Butun axtardiqlarinizi tapmaq ucun buraya: DAXIL OLUN
  Mp4 Mp3 Axtar Yukle
  Video Axtar Yukle
  Shekil Axtar Yukle
  Informasiya Melumat Axtar
  Hazir Inshalar Toplusu
  AZERI CHAT + Tanishliq
  1-11 Sinif Derslikler Yukle
  Saglamliq Tibbi Melumat
  Whatsapp Plus Yukle(Yeni)

  • Ana səhifə
  • Təsadüfi
  • Yaxınlıqdakılar
  • Daxil ol
  • Nizamlamalar
İndi ianə et Əgər Vikipediya sizin üçün faydalıdırsa, bu gün ianə edin.

Vikipediya cəmiyyəti

  • Məqalə
  • Müzakirə

Kollektiv və fərdi şəkildə Vikipediyaçılar kimi tanınan Vikipediya cəmiyyəti onlayn ensiklopediya olan Vikipediyanı yaradan və saxlayan könüllülərin onlayn icmasıdır. Vikipediyaçılar özlərini Vikimedia hərəkatının, Vikipediyaya və Vikimedia Fondu tərəfindən dəstəklənən digər əlaqəli layihələrə töhfə verən könüllülərin qlobal şəbəkəsinin bir hissəsi hesab edə bilərlər.

Vikipediya cəmiyyəti
Vaşinqtonda keçirilən Corc Vaşinqton Universitetində Wikimania 2012 qrup fotoşəkili.
Vaşinqtonda keçirilən Corc Vaşinqton Universitetində Wikimania 2012 qrup fotoşəkili.
Növü Fərdi ianəçilərin qeyri-rəsmi təşkili
Fəaliyyəti Pulsuz, açıq məzmunlu, viki-əsaslı İnternet ensiklopediyaları
Fəaliyyət göstərdiyi yer Dünya üzrə
wikipedia.org
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Vikipediya cəmiyyəti — Vikipediya layihəsində iştirak edən könüllü istifadəçilərdən ibarət sosial və funksional icmadır. Bu cəmiyyətin üzvləri məqalə yaradır, edir, vandalizmlə mübarizə aparır, müzakirələrdə iştirak edir və ensiklopediyanın davamlı inkişafına töhfə verirlər. Vikipediya cəmiyyəti müxtəlif mədəni, texniki və sosial motivasiyalarla fəaliyyət göstərən geniş və çoxtərəfli bir icmadır.

Mündəricat

  • 1 Demoqrafik göstəricilər
  • 2 Motivasiya
    • 2.1 Altruizm
    • 2.2 Özünüifadə və tanınma
    • 2.3 Təhsil və öyrənmə
    • 2.4 İdeoloji və fəlsəfi səbəblər
    • 2.5 Əyləncə və hobbi
  • 3 Media
  • 4 Sosiallaşma
    • 4.1 Vikimaniya
    • 4.2 Viknik və digər konfranslar
  • 5 Tənqidi
  • 6 İstinadlar
  • 7

Demoqrafik göstəricilər

2008-ci ilin aprelində müəllif və müəllim Kley Şirki və kompüter alimi Martin Vattenberq Vikipediyanın yaradılmasına sərf olunan ümumi vaxtı təxminən 100 milyon saat hesabladılar.[1] 2023-cü ilin avqust ayına olan məlumata görə, bütün dil nəşrlərində təxminən 109 milyon qeydiyyatdan keçmiş istifadəçi hesabı var idi, onlardan təxminən 120.000-i "aktiv" statuslu olmuşdular (yəni, son otuz gündə ən azı bir etmiş).[2]

 
Vikipediya redaktorlarının demoqrafiyası (2008)

2010-cu ildə nəşr olunan araşdırmaya əsasən, Vikipediyanın töhfəçi bazası "ancaq 13% qadınlar; töhfə verənlərin orta yaşı isə 20-nin ortalarında idi".[3]Minnesota Universitetinin tədqiqatçıları tərəfindən 2011-ci ildə aparılan bir araşdırma, 2009-cu ildə Vikipediyada etməyə başlayan 38 497 redaktorun 16,1%-ni qadınların təşkil etdiyini göstərdi.[4] 2011-ci ilin yanvarında New York Times məqaləsində Noam Koen qeyd etdi ki, 2008-ci ildə Wikimedia Fondunun sorğusuna əsasən, Vikipediya müəlliflərinin 13%-i qadındır.[5]

