İvan İvanoviç Meşşaninov 1883-cü il dekabrın 6-da Başqırdıstanın Ufa şəhərində anadan olmuşdur. 1932-ci ildə SSRİ EA-nın akademiki, 1945-ci ildə Azərbaycanda akademiya yaradılanda o, Azərbaycan SSR EA-nın fəxri üzvü seçilmişdi, Azərbaycan alimləri ilə, o cümlədən Heydər Hüseynovla şəxsən tanış idi. İ.İ.Meşşaninov Qara dənizin şimal sahillərində və Cənubi Qafqazda arxeoloji qazıntılara rəhbərlik etmişdir. 1926-1927-ci illərdə Xocalı (Qarabağ) və Qızılvəngdə (Naxçıvan), 1933-cü ildə Örənqalada (Beyləqan) arxeoloji qazıntılar aparmış, Mil düzündə küp qəbirlər, Daşkəsəndə tsiklop tikililər aşkar etmişdir. Azərbaycanın qədim tarixinə, arxeologiyasına dair bir sıra əsərin müəllifidir. İ.İ.Meşşaninovun elmi kadrların hazırlanmasında da mühüm xidmətləri olmuşdur. Görkəmli Azərbaycan alimlərindən Məmmədağa Şirəliyev, Əbdüləzəl Dəmirçizadə, İshaq Cəfərzadə, Saleh Qazıyev və başqaları onun yetirmələri olmuşlar. O, 1936-1937-ci illərdə SSRİ EA-nın Azərbaycan filialının Tarix, Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun direktoru olmuşdur. Akademik İ.İ.Meşşaninov Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni, Lenin ordeni və medallarla təltif olunmuş, SSRİ Dövlət mükafatı laureatı və Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür. 1967-ci il 16 yanvar tarixində keçmiş Leninqradda (indiki Sankt-Peterburqda) vəfat etmişdir.

İki dəfə Stalin mükafatı laureatı adına layiq görülmüşdü.

Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni ilə təltif olunmuşdur.

1945-ci ildə peşəkar arxeoloq və dilçiyə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adı verilmişdi.

• Эламские древности, П., 1917;
• Халдоведение. История древнего Вана, Баку, 1927;
• Введение в яфетидологию, Л., 1929;
• Язык Ванской клинописи, Л., 1935;
• Новое учение о языке. Стадиальная типология, Л., 1936;
• Общее языкознание, Л., 1940;
• Члены предложения и части речи, М. — Л., 1945;
• Глагол, Л., 1949;
• Грамматический строй урартского языка, ч. 1—2, Л., 1958—1962;
• Структура предложения, М. — Л., 1963;
• Эргативная конструкция в языках различных типов, Л., 1967.