Butun axtardiqlarinizi tapmaq ucun buraya: DAXIL OLUN
  Mp4 Mp3 Axtar Yukle
  Video Axtar Yukle
  Shekil Axtar Yukle
  Informasiya Melumat Axtar
  Hazir Inshalar Toplusu
  AZERI CHAT + Tanishliq
  Saglamliq Tibbi Melumat
  Whatsapp Plus Yukle(Yeni)

  • Ana səhifə
  • Təsadüfi
  • Yaxınlıqdakılar
  • Daxil ol
  • Nizamlamalar
İndi ianə et Əgər Vikipediya sizin üçün faydalıdırsa, bu gün ianə edin.

Web3D

  • Məqalə
  • Müzakirə

Web3D, həmçinin 3D Web — üçölçülü kompüter qrafikasından istifadə edərək vebsaytları göstərmək və gəzmək üçün texnologiyalar qrupu.

Mündəricat

  • 1 WebGL-dən əvvəl
  • 2 WebGL və glTF
  • 3 Gələcəyi
  • 4 Həmçinin bax
  • 5 İstinadlar

WebGL-dən əvvəl

Web3D-nin meydana çıxması 1994-cü ilə təsadüf edir. Bunun tarixi ümumdünya hörümçək torunda üçölçülü qrafik məlumatların saxlanması və görüntülənməsi üçün nəzərdə tutulmuş fayl formatı olan VRML-nin meydana çıxması ilə başlayır.[1] 1995-ci ilin oktyabrında İnternet Dünyasında Şablon Qrafik Proqramı "Netscape Communications" tərəfindən "Netscape 2.0"ın beta versiyası üçün 3D/VRML plaginini nümayiş etdirmişdir.[2]

2000–2010-cu illər arasında bu plaginlərdən biri olan "Adobe Flash Player" masaüstü kompüterlərdə geniş şəkildə quraşdırılmış və interaktiv veb səhifələri və onlayn oyunları göstərmək, video və audio məzmunu oynamaq üçün istifadə edilmişdir.[3]

Nəhayət, "Abobe", "Flash player" və AIR məhsulları üçün GPU sürətləndirici ilə interaktiv üçölçülü qrafika təqdim etmək üçün "Stage3D" API-ni inkişaf etdirmişdir.[4] Bu, sonradan proqram təminatçıları tərəfindən qəbul edilmişdir.[5][6]

2009-cu ildə "Google" tərəfindən "O3D" adlı açıq mənbəli üçölçülü veb texnologiyası təqdim edilmişdir. Bu, həmçinin brauzer plaginini tələb edirdi, lakin "Flash/Stage3D"dən fərqli olaraq "JavaScript" API-yə əsaslanırdı. "O3D" təkcə oyunlar üçün deyil, həm də reklamlar, 3D model izləyiciləri, məhsul demoları, simulyasiyalar, mühəndis proqramları, nəzarət və monitorinq sistemləri və kütləvi onlayn virtual dünyalar üçün nəzərdə tutulmuşdur.[7]

WebGL və glTF

WebGL ("Veb Qrafik Kitabxanası"nın qısaldılmışı) Vladimir Vukiçeviç tərəfindən "Mozilla Foundation"da başladılan "Canvas 3D" təcrübələrindən ortaya çıxdı. Vukiçeviç ilk dəfə 2006-cı ildə "Canvas 3D" prototipini nümayiş etdirdi. 2007-ci ilin sonunda həm "Mozilla",[8] həm də "Opera"[9] öz ayrı-ayrı tətbiqlərini yaratmışdı.

2009-cu ilin əvvəlində "Khronos Group" qeyri-kommersiya texnologiya konsorsiumu "Apple", "Google", "Mozilla", "Opera" və başqalarının ilkin iştirakı ilə "WebGL" İşçi Qrupunu işə salmışdır.[10] "WebGL" spesifikasiyasının 1.0 versiyası 2011-ci ilin martında buraxılmışdır.[11]

Yeni texnologiyanın əsas üstünlükləri arasında veb standartlarına uyğunluq və heç bir brauzer plaginindən istifadə etmədən yerli 3D performansı daxildir.[12] "WebGL" "OpenGL ES"ə əsaslandığı üçün o, heç bir əlavə abstraksiya qatı olmadan mobil cihazlarda işləyir. Digər platformalar üçün "WebGL" tətbiqləri "OpenGL ES" zənglərini "DirectX", "OpenGL" və ya "Vulkan" API zənglərinə çevirmək üçün ANGLE-dan istifadə edir.[13]

