Yakov Emmanuiloviç Qolosovker (rus. Я́ков Эммануи́лович Голосо́вкер; 4 (16) dekabr 1890[1], Kiyev – 20 iyul 1967[2], Moskva) — Rusiya və SSRİ filosofu, yazıçısı, tərcüməçisi.
| Yakov Qolosovker | |
|---|---|
| rus. Яков Эммануилович Голосовкер | |
| Doğum tarixi | 4 (16) dekabr 1890[1] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 20 iyul 1967[2] (76 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri |
|
| Fəaliyyəti | filosof, yazıçı, tərcüməçi |
Qolosovker öz fəlsəfəsinin mərkəzinə təxəyyülü qoyur, ona ideal, mənəvi və transsendental anlayışları azaldır. Təxəyyül, onun fikrincə, mədəniyyəti mənəviləşdirir. Hətta inqilabçılar da öz təxəyyüllərinin əsiri olaraq öz cəsarətlərini həyata keçirirlər. Təxəyyülün həddi "sabitlik" və ya "təxəyyülü mütləq" qavrayışdır. İdeyaların özü təxəyyülün məhsulu olduğu üçün fəlsəfə elmdən ayrılır və incəsənətlə eyniləşdirilir. Onun fikrinə görə, azadlıq mütləq mənada təxəyyülün ideyasıdır. Ona görə də ideyalar dünyası kimi varlıq yalnız təxəyyüldə mövcuddur, təbiətdə isə onun antitezisi – mövcudluq var. Sevginin özü təxəyyülün işindən qaynaqlanır və onun mənbəyi "ən yüksək instinkt" və ya "ölməzliyə doğru həyati impuls"dur. Qolosovker təxəyyüllə fantaziyanı bir aldatma kimi qarşı-qarşıya qoymuşdur, lakin elm təxəyyül üçün yad deyil, çünki təcrübənin hüdudlarından kənara çıxmağa və soyumuş Günəşin fərziyyəsini qurmağa imkan verən məhz budur. İdrak sahəsində təxəyyül intuisiyada özünü göstərir. "Xəyali idrak"ın ən yüksək forması "müəmmalı idrak", Kantın antinomiyaları kimi ziddiyyətlərin ("müəmmalar") qavranılmasıdır.[3]
Qolosovker qədim yunan mifologiyasında nizamın başlanğıcını ("vətəndaşlıq tanrısı" Zevs) və xaosun başlanğıcını ("üsyançı" Prometey) müəyyən edir. Nizam determinizmdə (taleyə boyun əymək), xaos isə qəhrəmanlıqda (taleyə üsyan) ifadə olunur.
- ↑ 1 2 parish register.
- ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France Âkov Èmmanuilovič Golosovker // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ Брагинская Н. Слово о Голосовкере // Философия не кончается… [Кн. 1]: Из истории отечественной философии: XX век: 1920–1950-е годы. М., 1998. с. 603–611.
