Yıldız Ecevit — türk sosioloq, akademik və feminist aktivisti.
O, Türkiyə feminist hərəkatının ilk nəsil feminist fəallarından biridir. O, qadın əməyi, feminist sosiologiya, feminist nəzəriyyə, feminist metodologiya, feminist epistemologiya, qadın təşkilatı, gender və qadın araşdırmaları sahələrindəki işləri ilə tanınır.
O, Hacəttəpə Universitetində bakalavr və magistr təhsilinə yiyələndikdən sonra, Böyük Britaniyanın Kenterberi şəhərindəki Kent Universitetində doktoranturasını başa vurub. Onun burada "Sosiologiya və Sosial Antropologiya" kafedrasında müdafiə etdiyi qadınların ödənişli əməyi mövzusunda doktorluq dissertasiyası, onu Türkiyədə feminist perspektivdən istifadə edən ilk tədqiqatçılardan birinə çevirdi.[1][2]
O, öncə Hacəttəpə Universitetində, 1988-ci ildən isə Orta Şərq Texniki Universitetinin Sosiologiya fakültəsində müəllim vəzifəsində çalışıb. Bu iki universitetdə, Sənaye sosiologiya , bakalavr və magistr səviyyələrindəİş və Təşkilat, Cəmiyyət və İqtisadiyyatda qadınlar, Müasir Feminist nəzəriyyə, Türkiyədə Sosial Siyasət və Rifah Problemləri kimi sahələrdə mühazirələr oxuyub. 1996-cı ildə Orta Şərq Texniki Universitetində qurulan Gender və Qadın Araşdırmaları Məzun Proqramının qurucularından biri olub.[3]
2017-ci ildə təqaüdə çıxmış Ecevit eyni universitetdə yarımştat müəllim kimi dərs deyir.
Yıldız Ecevitin fəaliyyətinə sosiologiyanın fundamental sahələri, gender və qadın araşdırmalarının fənlərarası təbiəti, sosial siyasət sahəsinin siyasəti və vətəndaş cəmiyyətinin fəallığı təsir göstərmişdir. Qadın problemləri ilə bağlı bir çox ölkədaxili və beynəlxalq simpoziumlarda iştirak etmiş, məruzələri ilə ictimaiyyət qarşısında çıxışlar etmişdir.[4] O, Türkiyə universitetlərində yaradılmış qadın araşdırma mərkəzlərinin məsləhət şuralarında, gender və qadınla bağlı akademik jurnalların redaksiya şuralarında çalışmışdır.
Ecevitin akademik əsərləri arasında qadın əməyinə dair kitab və məqalələr üstünlük təşkil edir. O, həmçinin bir çox magistr və doktorantları bu sahədə tezislərini hazırlamağa kömək edib. Qadın əməyi ilə bağlı araşdırmaların və nəşrlərin yayılmasında aparıcı rol oynamışdır. O, 2007-ci ildə qurulan, KEFA (Qadın Əməyi Üzrə Çalışan Feminist Tədqiqatçılar) platformasının təsisçilərindən biri olub.
O, 1990-cı illərin əvvəllərindən qadınlar və sahibkarlıq münasibətləri ilə də maraqlanır. Onu maraqlandıran başqa sahə sahə isə 2015-ci ildə bank kreditlərindən istifadə edərək öz biznesini quran və inkişaf etdirən qadın sahibkarlarla iş və ailə həyatının uzlaşdırılması və bu çərçivədəki qayğı işləridir.[5]
Ecevit akademik fəaliyyəti boyu sənaye sosiologiyası;[6] gender sosiologiyası,[7] şəhər və kənd qadın əməyinin feminist nəzəriyyəsi və metodologiyası;[8][9] qadınlar, inkişaf və yoxsulluq;[10] qloballaşmanın və yeni texnologiyaların qadın əməyinə, qadın sahibkarlığına təsiri;[11][12] qadınlara qarşı zorakılıq;[13] qadın hərəkatı və qadın təşkilatları; qadınların məşğulluğu və işsizliyi; sosial siyasət və qayğı işi;[14][15][16][17] Vətəndaş cəmiyyəti kimi bir çox sahədə elmi araşdırmalar aparmış, yerli və beynəlxalq bir çox nəşrlərin müəllifidir. Qadın problemləri ilə bağlı bir çox ölkədaxili və beynəlxalq simpoziumlarda iştirak etmiş, məruzələri ilə çıxış etmişdir. O, Türkiyə universitetləinrdə yaradılmış qadın araşdırma mərkəzlərinin məsləhət şuralarında, gender və qadınlarla bağlı akademik jurnalların redaksiya şuralarında çalışmışdır.
