Xarici agent (rus. иностранный агент) — Rusiyada xaricdən dəstək alan və ya "xarici təsir" altında olan şəxslərə verilən status.[1][2] Anlayış 2012-ci ildə "Qeyri-kommersiya təşkilatları haqqında" qanuna dəyişikliklərin qəbulundan sonra ortaya çıxdı. Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putin və qanunun tərəfdarları qanunun ABŞ-nin FARA qanunundan[ing.] daha yüngül olduğunu bildirirlər.
| Xarici agent | |
|---|---|
| | |
| Ölkə | |
29 iyun 2012-ci ildə təqdim olunan "Qeyri-kommersiya təşkilatları haqqında" qanuna dəyişikliklər 13 iyul 2012-ci il tarixində Rusiya Federasiyası Dövlət Duması tərəfindən qəbul edildi.[3]
2 dekabr 2022-ci il tarixinə qədər "xarici agent" kimi tanınan rusların 18%-nə cinayət işi açılıb.[4]
25 noyabr 2017-ci ildə ABŞ Ədliyyə Departamentinin Russia Today və Sputnik xəbər agentliklərinin xarici agent kimi qeydiyata almasına cavab olaraq Rusiya, kütləvi informasiya vasitələrinin xarici agent kimi qeydiyata alına biləcəyi qanunu təsdiqlədi."Xarici agent" anlayışı aşağıdakılara şamil edilmir:
- qeydiyyatdan keçmiş dini qurumlara
- dövlət korporasiyaları və dövlət şirkətləri, habelə onların yaratdığı QHT-lərə
- Rusiya Sənayeçilər və Sahibkarlar İttifaqında[rus.], Ticarət və Sənaye Palatasında və digər biznes birliklərində çalışan əcnəbilərə
Rusiyanın insan haqları üzrə müvəkkili Vladimir Lukin və bir sıra qeyri-hökumət qrupları qanunun konstitusiya müddəalarını pozduğunu iddia etdilər.[10]
Avropa Şurasının baş katibi Turbyorn Yaqland Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrovla birgə mətbuat konfransı zamanı qanunla bağlı narahatlığını ifadə edərək bildirib ki, "Qanun QHT ictimaiyyətinə pis təsir göstərə bilər, xüsusən də bu qanun düzgün şəkildə tətbiq olunmazsa."[11]
Oxxxymiron — "Agent"(rus. Агент) mahnısı[12]
- ↑ "Путин подписал новый закон об «иноагентах». Такой статус теперь смогут присвоить кому угодно". Meduza (rus). 14 iyul 2022. 14 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 iyul 2022.
- ↑ "Putin Signs Expanded 'Foreign Agents' Law". The Moscow Times (ingilis). 14 iyul 2022. 14 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 iyul 2022.
- ↑ "Процедура принятия закона". 24 iyun 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 mart 2013.
- ↑ ""Верстка": на каждого пятого "иноагента" в России заведены уголовные дела". 2 dekabr 2022. 3 dekabr 2022 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Rusiyalı məşhur bloqer xarici agent elan olundu". 25 mart 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 mart 2023.
- ↑ "Rövşən Əsgərov Rusiyada xarici agent elan olundu". 26 mart 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 mart 2023.
- ↑ "Maksim Qalkin Rusiyada xarici agent elan olundu". 26 mart 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 mart 2023.
- ↑ "Rusiya hökuməti repçi Morqenşterni xarici agentlərin siyahısına saldı". 26 mart 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 mart 2023.
- ↑ "Минюст объявил рэпера Оксимирона иностранным агентом". 26 mart 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 mart 2023.
- ↑ "Лукин пожаловался в Конституционный суд на закон об НКО". BBC Русская служба. 3 sentyabr 2013. 26 mart 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 iyul 2015.
- ↑ Elder, Miriam. "Russia raids human rights groups in crackdown on 'foreign agents'". The Guardian. London. 27 mart 2013. ISSN 0261-3077. 26 mart 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 iyun 2013.
- ↑ "Оксимирон на первом за шесть лет альбоме выпустил трек про иноагента". Радио Свобода. 2 dekabr 2021. 10 fevral 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 fevral 2023.