Vikimedia Fondunun keçmiş icraçı direktoru Syu Qardner, 2015-ci ilə qədər sayta töhfə verən qadınların nisbətinin 25%-ə qədər artacağına ümid edirdi.[5] Qadın Araşdırmaları üzrə Milli Şuranın prezidenti Linda Baş Vikipediya redaktoru statistikasında hazırda ABŞ-da bakalavr, magistr və doktorantura dərəcələri alan qadınların faizi ilə ziddiyyət təşkil etdiyini qeyd etdi (hamısı 50% və ya daha çox dərəcələrlə).[6]

Buna cavab olaraq, müxtəlif universitetlər daha çox qadını Vikipediya cəmiyyətində iştirak etməyə təşviq etmək üçün edit-a-thon keçirdilər. 2013-cü ilin payızında Yel, Braun və Pensilvaniya daxil olmaqla 15 kollec və universitet tələbələrə Vikipediyada texnologiya haqqında "feminist düşüncə yazmaq" üçün kollec zaçot təklif etdi. 2008-ci ildə ən yüksək təhsil dərəcəsinə görə töhfə verənlərin müxtəlifliyinə dair öz-özünə seçilmiş sorğu göstərdi ki, cavab verən Vikipediya redaktorlarının 62%-i ya orta məktəb, ya da bakalavr kollec təhsili alıb.

Motivasiya

Vikipediyada iştirak edən istifadəçilər müxtəlif motivasiya və məqsədlərlə fəaliyyət göstərirlər. Onların bu layihəyə cəlb olunması və uzunmüddətli iştirakçılığını təmin edən motivasiya faktorları aşağıdakılardır.[7]

Altruizm

Ən çox yayılan motivasiya formalarından biri altruizmdir — bilik paylaşmaq arzusu və insanlara yardım etmə istəyi. Bir çox istifadəçi hər kəs üçün açıq və pulsuz bilik mühitinin qorunmasına və inkişafına töhfə verməyi vətəndaşlıq borcu kimi qəbul edir. Onlar üçün Vikipediya ictimai xeyrin bir hissəsidir.[8]

Özünüifadə və tanınma

Bəzi istifadəçilər üçün Vikipediya həm də özünüifadə və ictimai tanınma platformasıdır. etdikləri məqalələr, yaratdıqları faydalı məzmunlar və müzakirələrdəki fəallıqları onların şəxsi identifikasiyasının bir parçasına çevrilir. Bu da onlara ictimai status və intellektual nüfuz qazandırır.[9]

Təhsil və öyrənmə

Vikipediyada fəaliyyət göstərən bir çox insan öyrənmə prosesinin bir hissəsi kimi burada iştirak edir. Məqalə yaratmaq və ya etmək üçün mövzunu araşdırmaq zərurəti onları davamlı olaraq yeni məlumatlar axtarmağa və öyrənməyə təşviq edir. Beləliklə, Vikipediya həm öyrədən, həm də öyrədənlər üçün bir öyrənmə mühitinə çevrilir.

İdeoloji və fəlsəfi səbəblər

Bəzi istifadəçilər ideoloji və fəlsəfi prinsiplər əsasında Vikipediyada iştirak edirlər. Onlar üçün “azad bilik”, “mülki cəmiyyət təşəbbüsü”, “senzurasız informasiya yayımı” kimi anlayışlar motivasiyaedici amillərdir. Bu ideyaların reallaşdığı nadir platformalardan biri olaraq Vikipediya, fəal vətəndaşların diqqətini çəkir.[10]

Əyləncə və hobbi

Bir qisim istifadəçi üçün Vikipediya əyləncə və hobbidir. Onlar burada vaxt keçirməkdən, yazmaqdan, etməkdən və ya məqalələr üzərində fikir mübadiləsi aparmaqdan zövq alırlar. Bu yanaşma xüsusilə daha gənc və texnologiya yönümlü istifadəçilər arasında geniş yayılmışdır.[11]

Media

Vikipediya cəmiyyəti bir sıra icma xəbər nəşrlərinin yaranmasına səbəb olmuşdur.[12][13] Onlayn xəbər bülleteni olan The Signpost 10 yanvar 2005-ci ildən nəşr olunur.Peşəkar karikaturaçı Qreq Vilyams (ing. Greg Williams) tərəfindən yaradılmış WikiWorld adlı veb-komiks 2006–2008-ci illər ərzində The Signpost bülletenində dərc olunmuşdur. Wikipedia Weekly adlı podkast 2006–2009-cu illərdə fəaliyyət göstərmiş, 2008–2009-cu illərdə isə Not the Wikipedia Weekly adlı konfrans zəngləri seriyası həyata keçirilmişdir.[14]