Ecevit qadın hərəkatının ilk nəsil feminist fəallarından biridir. O, feminist perspektivlə könüllü qadın təşkilatlarını gücləndirmək və onların vətəndaş cəmiyyəti daxilində daha effektiv olmalarını təmin etmək üçün çaba göstərmişdir. Dövlət və özəl qurumlara, Vəkillər Kollegiyaları və Sənaye Palataları kimi təşkilatlara, qeyri-hökumət təşkilatlarına, yerli hökumətlərə və beynəlxalq təşkilatlara gender bərabərliyi mövzusunda maarifləndirici təlimlər keçirir və bu mövzuda təlim materialları hazırlayır.[18]
O, 1996-cı ildə Ankarada qurulan Uçan Süpürgənin yaradıcılarından və könüllü dəstəkçilərindən biri olub. Uçan Süpürgə ilə qadın təşkilatlarını bir araya gətirərək ilk regional görüşlər keçirib, araşdırmaları ilə bu təşkilatları üzə çıxaracaq məlumat bazasının əsasını qoyub. Yıldız Ecevit Uçan Süpürgə təşkilatında Türkiyədə erkən və məcburi evliliklərlə bağlı araşdırmalar aparıb. "Qadınların insan hüquqları" mövzusu üzərində çalışıb.
Ecevit, qərar vermə mexanizmlərində bərabər təmsilçiliyi təmin etmək və qadınları siyasətə təşviq etmək üçün 1997-ci ildə yaradılmış Qadın Namizədlərə Dəstək Dərnəyinin (KA-DER) qurucularından biri olub.
O, qadın əməyi üzrə ixtisaslaşmış tədqiqatçılardan ibarət vətəndaş cəmiyyəti təşəbbüsü olan KEFA-nın formalaşmasında da iştirak etmişdir.
2015-ci ildə o, Ali Təhsil Şurasının gender bərabərliyi ilə bağlı sənədinin hazırlanmasına və universitetlərdə bu sənəd əsasında cinsi qısnama və təcavüz bölmələrinin yaradılmasının başlanmasına töhfə verib.[19][20]
2007-2009 və 2011-ci illərdə Orta Şərq Texniki Universiteti Fən və Ədəbiyyat fakültəsinin Akademik Performans mükafatlarına layiq görülmüşdür. 2008-ci ildə prof. Mustafa Parlar Təhsil və Araşdırma Vəqfi ODTÜ İlin Tərbiyəçisi mükafatını almışdır. Vətəndaş cəmiyyətində qadın təşkilatına verdiyi töhfələrə görə 2017-ci ildə Türkiyə Universiteti Qadınlar Dərnəyi tərəfindən Öncül Alim mükafatına layiq görülüb.
- ↑ Y.Ecevit (1991) Shopfloor Control: The Ideological Construction of Turkish Women Factory Workers İçinde N. Redclift and T. Sinclair (Der.), Working Women: International Perspectives on Labour and Gender Ideology. Routledge. London. Ss. 56- 78.
- ↑ Y. Ecevit (1998) Türkiye’de Ücretli Kadın Emeğinin Toplumsal Cinsiyet Temelinde Analizi. İçinde A. B. Hacımirzaoğlu (Der.), 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler. Tarih Vakfı Bilanço Dizisi. Tarih Vakfı Yayınları. İstanbul. 267-284.
- ↑ (https://gws.metu.edu.tr/ Arxivləşdirilib 2023-06-01 at the Wayback Machine)
- ↑ "Arşivlenmiş kopya".
- ↑ Y,Ecevit (2016) (İlknur Yüksel ile) Kadın Girişimciler Araştırması. Garanti Bankası Yayını. İstanbul.
- ↑ Y.Ecevit (1986) An Analysis of the Concentration of Women Wage Workers in Turkish Manufacturing Industries. İçinde F. Özbay (Der.), Women Family and Social Change in Turkey. UNESCO, Bangkok. Ss.120-137.
- ↑ Y. Ecevit (1993) Aile, Kadın ve Devlet İlişkilerinin Değerlendirilmesinde Klasik ve Yeni Yaklaşımlar. İ.Ü. Kadın Sorunları Araştırmaları ve Uygulama Merkezi Kadın Araştırmaları Dergisi, Sayı 1, s. 9-34.
