Hayfa — Vikipediya - Haqqinda Melumat

Hayfa
	Şəhər
Hayfa
	ivr. חֵיפָה‎; ərəb. حَيْفَا
Bayraq	Gerb
	32°48′00″ şm. e. 34°59′00″ ş. u.
Ölkə	İsrail
Dairə	[[Hayfa dairəsi]]
	Eynat Kaliş-Rotem
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub	1761
Yaşayış məntəqəsi statuslu	1877
Sahəsi	63.67 km²
Saat qurşağı	UTC+2, yayda UTC+3
Əhalisi
Əhalisi	278 903 nəfər (2016)
Sıxlığı	4223.9 nəf./km²
Aqlomerasiya	1 048 900
Milli tərkibi	yəhudilər: 81.2%; ərəblər: 9.8%; druzlar: 0.1%; digərləri: 8.9%
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	+972 4
Poçt indeksi	33000
	Hayfa
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Hayfa — (İvritcə: חיפה; Ərəbcə: حيفا), İsrailin şimalının ən böyük şəhəri və ölkənin üçüncü böyük şəhəridir. İsraildə sıx olaraq ərəb əhalisi yaşayan bir şəhərdir. Müqəddəs Kitablarda (Əhdi-i Atik, Tövrat) adı keçmişdir. Yəhudilər, Romalılar, Ərəblər, Səlibçilər, Osmanlılar Hayfanı idarə etmişlər. Kavalalı Mehmet Əli Paşanın şəhəri təkrar ələ keçirməsindən əvvəl Hayfa 1799-ci ildə tərəfindən işğal edilmişdir. Müqəddəs Kitablarda adı keçən Kermil Dağı Hayfadadır. Bu dağda xristianlıq, müsəlmanlıq və son olaraq Bahailik- üçün müqəddəs bir qalıq olan İlyas Peyğəmbərin mağarası da vardır. Həmçinin bu dağ yamaclarında Bəhai Dininin Dünya Mərkəzi ilə gözəlliyiylə tanınmış bağçaları və terraslar var.

Əhalisi 278 903 nəfər (2016-cı il). Hayfada 1948-ci ildə 98 600 insan yaşayırdı.

Etimologiyası

Versiyalardan birinə görə, şəhərin adı ivrit dilində ‏חוף יפה‏‎ "xof yafe" — "gözəl sahildir" deməkdir. şəhərin adını İsa Məsihin çarmıxa çəkildiyi dövrdə yaşamış baş kahin Kayafanın adıyla bağlayırdılar. Daha bir versiyaya görə, bu ad aramey dilində "xaffa"-"sahil" sözündən yaranıb ( daha əvvəl bu regionda geniş yayılmışdı).

Tarixi

Hayfanın hələ Roma imperiyası dövründə əsası qoyulmuşdur. Talmud dövründə (III–V əsrlərdə) Hayfanın yerində çiçəklənən yəhudi qəsəbəsi mövcud idi. Səlibçilər dövründə (XI əsr) bura o vaxtlar üçün kifayət qədər böyük yaşayış məntəqəsi və əhəmiyyətli Aralıq dənizi limanı idi. Karmel dağında karmelçilərin ordeni yerləşirdi. 1880-ci illərin sonundan Hayfa böyük liman şəhəri və Fələstinin əsas dəniz qapıları olur. 1930-cu illərdə Hayfa qeyri-leqal immiqrasiyanın mərkəzi idi. Qeyri-leqal repatriant-yəhudilərin əksəriyyəti, həmçinin nasist Almaniyasından qaçqınlar Fələstinə Hayfa portu vasitəsilə çatırdılar. 1944-cü ilə yəhudilər həmin vaxt 128 min nəfər əhalisi olan Hayfanın əhalisinin əksəriyyətini təşkil edirdilər.

Qardaşlaşmış şəhərlər

Hayfa bələdiyyəsi qarşısında qardaşlaşmış şəhərlərin adları həkk olunmuş daş piltə

Tarixlərin əsas mənbəyi — (ing.).

