Bu məqalə qaralama halındadır.
|
![]() |
Bu məqalə ünsiyyət vasitəsi olan dil haqqındadır. Digər mənalar üçün Dil (dəqiqləşdirmə) səhifəsinə baxın. |
Dil — ancaq insanlara aid olan, özündə məzmun və eyni tip səslənmə (yazılış) qaydaları daşıyan şərti sistem.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Cuneiform_script2.jpg/220px-Cuneiform_script2.jpg)
O, yalnız ünsiyyət vasitəsi deyil, dünya haqqında təsəvvür yaradan təbii intellektual sistemdir. Hər bir dil ayrılıqda dünya haqqında bilik, dünyanı görmək və anlamaq üçün vasitədir.
i linqvistika öyrənir. Dildə şərti işarələr semiotikanın predmetidir. Dilin insan təfəkkürünə və fəaliyyətinə təsirini psixolinqvistika tədqiq edir.
Tipologiya
-
linqvistikanın predmeti olan insan dilləri :
- ,
- , məsələn, (esperanto),
- karlar üçün jest dili,
-
formal dillər
- ,məsələn ,
- Heyvanların ünsiyyət dili.
haqqında ümumi məlumat
Hazırda Yer üzündə 7000-ə yaxın dil mövcuddur. Dünyanın yeddi dili dünya dilləri hesab olunur: ingilis dili, ispan dili, ərəb dili, rus dili, fransız dili, alman dili, portuqal dili
Alimlərin fikrinə görə, son 100 il ərzində 3000-dən 6000-ə qədər dili ölüm təhlükəsi gözləyir. Dilin saxlanması üçün həmin dildə ən azı 100 min insan danışmalıdır.
Yer üzündə əhalinin 80%-i 7000 dildən yalnız 80 dili bilir. Qalan dillərdə əhalinin 20%-i danışır. 3,5 min dil əhalinin 0,2%-nə aiddir
Altay dilləri
Ural dilləri
Hind-Avropa dilləri
Avrasiya Dil Ailəsi
Qafqaz dilləri
Paleoasiya Dil Ailəsi
Ölü dillər
İstinadlar
- . 2022-04-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-09.
- . 2011-07-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-10-09.
Xarici keçidlər
- 2016-03-05 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Şirəliyev M. Azərbaycan dialektologiyasının əsasları. B., 1962;
- Dəmirçizadə Ə. Azərbaycan dilinin üslubiyyatı. B., 1968;
- Axundov A. Azərbaycan dilinin tarixi fonetikası. B., 1973;
- Dəmirçizadə Ə. Azərbaycan ədəbi dilinin tarixi. B., 1979, 1-ci hissə; Müasir Azərbaycan dili. 3 cilddə. B., 1978–1981, 1–3-cü c.;
- Qasımov M. Azərbaycan dili terminologiyasının əsasları. B., 1983;
- Əlizadə A. Azərbaycan ədəbi dilinin elmi üslubu (1901–1920-ci illər). B., 1997;
- Heydər Əliyev dil haqqında və Heydər Əliyevin dili. /Red. B . N ə b i y e v. B., 1998;
- Seyidov Y. Azərbaycan dilinin qrammatikası. B., 2000;
- Aslanov V. Azərbaycan ədəbi dilinin tarixinə dair. B., 2002;
- Qurbanov A. Müasir Azərbaycan ədəbi dili. 2 cilddə. B., 2003, c. 1; Axundov A. Dil və ədəbiyyat. 2 cilddə. B., 2003.