Şəfibəylilər
Şəfibəylilər — Azərbaycan xalqının tanınmış soylarından biri. Soyun ulu babası Şəfi bəydir. O, Qəbələ sultanlığının Aydınqışlaq kəndində anadan olub. Molla yanında təhsil alıb. Bəzi mənbələrə görə mahal naibi olub. Öz mülkünü idarə etməklə yaşayıb. [1]
| Şəfibəylilər | |
|---|---|
| | |
| Titul | Bəy |
| Əcdadı | Şəfi bəy |
| Qohum soylar | Rüstəmbəylilər |
| Mənşəyi | Qəbələ sultanlığı |
.jpg)
Şəfibəylilər soyunun əsasını qoyan Şəfi bəydir. O, Qəbələ sultanlığının Aydınqışlaq kəndində anadan olub, molla yanında təhsil alıb. Bəzi mənbələrə görə mahal naibi olub. Cəfər bəy və Baxış bəy adlı oğulları olub.[1]
Baxış bəy 1894-cü ildə Ovculu kəndində anadan olub. 1914-1917-ci illərdə orta təhsil alıb. 1917-1919-cu illərdə çar və Azərbaycan Cümhuriyyəti ordularında xidmət edib. 1927-ci ildə evində həbs olunaraq Ukraynaya sürgün olunub. Sonrakı taleyi bilinmir.[2]
Cəfər bəy Şəfi bəy oğlu 1815-ci ildə Aydınqışlaq kəndində anadan olub. Molla yanında təhsil aldıqdan sonra rus ordusunda xidmət edib. Praporşik rütbəsini daşıyıb. Onun Hacı bəy, Şükür bəy və Rüstəm bəy adlı oğulları olub.[1]
Hacı bəy 1834-cü ildə, Şükür bəy 1836-cı ildə, Rüstəm bəy isə 1838-ci ildə Aydınqışlaq kəndində anadan olublar. Hər üçü molla yanında təhsil alıblar və öz mülklərini idarə etməklə yaşayıblar.[1]
Rüstəm bəyin nəslindən olanlar Rüstəmbəyli soyadını daşıyırdılar. Onun Ağa bəy və Mustafa bəy adlı oğulları olub.[1]
Rüstəm bəyin oğlu Mustafa bəy 1864-cü ildə Aydınqışlaq kəndində anadan olub. Azərbaycan Cümhuriyyəti dövründə Azərbaycan ordusunun təminatını yaxşılaşdırmaq üçün orduya 20.000 cüt çəkmə bağışlayıb.[3] 1920-ci ildə Aprel işğalından sonra oğlu Hacı bəylə birlikdə güllələnib. Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin yazdığı "Azərbaycan Cümhuriyyəti" kitabında işğaldan sonra bolşeviklər tərəfindən öldürülmüş şəxslər siyahısında adı qeyd olunub.[4] Hazırda Mustafa bəyin Qəbələnin Kiçik Pirəlli kəndindəki evi qalıb. Onun Cəfər bəy, Şəfi bəy, Hacı bəy və Baxış bəy adlı oğulları olub.[1]
Cəfər bəy Rüstəmbəyli 1890-cı ildə Ərəş qəzasının Məmmədli kəndində anadan olub. 1909-cu ildə Kiyev Universitetinin tibb fakültəsinə daxil olub, oranı bitirdikdən sonra hərbi həkim kimi səfərbər edilib. Əvvəlcə 58-ci piyada alayında, 1917-ci ildən isə Krımda həkim işləyib. F.X.Xoyskinin 1919-cu ilin aprelin 3-də imzaladığı əmrlə Cəfər bəy Rüstəmbəyli martın 19-dan etibarən Azərbaycanın Kuban bölgəsində və Krımda diplomatik nümayəndəsi, eyni zamanda Ticarət müvəkkili təyin edilmişdi.[5] Sovet işağlından sonra güllələnib. [6]
Şəfi bəy Rüstəmbəyli 1893-cü ildə Aydınqışlaq kəndində anadan olub. Orta təhsilini Gəncədə klassik gimnaziyada başa çatdırdıqdan sonra 1911-ci ildə Kiyev Universitetinin hüquq fakültəsinə daxil olub. Universitetdə yaradılmış Azərbaycan Həmyerlilər Təşkilatının başçılarından və fəal üzvlərindən biri olub. 1916-cı ildə ali hüquqşünas diplomunu alaraq Gəncəyə qayıdaraq bir müddət dairə məhkəməsində işləyib.[7]1918-ci ildə formalaşan Zaqafqaziya Seyminə üzv seçilib, Azərbaycan İstiqlal Bəyannaməsini imzalayan 8 nəfərdən biridir. Azərbaycan Cümhuriyyəti dövründə parlamentin üzvü, Daxili İşlər nazirinin müavini (1920-ci ilin martından), “Azərbaycan” qəzetinin (rus dilində) redaktoru, Qaçqınlara Yardım Heyətinin rəisi vəzifələrində çalışıb. 1920-ci ildə Azərbaycanı bolşeviklər işğal etdikdən sonra o, Gürcüstana, 1921-ci ildə Gürcüstan işğal edildikdən sonra isə Trabzona, həmin ilin avqust ayında İstanbula gedib. Burada ömrünün sonuna qədər siyasi fəaliyyətini davam etdirib. 1953-cü ildə dünyadan köçüb. Məzarı İstanbuldakı Feriköy qəbiristanlığındadır.[8]
- ↑ 1 2 3 4 5 6 Ənvər Çingizoğlu, "Şəfibəylilər", Soy , 3, 2011: 25
- ↑ Tahirzadə, Ədalət. Azərbaycan Tarixi Şəcərə Cəmiyyətinin Xəbərləri // Qəbələ Rüstəmbəyliləri (az.). XI. Bakı: “AVE Print” MMC. 2023. 74. ISBN 978-9952-559-30-9. 2024-07-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-11-05.
- ↑ Sevda İsmayıllı. "Şəfi bəy niyə ağladı?" (az.). Azadlıq Radiosu. April 29, 2013. December 5, 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 18, 2022.
- ↑ Məhəmməd Əmin Rəsulzadə. Azərbaycan Cümhuriyyəti (PDF). Bakı: Elm (nəşriyyat). 1990. səh. 80. Archived from the original on 2019-02-14. İstifadə tarixi: 2022-07-18.
- ↑ "Azərbaycan ordusu və diplomatiyasının şanlı tarixi: Cəfər bəy Rüstəmbəyovu tanıyaq" (az.). Kaspi . July 6, 2017. Archived from the original on October 2, 2022. İstifadə tarixi: July 27, 2022.
- ↑ Nəsiman Yaqublu. "Azərbaycan Cümhuriyyətinin diplomatları..." (az.). moderator.az. May 25, 2021. July 18, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 18, 2022.
- ↑ Ülviyyə Tahirqızı. ""Mətbuat haqda qanun"un ilk müəllifi..." (az.). Xalq Cəbhəsi . August 9, 2011. Archived from the original on July 28, 2022. İstifadə tarixi: July 28, 2022.
- ↑ Dilqəm Əhməd. ""Şəfi bəy hönkürtü ilə ağlayır..." – Bir cümhuriyyətçinin taleyi" (az.). teleqraf.com. June 21, 2017. Archived from the original on June 2, 2019. İstifadə tarixi: July 28, 2022.