Sosiallaşma

 
2006-cı ildə keçirilmiş Vikimaniya konfransında nahar fasiləsi

Vikimaniya

Əsas məqalə: Vikimaniya

Vikimaniya, Vikimedia Fondu tərəfindən dəstəklənən Vikipediya və digər qardaş layihələrin istifadəçiləri üçün keçirilən illik beynəlxalq konfransdır. Təqdimat və müzakirə mövzuları arasında Vikimedia layihələri, digər vikilər, açıq mənbə proqram təminatı, azad bilik və məzmun, habelə bu anlayışlarla bağlı sosial və texniki aspektlər yer alır. 2011-ci ildən etibarən İlin Vikimediaçısı (2017-ci ilə qədər İlin Vikipediyaçısı) mükafatı bu tədbir çərçivəsində elan edilir.

İlk Vikimaniya 2005-ci ildə Frankfurt şəhərində təşkil olunmuşdur. Konfrans adətən yerli Vikimedia bölməsi, milli təşkilatlar (məsələn, kitabxana və ya universitet) və Vikimedia Fondu tərəfindən dəstəklənən təşkilat komitəsi tərəfindən həyata keçirilir. Vikimaniya tədbiri Buenos-Ayres[15], Kembric,[16] Hayfa, [17]Honq Konq, Taypey,[18] London, Mexiko,[19] Esino Lario (İtaliya), [20]Monreal, Keyptaun, Stokholm kimi şəhərlərdə keçirilmişdir. COVID-19 pandemiyasına görə 2020-ci ildə Banqkokda keçirilməsi planlaşdırılan tədbir ləğv olunmuş, 2021 və 2022-ci illərdə isə konfranslar virtual formatda təşkil olunmuşdur. 2023-cü ildə tədbir yenidən canlı formatda Sinqapurda keçirilmiş və bu dəfə YUNESKO partnyor qurum kimi tədbirə qoşulmuşdur. [21] 2024-cü ildə Vikimaniya Polşanın Katovitse şəhərində keçirilmiş, 2025-ci il üçün isə Keniya paytaxtı Nayrobidə keçirilməsi planlaşdırılmışdır.

Viknik və digər konfranslar

Viknik anlayışı "Vikipediya" və "piknik" sözlərinin birləşməsindən yaranmışdır. "Great American Wiknic" — ABŞ-ın müxtəlif şəhərlərində yay aylarında keçirilən sosial görüş formatında tədbirdir. Bu tədbirlərdə iştirakçılar piknik yeməkləri gətirərək bir-birilə şəxsən tanış olur və fikir mübadiləsi aparırlar.[22]

Bundan əlavə, hər il WikiConference North America adlı regional konfrans təşkil olunur.[23][24] Bu tədbir Vikipediya redaktorları, həvəskarları və könüllüləri üçün nəzərdə tutulmuşdur. İlk iki tədbir 2014 və 2015-ci illərdə[25][26] müvafiq olaraq Nyu-York Hüquq Məktəbi və Vaşinqton şəhərindəki Milli Arxivlər binasında keçirilmişdir.Tədbirdə həmçinin Wiki Education Foundation və Vikimedia Fondu əməkdaşları iştirak etmişdir.[27][28]

WikiConference India — Hindistanda keçirilən milli səviyyəli Vikipediya konfransıdır. İlk konfrans 2011-ci ilin noyabr ayında Mumbay şəhərində,[29][30] yerli Vikipediya icması və Wikimedia India Chapter təşkilatçılığı ilə keçirilmişdir.[31][32]Tədbirin əsas mövzusu Hindistana dair məqalələr və hind dillərində fəaliyyət göstərən vikilərlə bağlı məsələlər olmuşdur. 2023-cü ildə növbəti WikiConference India tədbiri 28–30 aprel tarixlərində Heydərabad şəhərində keçirilmişdir.[33]

Wiki Indaba isə Afrika vikimediaçıları üçün nəzərdə tutulmuş regional konfransdır.[34][35] Bu tədbirdə Vikipediya və digər Vikimedia layihələri, açıq mənbə proqram təminatı, azad bilik və məzmunun Afrika qitəsinə təsiri kimi mövzular müzakirə olunur.

Tənqidi

Vikipediya layihəsi milyonlarla könüllü istifadəçinin birgə əməkdaşlığı sayəsində inkişaf edən açıq mənbəli ensiklopediyadır. Onların fəaliyyəti yalnız texniki və yönümlü deyil, eyni zamanda sosial, ideoloji və fərdi motivasiyalarla da formalaşır. [36] Vikipediya cəmiyyəti qlobal miqyasda unikal bir ictimaiyyət təşkil etsə də, zaman-zaman tənqidlərə də məruz qalır. Bu tənqidlər layihənin həm daxili idarəetmə sisteminə, həm də onun qlobal ictimai təsirinə yönəlmişdir.