- ↑ Y. Ecevit (2011) Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisine Başlangıç. İçinde Y.Ecevit, N.Karginer (Ed.)Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi. Anadolu Ünivresitesi Açık Ögretim Fakültesi Yayını. No: 1304. Eskişehir. 2-30.
- ↑ Y. Ecevit (1996) Türkiye’de Kadın Çalışmaları: Durum, Sorunlar ve Gelecek. İçinde Türk Alman Kültür Işleri Kurulu. Akademik Yaşamda Kadın: Türk ve Alman Üniversitelerinde Kadın Kariyerlerinin Karşılaştırılması. Ankara. 319-336.
- ↑ Ecevit (1990) Kentsel Üretim Sürecinde Kadın Emeğinin Konumu ve Değişen Biçimleri. İçinde Ş. Tekeli (Der.), Kadın Bakış Açısından 1980'ler Türkiye'sinde Kadınlar. İletişim Yayınları. Istanbul. 105-115. (Bu makale dijitalleştirilmiş ve FRAGEN veri tabanına/web sitesine dahil edilerek internet üzerinden erişilebilir hale getirilmiştir.)
- ↑ Y. Ecevit (1998) Küreselleşme, Yapısal Uyum ve Kadın Emeğinin Kullanımında Değişmeler. İçinde F. Özbay (Yay. Haz.), Küresel Pazar Açısından Kadın Emeği ve İstihdamındaki Değişmeler. İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı ve KSSGM Yayını. İstanbul. 31-78.
- ↑ Y.Ecevit (2003) Professional Women in Computer Programming Occupations: The Case of Turkey. (A. Gündüz Hoşgör ve C.Tokluoğlu ile birlikte). Career Development International, Vol. 8, No.2, ss.78-87.
- ↑ Y.Ecevit (1993) Kadın Girişimciliğinin Yaygınlaşmasına Yönelik bir Model Önerisi. İçinde Aypar Altınel ( Yay.Haz.) Kadını Girişimciliğe Özendirme ve Destekleme Paneli Bildiriler ve Tartışmalar. Devlet Bakanlığı Kadının Stütüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü. Ankara. ss. 15-34
- ↑ Y.Ecevit( 2012) Feminist Sosyal Politika Bağlamında Türkiye’de Çocuk Bakımı ve Erken Çocukluk Eğitimine İki Paradigmadan Doğru Bakmak. İçinde. A. Makal ve G.Toksöz (Der.), Geçmişten Günümüze Türkiye’de Kadın Emeği. Ankara Üniversitesi Yayınevi.Ankara. 220-265.
- ↑ Y.Ecevit ( 2012) Türkiye’de Sosyal Politika Çalışmalarının Toplumsal Cinsiyet Bakış Açısıyla Gelişimi. İçinde S. Dedeoglu ve Adem Yavuz Elveren (Der.) Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın. İletişim Yayınları. İstanbul. 11-26.
- ↑ Y.Ecevit (2013) Gendering Social Policy and Welfare State in Turkey”, Women's Studies International Forum, Vol 41, Part 1, pp.1-6. http://www.sciencedirect.com/science/journal/02775395 Arxivləşdirilib 2017-12-30 at the Wayback Machine http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0277539513001246
- ↑ Y. Ecevit (2001) Yerel Yönetimler ve Kadın Örgütleri İlişkisine Eleştirel Bir Yaklaşım. İçinde A. İlyasoğlu ve N. Akgökçe (Der.), Yerli Bir Feminizme Doğru. Sel Yayıncılık. İstanbul. 227 - 258.
- ↑ (https://ceidizler.ceid.org.tr/dosya/toplumsal-cinsiyet-esitliginin-temel-kavramlaripdf.pdf Arxivləşdirilib 2022-10-12 at the Wayback Machine
- ↑ Y. Ecevit (2018) (F.Umut Beşpınar ile) Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Duyarlı bir Üniversite İkliminde Cinsel Taciz ve Saldırıyı Önleme: ODTÜ Örneği. İçinde G. Uygur ve H. Şimga (Editörler) Üniversitelerde Cinsel Taciz ve Saldırıyla Mücadele: CTS Çalışmaları. Doğu Akdeniz Üniversitesi Kadın Araştırmaları ve Eğitim Merkezi. Doğu Akdeniz Ünivresitesi Yayınevi. 97-122.
- ↑ Y. Ecevit ( 2020) (F. Umut Beşpınar ile) Sexual Harassment in Turkish Academia through the Lens of Gendered Academic Citizenship. İçinde S. Sümer (Ed.) Gendered Academic Citizenship: Issues and Experiences. Palgrave Macmillan. London.