Turboüfürmə

Turboüfürmə^[1] (rus. турбонаддув) — mühərriklərdəki porşenlərin sürətli hərəkətləri zamanı azalan hava əmilməsini, yəni porşenlərin ehtiyacı olduğu havanı nasoslayan atmosfer təzyiqinə əlavə təzyiq yaradan bir mexanizmdir (avtomobil mühərrikləri porşenli mühərriklər atmosfer mühərrikləridir), yəni ehtiyac duyduqları havadır.^[2][3]

Yanacağın yanması mühərrik silindrindəki oksigendən, yəni daha çox havanın miqdarından asılıdır. Turbo qısaca hər iki tərəfində də turbinləri olan bir hava nasosu olaraq təyin edilə bilər və daha çox yanacaq yandırmaq üçün lazım olan havanı silindrə göndərmək üçün istifadə olunur. İsti və yüksəktəzyiqli egzoz tüstüsü çox miqdarda enerji ehtiva edir və enerjili tüstü turbo turbinləri hərəkət etdirmək üçün istifadə olunur. Turbo, turbin və kompressor kimi iki hissədən ibarət sarmal formalı bıçaqlara malikdir. Türbin egzoz tərəfində, kompressor isə əmilmə tərəfindədir. Egzoz qazının çıxış təzyiqi ilə dönən turbin, aradakı birləşdirən şaftın köməyi ilə kompressor pərvanəsini döndərir. Bu mühərrik silindrinə əhəmiyyətli dərəcədə artan hava girişini təmin edir.^[4]

Tənzimləyici klapan (ing. Wastegate) adlanan hissə, turbo tərəfindən göndərilən təzyiqin ifrat dərəcədə olması halında mühərrikə göndərilən sıxılmış havanın mühərrikə zərər verməməsi üçün istifadə olunan bir hissədir. İfrat dərəcədə yüksək təzyiqlərdə, Tənzimlıyici klapanın bağlı olduğu bir qapaq açılır və işlənmiş qazı turbini çevirmək üçün istifadə etmək əvəzinə birbaşa çölə atır və ifrat təzyiqin qarşısını alır.^[5]