Yol (ing. The Road) — Amerikalı yazıçı Kormak Makkartinin 2006-cı ildə nəşr olunmuş əsəri. Əsər apokaliptik dünyada ata və oğulun sağ qalmaq uğrunda verdiyi mübarizəni təsvir edir. Kormak Makkartinin bu əsəri insanın həyat və ölümə olan münasibətini, sevginin və ümidin gücünü, eyni zamanda cəmiyyətin dağıntılarını və barbarlaşmasını ələ alır. "Yol", Pulitser mükafatını qazanıb və həmçinin dünya ədəbiyyatında bir çox mükafata layiq görülüb.
| Yol | |
|---|---|
| ing. The Road[1] alm. Die Straße[1] isp. La carretera fr. La Route nid. De weg | |
 | |
| Janr | Apokaliptika və postapokaliptika, elmi fantastika |
| Müəllif | Cormac McCarthy[1] |
| Orijinal dili | amerikan ingiliscəsi, ingilis dili |
| Nəşr ili | 26 sentyabr 2006[1] |
| Nəşriyyat | Alfred A. Knopf |
"Yol" romanında hadisələr yaxın gələcəkdəki apokalipsisdən sonra baş verir. Dünya çoxdan məhv olub, təbiət tamamilə dağılıb, insanlar aclıq, şiddət və ölümlə üzləşirlər. Əsərin mərkəzində ata və oğuldan ibarət bir cütlük yer alır. Onlar cansız, külə dönmüş bir dünyada sağ qalmağa çalışırlar. Ata, oğlu ilə həyatını qorumağa və dünyada insanlıq izlərini saxlamağa çalışır, amma çevrələrindəki mühitdə yaxşılığa dair heç bir əlamət yoxdur.[2] Əsərin əsas mövzusu, insanın hətta ən çətin şəraitdə belə ümid və insanlıq üzərində qurduğu bağları itirməməsidir. Ata oğluna təbiət və dünyada yaxşılıq olduğuna dair öyüd-nəsihət verir.
Makkartinin yazı üslubu "Yol" əsərində çox fərqlidir. Əsərdə istifadə edilən dil minimalistik və bəzən demək olar ki, poetikdir. Onun cümlələri çox qısa və düzdür, oxucuya böyük mənalar yükləyərək mətnin sıxlığını artırır. Müəllif, çox vaxt işarələr, vergül və nöqtələrdən istifadə etməyərək oxucuya düşünmək üçün daha çox imkan yaradır. Bu stil, romanın ümumi atmosferinə və onun mürəkkəb mövzusuna uyğun gəlir.[3][4]
Roman, xronoloji qaydada deyil, davamlı bir şəkildə baş verən hadisələri təsvir edir. Zaman, çox vaxt bulanıqdır və oxucu hər zaman əvvəlki hadisələrlə əlaqəli bəzi təfərrüatları yavaş-yavaş öyrənir. Bu struktura görə əsər, bir növ müasir dövrün apokaliptik və post-apokaliptik ədəbiyyatını əks etdirən ən diqqətəlayiq nümunələrdən biri hesab olunur.
- Ata: Əsərin mərkəzi personajı, oğlunun həyatını qorumağa çalışan bir atadır. O, cəmiyyətin qəddarlaşan və dağılmağa başlayan bir versiyasına qarşı, insanlığın və mərhəmətin qalıqlarını qorumağa çalışır. Ata, oğlunun yaşamaq üçün lazım olan bilik və bacarıqları əldə etməsinə kömək etmək məqsədilə daima mübarizə aparır.
- Oğul: Ata ilə birlikdə yol alan kiçik oğul, əsərin əsas emosional mərkəzidir. O, dünyada yaxşılıq və təhlükəsizliyin olduğunu anlamasa da, atasının himayəsi ilə həyatda qalmağa çalışır. Oğul, həm də insanlığın gələcəyi və ümidin bir simvoludur.
