İqnatsi Yan Paderevski
İgnacy Jan Paderewski (18 noyabr 1860[1][2][…] – 29 iyun 1941[3][4][…], Nyu-York, Nyu-York ştatı[5][6]) — Polşalı pianoçu, bəstəkar, diplomat, siyasətçi və keçmiş Polşa Baş Naziri.
| Ignacy Jan Paderewski | |
|---|---|
| pol. Ignacy Jan Paderewski | |
 | |
Polşa Respublikasının baş naziri | |
| 18 yanvar 1919 – 27 noyabr 1919 | |
| Əvvəlki | Jędrzej Moraczewski |
| Sonrakı | Leopold Skulski |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Ignacy Jan Paderewski |
| Doğum tarixi | 18 noyabr 1860[1][2][…] |
| Vəfat tarixi | 29 iyun 1941[3][4][…] (80 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | ağciyər iltihabı |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, pianoçu, klassik musiqi bəstəkarı, diplomat, musiqişünas, musiqi pedaqoqu, bəstəkar, hökumət başçısı[d], xarici işlər naziri[d] |
| Hərbi xidmət | |
| Döyüşlər | |
|
|
|
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Polşanın ən məşhur pianoçu və bəstəkarlarından biri olub. 16 yanvar 1919 – 10 dekabr 1919 tarixləri arasında Polşanın Baş naziri və Xarici İşlər Naziri vəzifələrini icra edib. (18 noyabr 1860 – 29 iyun 1941), Polşalı pianoçu, bəstəkar, diplomat, siyasətçi və keçmiş Polşa Baş Naziri.
1860-cı ildə Polşanın (bugünkü Ukrayna) Podolya bölgəsindəki Kurylowka kəndində anadan olmuşdur. Doğulduqdan bir neçə ay sonra anası vəfat edir. 3 yaşında olanda atası 1863-cü ildə Yanvar qiyamında iştirak etdiyi üçün təxminən bir il həbs edilir. Yaşadığı mühit, millətçilik hissini kiçik yaşlarda inkişaf etdirməyə imkan verdi.
12 yaşında Varşava Konservatoriyasında musiqi təhsilinə başlamışdır. 1878-ci ildə məzun olduqdan sonra eyni məktəbdə fortepianodan dərs deyib.
1910-cu illərin əvvəllərindən etibarən Paderewski Polşanın müstəqillik ideyasını dəstəkləyərək siyasi həyatında iştirak etməyə başladı. 1913-cü ildə ABŞ-də məskunlaşdı, ancaq Birinci Dünya Müharibəsi başlayanda Avropaya döndü və Parisdə Polşanın Milli Komitəsinin üzvlərindən birinə seçildi. O, digər şəhərlərdə, o cümlədən London Yardım Fondunda oxşar siyasi və ictimai təşkilatların yaradılmasında iştirak etmişdir. Parlaq xarizma, Paderevskinin ABŞ prezidenti Vudro Vilson hədəflərdən birini Polşanın müstəqilliyini elan etməsinə inandırmasına imkan verdi, lakin dəstəyə ehtiyac olmadı, çünki müharibənin sonunda Polşanı öz aralarında bölən üç güc parçalandı, vı Polşa müstəqillik qazandı. Bu dövrdə Paderevski, Antanta və yeni dövlət başçısı Jozef Pilsudski tərəfindən dəstəklənən "sürgündə olan Polşa hökuməti" arasında vasitəçi olmalı idi və 1919-cu ilin yanvarında o baş nazir təyin edildi. Bu vəzifədə bir ildən az müddətində dəvam etdi, buna baxmayaraq Paris Sülh Konfransında iştirak edə bildi.
Bundan sonra Paderevskinin siyasi karyerası nisbətən qısamüddətli oldu: müqavilə şərtləri Polşa üçün ən əlverişli deyildi və musiqiçi, vəd etdiyi bütün siyasi incəlikləri və təhlükələri başa düşə bilmədiyini anlayaraq 1919-cu ilin dekabrında istefa verdi. Növbəti ilin yayında, Qırmızı Ordu qoşunları Varşavada hərəkət edərkən Paderewski Paris Konfransı'nın davamı olan Səfirlər Konfransında iştirak etdi, ancaq Antanta'nin təklif etdiyi Polşanın inkişaf perspektivlərindən yenə məyus oldu, nəhayət siyasətdən ayrıldı və 1922-ci ildən sonra səhnəyə qayıtdı.[7].
- ↑ 1 2 Ignacy Jan Paderewski // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- ↑ 1 2 Ignacy Jan Paderewski // Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia, 1968.
- ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 Ignacy Jan Paderewski // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ 1 2 Archivio Storico Ricordi. 1808.
- ↑ 1 2 Catalog of the German National Library (alm.).
- ↑ Zygmunt Dygat. A Lesson with Paderewski Arxivləşdirilib 2008-11-28 at the Wayback Machine // Polish Music Journal. — Vol. 4, No. 2, Winter 2001.