Çin–yapon müharibəsi — 1937–1945-ci illər arası Çin və Yaponiya arasında baş vermiş münaqişə.
İkinci Çin–Yaponiya müharibəsi | |
---|---|
Tarix | 2 sentyabr 1945 |
Yeri |
|
|
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Çinlilər 33 milyona qədər itki verdilər (hərbi və mülki), yaponlar isə 3 milyona yaxın itki verdilər.
Çin və Yaponiya arasında münaqişə
1937-ci ildən Yaponiya Mancuriyaya nəzarət edirdi və içərilərinə doğru hərəkət etməyə hazır idi. 1937-ci ilin 7 iyulunda baş vermiş , və Yaponiya arasında irimiqyaslı müharibəyə səbəb oldu. Homindançı və kommunist çinlilər vətəndaş müharibəsini dayandırdılar və yapon işğalına qarşı birləşdilər. SSRİ, bu müharibədə Çin qüvvələrinə . Yaponlar , və mühüm hərbi qələbələr qazandı, lakin dünya ölkələri, əsas da ABŞ xüsusilə görə Yaponiyanın təcavüzkar siyasətini pislədi.
1939-cu ildə yaponlar, SSRİ-ni Uzaq Şərqdən, xüsusilə də Mancuriyadan çıxarmağa çalışırdılar. Onlar, Marşal Georgi Jukovun rəhbərliyi altındakı sovet və monqol hərbi qüvvələri tərəfindən Xalxin-Qol döyüşündə məğlub edildilər. Bu şimala olan yapon hücumunu və SSRİ-nin əvvəlində imzalanmasının nəticəsi kimi edilən yardımını dayandırdı.
1940-cı ilin sentyabrında Yaponiya Vişi Fransası tərəfindən nəzarət edilən Hind-Çin istiqamətindən əsas ərazilərini tutaraq, onun dünya ilə əlaqəsini kəsdi. Yaponlar, Vişi hökuməti ilə olan sazişlərini pozdular və öz məqsədlərinə çatdılar. 27 sentyabrda Yaponiya, Almaniya və İtaliya ilə hərbi müttəfiqlik barədə müqavilə imzaladı. ABŞ, Yaponiya və Almaniya arasında olmuş gizli diplomatik yazışmanı bilənə, yəni 1944-cü ilə qədər bu ölkələrin az olsa da, əlaqələri var idi.
1941-ci ildən münaqişə zəifləmişdi. Baxmayaraq ki, Yaponiya şimal, mərkəzi və sahilyanı ərazilərinin çox hissəsini işğal etmişdi, lakin içərilərinə doğru geri çəkilmişdi. Eyni zamanda, şimal və mərkəzi hissələrinin yaponlar tərəfindən nəzarət olunması bir az seyrək idi, belə ki Yaponiya adətən dəmiryollarına və əsas şəhərlərə nəzarət edirdi, lakin geniş vilayətlərində əsas hərbi və inzibati idarələr yox idi. Yaponlar, cənub-qərbi Çində dağlara çəkilən ordusuna və kommunist çinlilərin şimali və şərqi formalaşdırdığı partizan hərəkatına qarşı mübarizə aparırdılar.
Yaponiya, bir neçə kukla dövlətlər qurmuşdu və bunlardan biri də rəhbərlik etdiyi hökumət idi, halbuki əhalisinə qarşı zalım siyasətləri bu hökumətlərə hər hansı real güc gətirmədi və bir neçə rəqib hökumətlər Çan Kayşinin rəhbərliyi ilə tərəfindən məğlub edildi. Çinli kommunist və homindançı hərbi qüvvələrin düşmən xəttləri arxasında ərazi nəzarəti üçün mübarizələri, 1941-ci ilin yanvarında mühüm hərbi toqquşma ilə əməkdaşlıqlarının bitməsinə səbəb oldu.
Yaponlar Şanxay, Uxan və kimi şəhərlərini bombalamış və 1938-ci ilin fevralından 1943-cü ilin avqustuna qədər 5000-ə yaxın hava reydləri həyata keçirmişdilər. Yaponiyanın intensiv olaraq şəhərlərini bombalaması 260.000–350.934 nəfər dinc insanın ölümünə səbəb olmuşdu.
İstinadlar
- Edward J. Drea, Nomonhan: Japanese-Soviet Tactical Combat, 1939 (2005)
- Boyd, Carl. Hitler's Japanese confidant: General Ōshima Hiroshi and MAGIC intelligence, 1941–1945 (1993)
- Fairbank, John King; Goldman, Merle. . Harvard University Press. 1994. səh. . ISBN 0-674-11673-9.
- Lind Jennifer M. (2010). " 2016-12-09 at the Wayback Machine". Cornell University Press, p.28. ISBN 0-8014-7628-3
- R.J. Rummel. . . August 31, 2007.