"Yol" əsəri, bir çox fəlsəfi və sosial mövzuları müzakirə edir. Əsərin əsas məsələsi, insanlığın apokalipsisdən sonra həyatını necə davam etdirə biləcəyidir. Makkarti, təbiətin və mədəniyyətin yox olduğu bir dünyada, insanın həyatını davam etdirməsi üçün lazım olan daxili güc və sevginin vacibliyini vurğulayır. Ata və oğul arasındakı münasibət, romanın ən vacib mövzularından biridir. Onların bir-birinə olan bağlılıqları, əsərdəki qaranlığa baxmayaraq, insanın mövcudluğuna dair ümid yaradır.[5][6]
Əsərdəki digər mövzulardan biri də insanların barbarlaşmasıdır. Makkarti, insanlar arasındakı şiddətin və təcavüzün yüksəlməsini və bunun qarşısında insanlıq və mərhəmətin qorunmasının necə çətinləşdiyini göstərir. Həmçinin, əsərdə ətraf mühitin çirklənməsi və dünyamızın təbii resurslarının tükənməsi ilə bağlı çox vacib fikirlər irəli sürülür.
"Yol" ədəbiyyat dünyasında böyük bir nüfuz qazandı və çox sayda mükafat aldı, o cümlədən 2007-ci ildə Pulitser mükafatını qazandı. Bu roman həmçinin, filmə çevrilərək 2009-cu ildə təqdim olundu və daha da geniş bir oxucu kütləsi qazandı. "Yol", yalnız post-apokaliptik bir dünya haqqında deyil, həm də insanın öz daxili gücünü tapması, həyat və ölüm məsələlərini necə anladığı barədə dərin düşüncələr təqdim edir.[7]
"Yol" Kormak Makkartinin ən önəmli və ən çox müzakirə edilən əsərlərindən biridir. Roman, möhtəşəm yazı üslubu, dərin fəlsəfi məsələləri və insanın həyatını davam etdirmə uğrunda mübarizəsini təsvir etməsi ilə ədəbiyyatda əvəzsiz bir yer tutur. Makkarti, bu əsərdə insan təbiətinin ən qarışıqlıq və qaranlıq tərəflərini işıqlandıraraq oxucunu dərindən düşündürür və onlara həyat, sevgi və insanlıq haqqında dərin mesajlar verir.
- ↑ 1 2 3 4 Die Straße (ing.). 1995.
- ↑ Mangrum, Benjamin. "Accounting for The Road: Tragedy, Courage, and Cavell's Acknowledgment". Philosophy and Literature. 37 (2). October 20, 2013: 267–290. doi:10.1353/phl.2013.0033 – Project MUSE vasitəsilə.
- ↑ Salomon, Somer. "Exploring Tragedy through Cormac McCarthy's The Road". Transpositions. November 12, 2010.
- ↑ Bernier, Kathy. "REVIEW: 'The Road' Is A Gripping Prepper Novel Full Of Tragedy, Struggle And Hope". Off The Grid News. December 3, 2016.
- ↑ "The Road by Cormac McCarthy book review - Fantasy Book Review". www.fantasybookreview.co.uk.
- ↑ "McCarthy's The Road and Ethical Choice in a Post-Apocalyptic World". docs.lib.purdue.edu. İstifadə tarixi: August 10, 2020.
- ↑ Joyce, Stephen. "The Double Death of Humanity in Cormac McCarthy's The Road". Transatlantica. Revue d'études américaines. American Studies Journal (2). December 31, 2016. doi:10.4000/transatlantica.8386 – journals.openedition.org vasitəsilə.
- Cates, Anna. "Secular Winds: Disrupted Natural Revelation & the Journey toward God in Cormac McCarthy's The Road". The Internet Review of Science Fiction. VII (2). February 2010. January 8, 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 7, 2010.
- Graulund, Rune. "Fulcrums and Borderlands: A Desert Reading of Cormac McCarthy's The Road". Orbis Litterarum. 65 (1). February 2010: 57–78. doi:10.1111/j.1600-0730.2009.00985.x.