Əsas "WebGL" çərçivələri arasında virtual reallıq təcrübələrini qurmaq üçün HTML əsaslı işarələmədən istifadə edən "A-Frame",[14] brauzer oyunları yaratmaq üçün xüsusi buludda yaradılmış yaratma platforması ilə yanaşı açıq mənbə mühərriki "PlayCanvas",[15] 2000-ci illərin əvvəlindən demossen yaratmaq üçün istifadə edilən MIT lisenziyalı çərçivə "Three.js",[16] 5-ci versiyada "WebGL" bek-end əldə edən "Unity"[17] və 3D veb məzmunu yaratmaq üçün "Blender", "3ds Max" və "Maya" ilə inteqrasiya edilmiş "Verge3D" var. [18]

Gələcəyi

"WebGPU" sürətləndirilmiş qrafika və hesablama üçün potensial veb standartı və "JavaScript" API üçün iş adıdır. Bu, "müasir üçölçülü qrafika və hesablama imkanlarını" təmin etmək məqsədi daşıyır. O, W3C "Veb üçün GPU" İcma Qrupu tərəfindən "Apple", "Mozilla", "Microsoft" və "Google" mühəndisləri ilə birlikdə hazırlanmışdır.[19]

"WebGPU"nun heç bir mövcud 3D API-yə əsaslanmaması və şeyderlər üçün "Rust"a bənzər sintaksisdən istifadə etməsi planlaşdırılır.[20]

Həmçinin bax

  • Qrafik format

İstinadlar

  1. ↑ Dave Raggett. "Extending WWW to support Platform Independent Virtual Reality". 1994. 22 may 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 may 2023.
  2. ↑ First 3D/VRML Plug-in for Netscape 2.0 shown by TGS; TGS extends leadership in Internet 3D products and technology. AllBusiness.com. 30 Oct 1995. Last accessed 26 Dec 2011.
  3. ↑ Looking back at the best Flash sites of 2009 Arxiv surəti 18 oktyabr 2015 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 18 oktyabr 2015 at the Wayback Machine, Adobe Developer Connection, 14 December 2009
  4. ↑ "3D game development for Flash and video games". 5 may 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 oktyabr 2023.
  5. ↑ "Adobe Flash 11 adopts Unreal Engine 3 for better browser games | The Verge". theverge.com. 7 oktyabr 2011. 6 iyul 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 may 2023.
  6. ↑ Keith Gladstien. Flash Game Development In a Social, Mobile and 3D World. Cengage Learning. 2013. 383–421. ISBN 978-1-4354-6021-8.
  7. ↑ O3D Project Page Arxivləşdirilib 2016-04-08 at the Wayback Machine from Google Code
  8. ↑ "Canvas 3D: GL power, web-style". Blog.vlad1.com. 17 iyul 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 may 2011.
  9. ↑ "Taking the canvas to another dimension". My.opera.com. 26 noyabr 2007. 17 noyabr 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 may 2011.
  10. ↑ "WebGL – OpenGL ES 2.0 for the Web". Khronos.org. 11 aprel 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 may 2023.
  11. ↑ "Khronos Releases Final WebGL 1.0 Specification". 3 mart 2011. 8 noyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 may 2023.
  12. ↑ "WebGL Fundamentals". HTML5 Rocks. 8 fevral 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 oktyabr 2023.
  13. ↑ "ANGLE – Almost Native Graphics Layer Engine". 2019. 29 may 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 may 2023.
  14. ↑ "A-Frame". A-Frame. 15 mart 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 may 2023.
  15. ↑ "GDC 2014: Mozilla and partners prove Web is the platform for gaming". blog.mozilla.org. 18 mart 2014. 13 may 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 may 2023.
  16. ↑ NVScene. "NVScene 2015 Session: Reinventing The Wheel – One Last Time (Ricardo Cabello)". YouTube. 27 yanvar 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 oktyabr 2023.
  17. ↑ Robertson, Adi. "Unity officially releases its new game engine: Unity 5". The Verge. 3 mart 2015. 8 dekabr 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 may 2023.
  18. ↑ Thacker, Jim. "Soft8Soft ships Verge3D 3.7". CG Channel. 28 may 2021. 22 may 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 may 2023.
  19. ↑ "GPU for the Web Community Group". w3.org. 10 sentyabr 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 may 2023.
  20. ↑ "From GLSL to WGSL: the future of shaders on the Web". 22 may 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 may 2023.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Web3D&oldid=7790392"
Informasiya Melumat Axtar