Veyo Meri

Veyo Meri 1948-ci ildə Hämeenlinna Liseyini bitirmiş, daha sonra Helsinki Universitetində tarix ixtisası üzrə təhsil almışdır.^[6] 1957–1959-cu illərdə Otava nəşriyyatında çalışmış, daha sonra sərbəst yazıçı kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1975–1980-ci illərdə rəssamlıq üzrə professor adına layiq görülmüşdür.

1997-ci ildə Finlandiya Yazıçılar Birliyinin fəxri üzvü seçilmişdir. Uzun müddət Tammisalo və Helsinki şəhərlərində yaşamışdır. Uzun sürən xəstəlikdən sonra 21 iyun 2015-ci ildə vəfat etmişdir.^[7]

Veyo Meri 1959-cu ildə müəllim Eeva Kyllikki Kylänpää ilə ailə qurmuşdur. Bu evlilikdən üç oğlu dünyaya gəlmişdir.

Veyo Merinin ədəbi irsi qısa hekayələr, romanlar, şeirlər, radio pyesləri, esselər, bioqrafiyalar və elmi-publisistik əsərləri əhatə edir. Onun əsərləri iyirmidən artıq dilə tərcümə olunmuşdur.^[6]

Yazıçının yaradıcılığında tənhalıq, özgələşmə və cinsi təzyiqlər əsas mövzulardan biridir. Onun qəhrəmanları mürəkkəb və çıxılmaz vəziyyətlərlə üzləşir. Veyo Merinin təsvirlərində fərdiyyətçilik, faktların nisbi dəyərləndirilməsi və sosial tənqid mühüm yer tutur. Müəllifə böyük şöhrət qazandıran "Manila kanatı" (1957) Finlandiya nəsrinin xarici dillərə ən çox tərcümə olunan əsərlərindən biridir. 1973-cü ildə "Zabitin oğlu" ("Kersantin poika") romanına görə Şimal Şurasının Ədəbiyyat Mükafatına layiq görülmüşdür. O, həmçinin yeddi dəfə (1958, 1961, 1962, 1964, 1969, 1974, 1976) Finlandiya Ədəbiyyat üzrə Dövlət Mükafatı ilə təltif edilmişdir.^[5]

Veyo Meri Paavo Heininenin "Şairin ölümü" poemasına əsaslanaraq "Bıçaq" operasının librettosunu yazmışdır. Onun əsərləri dərin yumor hissi ilə seçilir və tarixi hadisələrin gedişatını əks etdirən süjetlərə əsaslanır. O, fin ədəbiyyatının aparıcı modernistlərindən və nəsr sahəsində islahatçılardan biri hesab olunur. XXI əsrin bir çox nasirləri onun üslubunu davam etdirərək tarixi bilgiləndirmə və nəsrin yenilənməsi sahələrində onun təsirini hiss etdirirlər.^[4]

Bundan əlavə, Veyo Meri dünya ədəbiyyatının klassik nümunələrini fin dilinə tərcümə etmişdir. O, Fransua Villonun "Vəsiyyəti"ni, Avqust Strindberqin "Ustad Olav" əsərini və Uilyam Şekspirin "Hamlet" faciəsini fin dilinə çevirmişdir.^[5]

• Ettei maa viheriöisi (Torpaq yaşıllaşmasın), 1954, hekayələr
• Manillaköysi (Мanil kanatı), 1957, roman.
• Irralliset (Sınıqlar), 1959, roman.
• Vuoden 1918 tapahtumat (Bu, 1918-ci ildə baş verdi), 1960, roman.
• Sujut (Olduqca), 1961, roman.
• Tilanteita (Vəziyyət), 1962, hekayələr.
• Manillaköysi ja kahdeksan novellia sodasta ja sotilaselämästä (Manil kanatı, savaş və əsgər həyatı haqqında səkkiz hekayə), 1962.
• Peiliin piirretty nainen (Güzgüyə çəkilmiş qadın), 1963, roman.
• Tukikohta (Dayaq nöqtəsi), 1964, roman.
• Veijo Meren novellit (Veyo Merinin hekayələri), 1965.
• Everstin autonkuljettaja (Cənab polkovnikin sürücüsü), 1966, roman.
• Veijo Meren sotaromaanit 1-2 (Veyo Merinin müharibə romanları 1-2), 1966.
• Yhden yön tarinat (Bir gecənin tarixçəsi), 1967, roman.
• Suku (Cins), 1968, roman.
• Veijo Meren romaanit 1 (Veyo Merinin romanları, 1), 1968.
• Sata metriä korkeat kirjaimet (Yüz metr hündürlündə hərflər), 1969, hekayələr.
• Valitut teokset (Seçilmiş əsərləri), 1969.
• Kersantin poika (Zabitin oğlu), 1971, roman.
• Morsiamen sisar ja muita novelleja (Gəlin bacı və başqa hekayələr), 1972.
• Leiri (Лагерь), 1972, hekayələr.
• Keskeiset teokset 1-4 (Mərkəzi əsərlər, 1-4), 1975.
• Valitut novellit (Seçilmiş hekayələr), 1979.
• Jääkiekkoilijan kesä (Xokkeyçinin yayı), 1980, роман.
• Novellit (Hekayələr), 1985.

Vеyo Mеri. Qatarda (hеkayə), “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti, 16 yanvar 1987, №3 (2242)