Yonca taxtabitisi (lat. Codophila varia F.- ) — Buğumayaqlılar tipinin dəstəsinə aid olan növ.
Yonca taxtabitisi | ||||
---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb.
|
||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT
Bu parametr doldurulmayıb: latin |
||||
|
Biologiyası
Yonca taxtabitisi Miridae fəsiləsinə mənsubdur. Bu zərərvericinin rəngi açıq yaşıl və ya bozumtul – yaşıldır. fərdlərdə bu rəng bir qədər tutqun olur. Belin qabaq hissəsi üzərində iki dənə qara nöqtə vardır. Qalxancığın üzərində bir – birinə paralel iki tutqun xətt gedir. Başı üçbucaq şəklində olub parlaqdır. Bığcıqları 4 buğumludur. Uzuluğu 7,5 – 9 mm – dir. Sürfələri I və yaşda göyümtül boz olur. yaş sürfələrin rəngi açıq göy olub, bədənin üzərində çoxlu kiçik tutqun nöqtələr olur. yaşda bədənin yan tərəfində ağımtıl haşiyə şəklində qanadlar əmələ gəlməyə başlayır. V yaş sürfələrdə qanad böyüyür, bığcıqlar tündləşir. Yonca taxtabitisi başlıca olaraq, yumurta mərhələsində qışlayır. Yazda hava istiləşdikdə qışlayan yumurtalar inkişaf etməyə başlayır. Yumurtadan çıxmış sürfənin yetkin mərhələyə qədər inkişaf dövrü 25 – 30 ün çəkir. May ayında yetkin hala keçmiş birinci nəsil taxtabitilər yumurta qoymağa başlayır. Bu yumurtaların inkişafı daha isti dövrə düşdüyü üçün (iyun və iyul ayları) 8 – 12 gün ərzində inkişaf edir və çıxan sürfələr qidalanaraq yetkin formaya keçir. Payızda qoyulan yumurtalar isə qışı keçirib yaza qədər qalır. Azərbaycan şəraitində yonca taxtabitisinin aprel ayından başlayaraq oktyabr ayına qədər 5 – dən az olmayaraq nəsil verməsi ehtimal olunur. Dişi yonca taxtabitisi öz yumurtalarını cavan bitki toxumalarına, hələ bərkiməmiş gövdəyə qoyur, qışlayan yumurtalar isə bitki gövdəsinin aşağı hissələrinə qoyulur. Hər bir gövdə üzərinə 10 – dan 20 – yə qədər yumurta qoyulur. Yumurta qoyulmuş cavan gövdələr bəzən təmamilə tələf olur və ya dəyişilərək eybəcər şəkil alır. Digər bitkilər – qara yonca, xaşa, gülül, pambıq yonca taxtabitisi tərəfindən zədələnir.
Yayılması
Azərbaycanın düzən, dağətəyi və dağlıq rayonlarının hər yerində müşahidə olunaraq geniş yayılmışdır.
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Azərbaycanda Kənd təsərrüfatı bitkilərinə zərər verən Yarımsərtqanadlılar (Taxtabitilər) C. A. Hidayətov, 42
İstinadlar
- Azərbaycanda Kənd təsərrüfatı bitkilərinə zərər verən Yarımsərtqanadlılar (Taxtabitilər) C. A. Hidayətov, 42