Yazışmalı şahmat — iştirakçıların bir-birindən aralı məsafədə yerləşdiyi və gedişlərin ötürülməsi prosesinin poçt, teleqraf, telefon, internet və s. kimi texniki rabitə vasitələrindən istifadə etməklə həyata keçirildiyi şahmat yarışının növü.[1]
1951-ci ildə yaradılan Beynəlxalq Yazışma Şahmat Federasiyası (ICCF) öz Olimpiadalarının və Dünya Çempionatlarının təşkilinə cavabdehdir.
| # | Illər | Çempion | Milliyyat | |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 1950-1953 | Sesil Purdi | Avstraliya | [2] |
| 2 | 1956-1959 | Vyaçeslav Raqozin | SSRİ | [3] |
| 3 | 1959-1962 | Alberik O'Kelli | Belçika | [4] |
| 4 | 1962-1965 | Vladimir Zaqorovskiy | SSRİ | [5] |
| 5 | 1965-1968 | Hans Berliner | ABŞ | [6] |
| 6 | 1968-1971 | Horst Rittner | Almaniya | [7] |
| 7 | 1972-1976 | Yakov Yestrin | SSRİ | [8] |
| 8 | 1975-1980 | Yorn Slot | Danimarka | [9] |
| 9 | 1977-1983 | Tınu Iym | Estoniya | [10] |
| 10 | 1978-1984 | Viktor Palçauskas | ABŞ | [11] |
| 11 | 1983-1989 | Fridrix Baumbax | Almaniya | [12] |
| 12 | 1984-1991 | Qriqoriy Sanakoyev | Rusiya | [13] |
| 13 | 1989-1998 | Mixail Umanskiy | Rusiya | [14] |
| 14 | 1994-2000 | Tınu Iym | Estoniya | [15] |
| 15 | 1996-2002 | Gert Timmerman | Niderland | [16] |
| 16 | 1999-2004 | Tunç Hamarat | Avstriya | [17] |
| 17 | 2002-2007 | Ivar Bern | Norveç | [18] |
| 18 | 2003-2005 | Yop van Osterom | Niderland | [19] |
| 19 | 2004-2007 | Kristof Leotar | Fransa | [20] |
| 20 | 2004-2011 | Pertti Lehikoynen | Finlandiya | [21] |
| 21 | 2005-2008 | Yop van Osterom | Niderland | [22] |
| 22 | 2007-2010 | Aleksandr Dronov | Rusiya | [23] |
| 23 | 2007-2010 | Ulrix Ştefan | Almaniya | [24] |
| 24 | 2009-2011 | Maryan Şemrl | Sloveniya | [25] |
| 25 | 2009-2013 | Fabio Finokyaro | İtaliya | [26] |
| 26 | 2010-2014 | Ron Langeveld | Niderland | [27] |
| 27 | 2011-2014 | Aleksandr Dronov | Rusiya | [28] |
| 28 | 2013-2016 | Leonardo Lyubiçiç | Xorvatiya | [29] |
| 29 | 2015-2018 | Aleksandr Dronov | Rusiya | [30] |
| 30 | 2017-2019 | Andrey Koçemasov | Rusiya | [31] |
| 31 | 2019-2022 | Fabian Stanach Christian Muck Ron Langeveld |
Polşa Avstriya Niderland |
[32] |
| 32 | 2020-2022 | Con Edvards | ABŞ | [33] |
| # | Illər | Çempion | Milliyyat | |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 1968-1972 | Olqa Rubtsova | SSRİ | |
| 2 | 1972-1977 | Lora Yakovleva | SSRİ | |
| 3 | 1978-1984 | Luba Kristol | İsrail | |
| 4 | 1984-1992 | Liudmila Belavenets | SSRİ | [34] |
| 5 | 1993-1998 | Luba Kristol | İsrail | [35] |
| 6 | 2000-2005 | Alessandra Riegler | İtaliya | [36] |
| 7 | 2002-2006 | Olqa Sukhareva | Rusiya | [37] |
| 8 | 2007-2010 | Olqa Sukhareva | Rusiya | [38] |
| 9 | 2011-2014 | Irina Perevertkina | Rusiya | [39] |
| 10 | 2014-2017 | Irina Perevertkina | Rusiya | [40] |
| 11 | 2017-2020 | Irina Perevertkina | Rusiya | [41] |
| 12 | 2020-2023 | Irina Perevertkina | Rusiya | [42] |
| # | İllƏr | Qızıl medal | Gümüș medal | Bürünc medal | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 1949-1952 | Macarıstan | Çexoslovakiya | İsveç | [43] |
| 2 | 1952-1955 | Çexoslovakiya | İsveç | Almaniya | [44] |
| 3 | 1958-1961 | SSRİ | Macarıstan | Yuqoslaviya | [45] |
| 4 | 1962-1964 | SSRİ | ADR | İsveç | [46] |
| 5 | 1965-1968 | Çexoslovakiya | SSRİ | Almaniya | [47] |
| 6 | 1968-1972 | SSRİ | Çexoslovakiya | ADR | [48] |
| 7 | 1972-1976 | SSRİ | Bolqarıstan | Böyük Britaniya | [49] |
| 8 | 1977-1982 | SSRİ | Macarıstan | Böyük Britaniya | [50] |
| 9 | 1982-1987 | Böyük Britaniya | Almaniya | SSRİ | [51] |
| 10 | 1987-1995 | SSRİ | İngiltərə | ADR | [52] |
| 11 | 1992-1999 | Çexoslovakiya Almaniya |
Kanada Şotlandiya |
[53] | |
| 12 | 1998-2004 | Almaniya | Litva | Latviya | [54] |
| 13 | 2004-2009 | Almaniya | Çexiya | Polşa | [55] |
| 14 | 2002-2006 | Almaniya | Litva | ABŞ | [56] |
| 15 | 2006-2009 | Norveç | Almaniya | Niderland | [57] |
| 16 | 2010-2016 | Çexiya | Almaniya | Fransa | [58] |
| 17 | 2009-2012 | Almaniya | İspaniya | İtaliya | [59] |
| 18 | 2012-2016 | Almaniya | Sloveniya | İspaniya | [60] |
| 19 | 2016-2021 | Bolqarıstan | Almaniya | Çexiya Polşa |
[61] |
| 20 | 2016-2019 | Almaniya | Rusiya | İspaniya | [62] |
| 21 | 2020-2023 | Almaniya | Lüksemburq | ABŞ | [63] |
| # | Illər | Quızıl medal | Gümüş medal | Bürünc medal | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 1974-1979 | SSRİ | Almaniya | Çexoslovakiya | |
| 2 | 1980-1986 | SSRİ | Çexoslovakiya | Yuqoslaviya | |
| 3 | 1986-1992 | SSRİ | Çexoslovakiya | Macarıstan | [64] |
| 4 | 1992-1997 | Çexiya | Rusiya | Polşa | [65] |
| 5 | 1997-2003 | Rusiya | Almaniya | Çexiya | [66] |
| 6 | 2003-2006 | Litva | Almaniya | İtaliya | [67] |
| 7 | 2007-2009 | Sloveniya | Litva | Almaniya | [68] |
| 8 | 2008-2010 | Polşa | Bolqarıstan | İtaliya | [69] |
| 9 | 2011-2014 | Rusiya | Litva | Almaniya | [70] |
| 10 | 2015-2018 | Almaniya | Litva | Rusiya | [71] |
- ↑ Шахматы : энциклопедический словарь. Москва: Советская Энциклопедия. 1990. 126.
- ↑ "1.Dünya çempionatı". 3 may 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2024.
- ↑ "2.Dünya çempionatı". 3 may 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2024.
- ↑ "3.Dünya çempionatı". 13 yanvar 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2024.
