Xuan Ponse de Leon (isp. Juan Ponce de León; təq. 1460 və ya təq. 1474 – 1521[1][2][…], Havana, İspaniya imperiyası) — İspaniya səyyah və konkistador.
| Xuan Ponse de Leon | |
|---|---|
| isp. Juan Ponce de León | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Kastiliya, İspaniya |
| Vəfat tarixi | (47 yaşında) |
| Vəfat yeri | Havana, Kuba |
| Vəfat səbəbi | Zəhərli ox ilə vurulmuşdur. |
| Dəfn yeri |
|
| Həyat yoldaşı | Leonor Ponse de Lion |
| Fəaliyyəti | Səyyah |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Xuan Ponse de Leon İspaniyanın Valyadolid şəhərində anadan olmuşdur. Gənclik illərində Qranada şəhəri uğrunda aparılan döyüşlərdə fəal iştirak etmişdir. Ponce de Lion Xristofor Kolumbla eyni gəmidə yeni dünya adlandırılan Şimali Amerikaya getmişdir. İspaniya kral ailəsi tərəfindən verilən əmrə əsasən Puerto -Rikonun ilk qubernatoru təyin edilmişdir. 1513-cü ildə indiki Florida ştatı əraizisininı kəşf etmişdir.
O, Amerika Birləşmiş Ştatlarına gəlmiş ilk avropalı hesab olunur.
Espanyola adasının fəth edilməsində yaxından iştirak etdikədən sonra Ponse de Leon bu adada yaşamağa başlamışdır. Leon adada yaşayan yerli xalqın tez-tez yaxınlıqda yerləşən Puerto-Riko adası haqqında danışıqlarını eşidirdi. Puerto-Rikoya ekspedisiya təşkil etmək üçün İspaniya kral ailəsinə müraciət etmiş, müraciətə müsbət cavab verilməsindən sonra səfər hazırlıqlarına başlamışdır. 1508-ci ildə Puerto-Riko adasında ilk ispan məntəqəsi olan Kappara Ponse de Leon tərəfinən salınmışdır. Ponse de Leon adaya gəlməzdən əvvəl ada yerli qəbilə başçısı Sasik Aqueybana tərəfindən idarə edilirdi. Aqueybana Ponse de Leonu mehriban münasibətlə qarşılamış və ispanların şərəfinə ziyafət təşkil edilmişdir.
İspaniyadan gətirilən əlavə qüvvə hesabına Ponse de Leon adada nəzarəti ələ keçirmişdir. 1509-cu ildə İspaniya kralı Ponse de Leonu Puerto-Riko adasında göstərdiyi xidmətlərə görə adanın qubernatoru təyin etmişdir. Adanın yerli xalqı olan tainolar ispanlarla ilk vaxtlar yaxşı münasibətlər qurmuşdular. Ancaq sonralar Ponse de Leonun yerli xalqa olan münasibəti dəyişmişdir. Yerli xalq şaxtalarda və hərbi qalaların tikilməsində işlədilirdi.
Xuan Ponse de Leon Puerto-Riko qubernatoru seçilməsini adada tərəfindən aparılan işlərlə əlaqələndirirdi. Ancaq əslində Karib hövzəsində olan bütün ərazilərin idarəsi Xristofor Kolumba tapşırılmışdı. 1506-cı ildə Kolumbun ölməsindən 2 il sonra Ponse de Leon adanın qubernatoru seçilmişdir. Bir sıra tarixi mənbələrdə Ponse de Leonun İspaniya kral sarayında olan əlaqələri hesabına bu vəfizəni aldığı qeyd edilir. Bu hadisədən sonra Xristofor Kolumbun oğlu Dieqo Kolumb İspaniya kral sarayından pozulan hüquqlarının bərpa edilməsini tələb etdi. O, Karib hövzəsində olan ərazilərin idarəsinin atasından sonra ona keçməli olduğunu sübut etdikdən sonra, Ponse de Leon Puerto-Riko qubernatoru vəzifəsindən azad edilmişdir. Ponse de Leon Dieqo Kolumbun rəhbərliyi altında çalışmaq istəmədiyindən adanı tərk etmişdir. Sonrakı illərdə Kubanın şimal ərazilərini kəşf etmiş və kral tərəfindən kəşf edilən əraziləri idarə etmək üçün icazə almışdır.
Ponse de Leon şəxsi vəsaiti hesabına 3 gəmi ilə birlikdə 1513-cü ildə yeni dünya səyahətinə başladı. 2 aprel tarixində Floridanın şimal-şərq istiqamətində yerləşən qayalıq ərazidə sahilə çıxmışdır. Ərazilərin Florida adlandırılmasının səbəbi ətrafda çoxlu sayda güllərin olması səbəbindən Ponce de Lion kəşf etdiyi yeri ispan dilindən güllük yer mənasına gələn Flordia qoymuşdur. 1521-ci ildə Ponse de Leon əsas səyahətlərindən birinə başlamışdır. 2 gəmi 200 nəfər şəxs və 50 atla səyahətə çıxmış və bir neçə aydan sonra Florida sahillərinə çatmışdır.
Burada o gözlənilmədən yerli kaluslaların hücumuna məruz qalmışdır. Silahlı mübarizə zamanı zəhərli oxla çiynindən yaralanmış və Havanaya qayıtdıqdan sonra vəfat etmişdir. Məzarı Old San Xuan kilsəsindədir.
- ↑ Pas L. v. Juan Ponce de León // Genealogics (ing.). 2003.
- ↑ Juan Ponce de León // Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes (isp.). 1999.