Yusif və Züleyxa (ərəb. يوسف زلیخا) — Quran ayələrində bir ibrət olaraq verilmiş Yusif və Züleyxanın (Kitabi-i Müqəddəsdə Putifarın həyat yoldaşı kimi tanınan və burada adı verilməyən şəxs) hekayəsidir. Müsəlmanların danışdığı bir çox dildə, xüsusən də fars və urdu dillərində saysız-hesabsız deyilmiş və izah edilmişdir. Bu hekayənin ən məşhur versiyası Molla Məscidi tərəfindən fars dilində yazılmış Yusif və Züleyxanın məsnəvisidir. Sonradan hekayənin çox təfərrüatlara sahib olan və Züleyxanın Yusifə olan həsrətinin ruhun Tanrı axtarışını təmsil etməsi istiqamətində sufi təfsiri meydana gəlmişdir.
Bu mövzuda uzun bir şeir var. Yusif və Züleyxa adlandırılan Onuncu və on birinci əsrin Fars şairi Firdovsiyə aid edilən əsəri, alimlər kitabın keyfiyyətsiz olmasından və Firdovsinin ömrünün xronikasına uyğun olmadığından rədd etmişdirlər.[1]
- ↑ 'Yusuf and Zalikha: The Biblical Legend of Joseph and Potiphar's Wife in the Persian Version Ascribed to Abul-Mansur Qasim, Called Firdausi, ca. 932-1021 A.D.,' Edited by Hermann Ethé, Philo Press, Amsterdam, 1970
- Abu Musa Mohammad Arif Billah. Influence of Persian Literature on Shah Muhammad Sagir's Yusuf Zulaikha and Alaol's Padmavati. 2014.
- Beutel, David. "Jami's Yusuf and Zulaikha: A Study in the Method of Appropriation of Sacred Text". İstifadə tarixi: November 18, 2022.
- Christopher Shackle. "Between Scripture and Romance: The Yusuf-Zulaikha Story in Panjabi." South Asia Research 15, no. 2 (1995).
- Yúsuf and Zulaikha: A Poem by Jámi, trans. by Ralph T. H. Griffith (London: Trübner, 1882) [reprinted London: Routledge, 2000]
- Titley, Norah M.. Persian Miniature Painting, and its Influence on the Art of Turkey and India. Austin : University of Texas Press, 1984.
- Roxburgh, David J. "Kamal al-Din Bihzad and Authorship in Persianate Painting". Muqarnas. 17. 2000: 119. doi:10.2307/1523294.
- ""Yusuf and Zulaikha", Folio 51r from a Bustan of Sa`di". The Metropolitan Museum of Art. 1937-03-22.
- "Zulaykha in the Company of Her Maids". Online Collection of the Walters Art Museum. 2022-08-01.
- "English translation of Jami's Joseph and Zuleika (edited by Charles Horne, 1917)" (PDF). (138 KiB)
- Women Writers, Islam, and the Ghost of Zulaikha, by Elif Shafak
- Manuscript text Yusuf und Zalikha[daimi ölü keçid] in the collection of Museums für Kunst und Gewerbe Hamburg (MKG 1916.35)
- Jāmī in Regional Contexts: The Reception of ʿAbd al-Raḥmān Jāmī's Works in the Islamicate World, ca. 9th/15th-14th/20th Century Series: Handbook of Oriental Studies. Section 1 The Near and Middle East, Volume: 128 Editors: Thibaut d'Hubert and Alexandre Papas, with five chapters on the Yusuf and Zuleykha story:
- Foundational Maḥabbat-nāmas: Jāmī's Yūsuf u Zulaykhā in Bengal (ca. 16th–19th AD) By: Thibaut d’Hubert Pages: 649–691
- Love's New Pavilions: Śāhā Mohāmmad Chagīr's Retelling of Yūsuf va Zulaykhā in Early Modern Bengal By: Ayesha A. Irani Pages: 692–751
- Śrīvara's Kathākautuka: Cosmology, Translation, and the Life of a Text in Sultanate Kashmir By: Luther Obrock Pages: 752–776
- A Bounty of Gems: Yūsuf u Zulaykhā in Pashto By: C. Ryan Perkins Pages: 777–797
- Sweetening the Heavy Georgian Tongue Jāmī in the Georgian-Persianate World By: Rebecca Ruth Gould Pages: 798–828