Ən çox səsləndirilən tənqidlərdən biri idarəetmədə qeyri-bərabərlik və mərkəzləşmə ilə bağlıdır. Uzun müddət aktiv olan istifadəçilər və idarəçilər bəzən qərarvermə prosesində qeyri-rəsmi şəkildə üstün mövqeyə malik olurlar. Bu vəziyyət, bəzi hallarda cəmiyyət daxilində demokratik iştirak prinsipinin pozulması kimi qiymətləndirilir. Aparılan araşdırmalar göstərir ki, Vikipediya redaktorlarının əksəriyyəti kişilərdən ibarətdir və Qərb ölkələrində yaşayan istifadəçilər daha aktivdir. Bu isə cins bərabərsizliyi və qeyri-Qərb biliklərinin zəif təmsili ilə nəticələnir. Qadınlara, yerli xalqlara və inkişaf etməkdə olan ölkələrə aid mövzular çox zaman ya yetərincə əhatə olunmur, ya da qərəzli təqdim olunur.[37]

İstinadlar

  1. ↑ Shirky, Clay. "Gin, Television, and Social Surplus". World Changing. 7 May 2008. 29 December 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 June 2014.
  2. ↑ "List of Wikipedias - Meta". meta.wikimedia.org (ingilis). İstifadə tarixi: 2025-04-19.
  3. ↑ "Where Are the Women in Wikipedia? – Room for Debate". The New York Times. 2 February 2011. 15 July 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 June 2014.
  4. ↑ Lam, Shyong; Uduwage, Anuradha; Dong, Zhenhua; Sen, Shilad; Musicant, David R.; Terveen, Loren; Riedl, John. "WP:Clubhouse? An Exploration of Wikipedia's Gender Imbalance" (PDF). WikiSym 2011. 3–5 October 2011. 29 October 2013 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 28 October 2013.
  5. ↑ 1 2 Chom, Noam. "Define Gender Gap? Look Up Wikipedia's Contributor List". The New York Times. 30 January 2011. 18 June 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 May 2012. A version of this article appeared in print on January 31, 2011, on page A1 of the New York edition.
  6. ↑ Basch, Linda. "Male-Dominated Web Site Seeking Female Experts" (Letters to the Editor). The New York Times. 6 February 2011. səh. WK–7. 21 December 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 May 2012.
  7. ↑ Ciffolilli, Andrea. "Phantom authority, self-selective recruitment and retention of members in virtual communities: The case of Wikipedia Arxivləşdirilib 8 sentyabr 2013 at the Wayback Machine", First Monday December 2003.
  8. ↑ Forte, Amy; Bruckman, Andrea. "Why Do People Write for Wikipedia? Incentives to Contribute to Open-Content Publishing". SIGGROUP 2005 Workshop: Sustaining Community. 2005: 6–9. CiteSeerX 10.1.1.120.7906.
  9. ↑ Nov, Oded. "What Motivates Wikipedians?". Communications of the ACM. 50 (11). 2007: 60–64. doi:10.1145/1297797.1297798.
  10. ↑ Clary, E.; Snyder, M.; Ridge, R.; Copeland, J.; Stukas, A.; Haugen, J.; Miene, P. "Understanding and assessing the motivations of volunteers: A functional approach". Journal of Personality and Social Psychology. 74 (6). 1998: 1516–1530. doi:10.1037/0022-3514.74.6.1516. PMID 9654757.
  11. ↑ Möller, Erik. "New Reports from November 2008 Survey Released". Wikimedia Foundation Blog. Wikimedia Foundation. 3 April 2010. 17 August 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 August 2011.
  12. ↑ Wikimedia Foundation. "Wikipedia editors do it for fun: First results of our 2011 editor survey". Wikimedia Foundation Blog. Wikimedia Foundation. 10 June 2011. 11 October 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 August 2011.
  13. ↑ Wikimedia Foundation. "Launching our semi-annual Wikipedia editors survey". Wikimedia Foundation Blog. Wikimedia Foundation. 19 April 2011. 7 November 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 August 2011.
  14. ↑ Glott, Ruediger; Schmidt, Phillipp; Ghosh, Rishab. "Wikipedia Survey – Overview of Results" (PDF). Wikipedia Study. UNU-MERIT. Archived from the original on 28 July 2011. İstifadə tarixi: 8 December 2015.
  15. ↑ "Wikimania". wikimedia.org. October 14, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 25, 2015.
  16. ↑ "The Many Voices of Wikipedia, Heard in One Place". The New York Times. August 7, 2006. April 20, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 23, 2017.
  17. ↑ Levin, Verony. "Wikimania Conference at Its Peak; Founder Jimmy Wales to Speak Tomorrow". TheMarker (ivrit). August 5, 2011. October 6, 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 12, 2011.