- ↑ "4.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2024.
- ↑ "5.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2024.
- ↑ "6.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2024.
- ↑ "7.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2024.
- ↑ 8.Dünya çempionatı
- ↑ "9.Dünya çempiontı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2024.
- ↑ "10.Dünya çempionatı". 3 may 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2024.
- ↑ "11.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2024.
- ↑ "12.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2024.
- ↑ "13.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2024.
- ↑ "14.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2024.
- ↑ "15.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "16.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "17.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "18.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "19.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "20.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "21.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "22.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "23.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "24.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "25.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "26.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "27.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "28.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "29.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "30.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "31.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "32.Dünya çempionatı". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "4.Qadınlar arasında dünya çempionatı". 27 aprel 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2025.
- ↑ "5.Qadınlar arasında dünya çempionatı". 21 oktyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2025.
- ↑ "6.Qadınlar arasında dünya çempionatı". 27 aprel 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2025.
- ↑ "7.Qadınlar arasında dünya çempionatı". 26 aprel 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2025.
- ↑ "8.Qadınlar arasında dünya çempionatı". 6 aprel 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2025.
- ↑ "9.Qadınlar arasında dünya çempionatı". 27 aprel 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2025.
- ↑ "10.Qadınlar arasında dünya çempionatı". 15 oktyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2025.
- ↑ "11.Qadınlar arasında dünya çempionatı". 15 oktyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2025.
- ↑ "12.Qadınlar arasında dünya çempionatı". 23 oktyabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2025.
- ↑ "1.Olimpiadası". 14 dekabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "2.Olimpiadası". 22 sentyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "3.Olimpiadası". 14 dekabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "4.Olimpiadası". 21 sentyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "5.Olimpiadası". 22 sentyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "6.Olimpiadası". 21 sentyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "7.Olimpiadası". 22 sentyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "8.Olimpiadası". 21 sentyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "9.Olimpiadası". 14 dekabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "10.Olimpiadası". 21 oktyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "11.Olimpiadası". 6 fevral 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "12.Olimpiadsı". 16 iyul 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "13.Olimpiadası". 16 iyul 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "14.Olimpiadası". 23 yanvar 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "15.Olimpiadası". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "16.Olimpiadası". 29 mart 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "17.Olimpiadası". 6 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "18.Olimpiadası". 29 sentyabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "19.Olimpiadası". 6 dekabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "20.Olimpiadası". 6 dekabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "21.Olimpiadası". 18 noyabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 may 2024.
- ↑ "3.Olimpiadası qadına". 4 iyun 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2025.
- ↑ "4.olimpiadası qadına". 7 fevral 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2025.
- ↑ "5.Olimpiadası qadına". 4 iyun 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2025.
- ↑ "6.Olimpiadası qadına". 25 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2025.
- ↑ "7.Olimpiadası qadına". 17 sentyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2025.
- ↑ "8.Olimpiadası qadına". 21 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2025.
- ↑ "9.Olimpiadası qadına". 23 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2025.
- ↑ "10.Olimpiadası qadına". 7 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2025.