Viktoriya Rifler Briker (d. 1940) — Amerikalı antropoloq, etnoqraf və dilçisi olub, müasir və tarixi Mayya mədəniyyətinə dair inqilabi tədqiqatları ilə geniş tanınır.
| Viktoriya Briker | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 1940[1] |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | antropoloq |
| Üzvlüyü |
|
Honqkonqda doğulmuşdur. O, Stenford Universitetində bakalavr təhsili almış və 1962-ci ildə fəlsəfə və humanitar elmlər üzrə bakalavr dərəcəsi ilə məzun olmuşdur. Daha sonra Harvard Universitetində magistratura təhsilinə davam etmiş, 1963-cü ildə antropologiya üzrə magistr, 1968-ci ildə isə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almışdır.[3][4]
Briker bütün akademik karyerasını Tuleyn Universitetində keçirmişdir:
- 1969-1970-ci illərdə qonaq mühazirəçi,
- 1970-1973-cü illərdə dosent,
- 1973-1978-ci illərdə dosent-professor,
- 1978-ci ildən tam professor vəzifəsinə təyin edilmişdir.
Hal-hazırda Tuleyn Universitetinin təqaüddə olan professorudur.[3]
Onun tədqiqatları əsasən Qvatemala, Çyapas və Yukatan bölgələrindəki Mayya mədəniyyətinin müxtəlif aspektlərinə yönəlmişdir.
- Çyapasda o, Mayya ritual yumoru, şifahi tarix və mədəni canlanma kimi mövzuları tədqiq etmişdir.
- Qvatemala və Yukatanda isə mədəni canlanma, Mayya-ingilis dili lüğəti, Mayya dili və etnobotanika sahələrində tədqiqat aparmışdır.[5]
- Mayya astronomiyası, təqvimləri, astrologiyası, falçılığı və yazı sistemi ilə bağlı tədqiqatlar aparmışdır.[4][5]
- Drezden və Madrid kodekslərinin araşdırılması üzərində çalışmışdır.[4]
Onun Çol, Cotcil və Yukatek Mayya dilləri üzrə yazılı və səsli materialları Latın Amerikası Yerli i Arxivində saxlanılır.[6] Bundan əlavə, onun səs yazıları və əlyazmaları Amerika Fəlsəfi Cəmiyyətinin arxivlərində mövcuddur.[7]
Briker ispan dili və iki Mayya dilində – Yukatek və Cocil dillərində danışır.[3]
O, bir çox elmi cəmiyyətlərin üzvüdür və akademik jurnallarda və elmi birliklərdə rəhbər vəzifələrdə çalışmışdır.
Vəzifələri və üzv olduğu cəmiyyətlər:
- 1973–1976 – Amerikan Etnoloqu jurnalının redaktoru
- 1978– Mayya Linqvistikası jurnalının redaktor müavini
- 1980– Amerika Antropologiya Assosiasiyasının icra heyətinin üzvü
- 1981– Mərkəzi Amerika Tədqiqat İnstitutunun redaksiya heyətinin üzvü
- 1988–1991 – Tuleyn Universitetinin Antropologiya Departamentinin rəhbəri
- 1991-ci ildən – Milli Elmlər Akademiyasının üzvü
- 2002-ci ildən – Amerika Fəlsəfi Cəmiyyətinin üzvü
- Amerika Etno-Tarix Cəmiyyətinin üzvü
- Amerika Linqvistika Cəmiyyətinin üzvü
- Amerikanistlər Cəmiyyəti üzvü
Briker Mayya mədəniyyəti və dili üzrə aparıcı tədqiqatçılardan biri kimi tanınır və bu sahədə mühüm elmi töhfələr vermişdir.
- 1973 – Ritual Humor in Highland Chiapas. University of Texas Press. ISBN 9780292719361.
- 1981 – The Indian Christ, the Indian King: The Historical Substrate of Maya Myth and Ritual. University of Texas Press. ISBN 9780292721418.
- 2002 – with Helga-Maria Miram. An Encounter of Two Worlds: The Book of Chilam Balam of Kaua. Middle American Research Institute. ISBN 0-939238-98-5.
- 2011 – with Harvey M. Bricker; winner of the John Frederick Lewis Award.[8] Astronomy in the Maya Codices. American Philosophical Society Press. ISBN 9780871692658
- 2019 – A Historical Grammar of the Maya Language of Yucatán, 1577–2000. University of Utah Press. ISBN 9781607816249.
- ↑ Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 www.nasonline.org (ing.).
- ↑ 1 2 3 "Victoria Bricker // Roger Thayer Stone Center For Latin American Studies at Tulane University". stonecenter.tulane.edu. İstifadə tarixi: 2015-11-27.
- ↑ 1 2 3 American Women of Science Since 1900: Essays A-H. Vol.1. ABC-CLIO. 2011-01-01. ISBN 9781598841589.
- ↑ 1 2 "Harvey M. Bricker and Victoria R. Bricker". had.aas.org. İstifadə tarixi: 2015-11-27.
- ↑ "Mayan Languages Collection of Victoria Bricker". Archive of Indigenous Languages of Latin America. İstifadə tarixi: 2020-02-18.
- ↑ "Victoria R. Bricker Papers". American Philosophical Society. İstifadə tarixi: 2019-05-31.
- ↑ "John Frederick Lewis Award". American Philosophical Society. İstifadə tarixi: December 14, 2024.