  18. ↑ Lu Huang, Keira. "Wikimania challenge for Hong Kong as conference comes to town". South China Morning Post Publishers Ltd. July 29, 2013. March 9, 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 9, 2014.
  19. ↑ "Wikimania! Head to Wikipedia's first ever London festival". Time Out London. August 6, 2014. August 8, 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 9, 2014.
  20. ↑ "Wikimania 2016 bids/Esino Lario". Meta-Wiki. April 29, 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 17, 2015.
  21. ↑ "UNESCO joins the 2023 Wikimedia Movement in Singapore". UNESCO. 2023-08-25.
  22. ↑ Hesse, Monica. "Wikipedia editors log off long enough to mingle". The Washington Post. 25 June 2011. 9 July 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 July 2011.
  23. ↑ Salvaggio, Eryk. "It's here! WikiConference USA". Wiki Education Foundation. October 9, 2015. August 4, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 16, 2017.
  24. ↑ Davis, LiAnna. "Wiki Ed engages with Wikipedians at WikiConference North America". Wiki Education Foundation. October 26, 2016. May 7, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 16, 2017.
  25. ↑ Wiki Education Foundation, 2015:
    • Salvaggio, Eryk. "WikiConference USA: Watch online". Wiki Education Foundation. October 13, 2015. January 7, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 16, 2017.
    • "Press Release: WikiConference USA to be held at the National Archives in October" (Press-reliz). Wiki Education Foundation. February 18, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 16, 2017.
  26. ↑ Engen, Katie. "WikiConference USA: Watch Online". American Society of Plant Biologists. October 14, 2015. February 18, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 16, 2017.
  27. ↑ Ferriero, David. "National Archives Hosts WikiConference USA". National Archives and Records Administration. October 2, 2015. February 22, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 16, 2017.
  28. ↑ Blakemore, Erin. "Wikipedia Wants You to Improve Its Coverage of Indigenous Peoples". Smithsonian. Washington, D.C.: Smithsonian Institution. ISSN 0037-7333. February 6, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 16, 2017.
  29. ↑ IANS. "Mumbai to host first WikiConference in India". India Current Affairs. 9 November 2011. 26 December 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 November 2011.
  30. ↑ Unattributed. "Mumbai To Host First Ever National WikiConference In India". EFY Times. EFY Enterprises. 9 November 2011. 1 April 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 November 2011.
  31. ↑ "Wikipedia woos India with local languages". Hindustan Times. 19 November 2011. November 21, 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 November 2011.
  32. ↑ Unattributed. "Wikipedia eyes India for language growth". Dawn.com. 10 November 2011. 26 December 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 November 2011.
  33. ↑ "WikiConference India 2023". Meta. 12 October 2022. 12 December 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 February 2023.
  34. ↑ Fripp, Charlie. "What does Wikipedia need to do in Africa?". htxt.africa. 2014-06-24. İstifadə tarixi: 2017-01-21.
  35. ↑ "Wiki Indaba 2017". Opensource.com (ingilis). 2020-04-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-02-08.
  36. ↑ "Poland to Honor Wikipedia With Monument". ABC News. 9 October 2014. 11 October 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 May 2017.
  37. ↑ "Former Laureates". erasmusprijs.org. Praemium Erasmianum Foundation. 2 June 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 January 2017.

  Vikianbarda Vikipediya cəmiyyəti ilə əlaqəli mediafayllar var.
  Vikilüğətdə Wikipedian mövzusuna dair məlumatlar var.
  • Definition of word "Wikipedian" Arxivləşdirilib 27 avqust 2012 at the Wayback Machine at Oxford English Dictionary
  • "Analyzing the Creative Editing Behavior of Wikipedia Editors Through Dynamic Social Network Analysis"
  • "Wikimania: Meet the Wikipedians. Those "persnickety," techy types who keep your favorite Internet information website brimming with data." 60 Minutes: Morley Safer interviewing Jimmy Wales. First aired on 5 April 2015. Rebroadcast on 26 July 2015.
  • Listen to and view site edits by Wikipedians as they occur
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikipediya_cəmiyyəti&oldid=8228919"
Informasiya Melumat Axtar