Odessa, Ukrayna — 13 sentyabr 1992-ci ildən.
Boston, Massaçusets, ABŞ — 10 noyabr 1999-cu ildən.
San-Fransisko, Kaliforniya, ABŞ — 1984-cü ildən.
, Florida, ABŞ — 2002-ci ilin martından.
Portsmut, Böyük Britaniya — 1962-ci ildən.
, Böyük Britaniya — 30 iyun 1980-ci ildən.
, London, Böyük Britaniya — 9 sentyabr 1968-ci ildən.
Turin, İtaliya — 6 mart 1997-ci ildən.
Olborq, Danimarka — 25 dekabr 1972-ci ildən.
Antverpen, Belçika — 7 may 1986-cı ildən.
Bremen, Almaniya — 1978-ci ildən.
Düsseldorf, Almaniya — 1988-ci ildən.
Mayns, Almaniya — 30 mart 1987-ci ildən.
Erfurt, Almaniya — 6 fevral 2000-ci ildən.
Marsel, Fransa — 1962-ci ildən.
Limasol, Kipr Respublikası — 9 sentyabr 2000-ci ildən.
Şanxay, Çin — 21 iyun 1994-cü ildən.
Manila, Filippin — 22 mart 1971-ci ildən.
Keyptaun, CAR.
Rosario, Argentina — 10 mart 1988-ci ildən.
Sankt-Peterburq, Rusiya — 20 may 2008-ci ildən.

Həmçinin bax

İstinadlar

Winter, Dave. . Footprint Travel Guides. səh. 560. 2020-05-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-13.
(rus). IsraelInfo.ru. 20 августа 2010 года. 2011-08-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-09-16.
. .haifa.muni.il. 12 oktyabr 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 oktyabr 2013.
2013-10-08 at the Wayback Machine (ing.)
Turin Hayfa bələdiyyəsinin saytında qardaşlaşmış şəhər kimi qeyd edilməyib. Buradakı informasiyanın mənbəyi: 2008-02-29 at the Wayback Machine (ing.).
25 dekabrda alyansın layihəsi təsdiqlənib; şəhərlərin qardaşlaşması haqqında müqavilə 1973-cü ilin yanvarında imzalanıb.
Hayfa bələdiyyəsinin saytında Keyptaunun adı çəkilir, amma müqavilənin imzalanması haqqında heç bir şey deyilmir. 2006-cı ilin avqustuna olan məlumatlara görə bu iki şəhərin qardaşlaşması proqramı çərçivəsində heç bir fəaliyyət olmamışdır.
2017-10-19 at the Wayback Machine (rus.).

Xarici keçidlər

2014-08-09 at the Wayback Machine
2008-02-15 at the Wayback Machine

[1] Winter, Dave. . Footprint Travel Guides. səh. 560. 2020-05-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-13.

[ravvi_avidimi-2] (rus). IsraelInfo.ru. 20 августа 2010 года. 2011-08-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-09-16.

[3] . .haifa.muni.il. 12 oktyabr 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 oktyabr 2013.

[4] 2013-10-08 at the Wayback Machine (ing.)

[5] Turin Hayfa bələdiyyəsinin saytında qardaşlaşmış şəhər kimi qeyd edilməyib. Buradakı informasiyanın mənbəyi: 2008-02-29 at the Wayback Machine (ing.).

[6] 25 dekabrda alyansın layihəsi təsdiqlənib; şəhərlərin qardaşlaşması haqqında müqavilə 1973-cü ilin yanvarında imzalanıb.

[7] Hayfa bələdiyyəsinin saytında Keyptaunun adı çəkilir, amma müqavilənin imzalanması haqqında heç bir şey deyilmir. 2006-cı ilin avqustuna olan məlumatlara görə bu iki şəhərin qardaşlaşması proqramı çərçivəsində heç bir fəaliyyət olmamışdır.

[8] 2017-10-19 at the Wayback Machine (rus.).