Kuzey ran Tarihi Ve Halki:

Tarihi:

Abbasi Devlet sisteminde Emeviler gibi guclu bir merkezi otorite olmasada Imparotolugun dort bir yanindaki variler halifenin emriyle ataniyor ve bu valiler atandiklari eyaletlerin icislerinde Abbasi kanunlarini ele alarak genis ozel halklarla eyaletlerini yonetiyordu. Fakat 9-cu yuzyilin baslarindan itibaren Bagdaddaki Abbasi halifesin otoritesi valilerin uzerinde zayiflamaya baslamisdir. Artik valiler icislerinde ve dis islerinde bagimsiz hareket ediyor Bagdaddaki halifeyi sadece bir muzakireci ve dini bir otorite olarak kabul ediyordu. Bu donemde Arap asilli TahirBinHuseyin tarafindan Mert sehri merkezi tarihi devleti kuulmus kagit uzerinde Abbasilerin bir parcasi gibi gorunsede bu devletin hukumdarlari tamamen bagimsiz hareket etmisdir. Abbasi otoritesini tanimayan ya da ayaklanan bolgelere sefer duzenleyerek topraklarini genisleten Tahiriler kisa surede Horasan ve Iran kofrezine kadar topraklarini genisletmis Iran platosunun yeni hakimi olmusdur. Bu kisa omurlu Arap devleti yine kisa omurlu olucak olan Sistani Fars seferi hanedanligi tarafindan dagitilacak sonrasinda Fars kokenli Samaviler ve Turk kokenli Gazneliler Dogu ve orta Iranin hakimi olucaklardi Turk kokenli memluk askerlerinin kurdugu ancag nufusunun buyk cogunlugu Turk olmayan Gazneliler doneminde Iran platosuna kayda deyer bir turk gocu olmazken henuz kuzeyde gunumuz bati Kazakistandan ust Turk bolgesine ve Aral golu havzasina uzanan topraklara sikismis Oguzlarin Kinik boyuna mensup gecnc bir savasci Iran cografiyasinda Turklerin yuzlerce yil surucek olan mutlak iktidarini baslatacakdi. GokTanri inancina sahip Oguz yapbuluna bas kaldiran bu Kinik Turku SelcukBey di Oguz yonetiminini ele gecirecek kadar guclu olmadigini kisa surede anlayan SelcukBey Oguzlara vergi odeyen sehir olan fakat Musluman nufuza sahip Aral golu kiyisindaki Can sehrine Gocebe boyu ile bilikte yerlesicek Centde bir toplanti meclisi kurarak Islamiyete gecme karari alacakdi O gune kadar GokTanri dinine inanan SelcukBey sehrin ileri gelenlerine gonderdiyi elcilerle kendilerine Islam dinini oyredecek Imamlar gonderilmesini istemisdir. Bu tarihi olaydan sonra Isalam dunyasinda Musluman olan diyer soydaslarin ayr etmek icin ozel bir adlandirma ile Turkmen denmeye baslanmisdir. Turkmen kelimesi sanilanin aksine Musluman olan tum Turklerden ziyade Musluman olan Gocebe Oguz Turklerini nitelemek icin Arap tarihcilerce kullanilan bir kelimedir. SelcukBeyin cevresinde kisa surede farkli oguz boylarindan guruplar toplanmaya baslamisti. Aral golunun Dogu kiyilarinda Seyhun ve Ceyhun nehirleri arasinda yayilmis ve Karahanlilar ile Samanilere parali askerlik hizmeti veren bu topluluga Selcuklular denmisdir. Mogol Karahanli Hazar baskisi sebebiyle verimsiz topraklara sikismis GokTanri inancina sahip Oguzlarin aksine SelcukBeyin cevresinde toplanmis Oguzlarin verimli otlaklarindaki surulerin her gecen gun kalabaliklasirken nufuzlarida paralel olarak artacakdi. Gaznevilerin guclenen Selcuklulari bir tehdit olarak gormesi ve onlara baski uygulamalari sonlarini getirirken Selcuklularin Guney Iran iclerine inmesini hic bir guc durduramayacakdi. 11yuzyilda Iran cografiyasi henuz kisa sure once Aral golu kiyilarinda varlik mucadilesi veren SelcukBeyi torunlarin hukmune girecekdi. Orta Doguda mutlak Turk gucunun baslangici olan Selcuklunun kokeni Orta Asyadaki Turkmen boy fedarasyonlarina dayaniyordu. Batida Anadoludan Doguda Afganistana Kuzey dogude gunumuz Cininin bati sinirlarina kadar uzanan bir imparatorluk kuran Turkler birincihacliseferi hedefiydi Gunumuzde Turkmenistan Azerbaycan ve Turkiye Turklerini bulunduklari cografiyaya gelmelerinin ve mevcut kulturlerinin gelisiminde ortak atalari Selcuklulardir

1. ()