Tunc günəşquşu və ya Nectarinia kilimensis — sərçəkimilər fəsiləsinə aid quş növü.[3]
| Tunc günəşquşu | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
_male.jpg) | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Tunc günəşquşu |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
||||||||
| ||||||||
Tunc günəşquşlarının uzun, incə və yaxşı əyilmiş dimdiyi var. Erkəklərin tunc və yaşıl rəng tonları var, lakin çox vaxt işıqda qara görünürlər. Erkəklərdə bu rəng tonları olsa da, dişilərin açıq rəngli qaş xətti və qarın altında sarımtıl ləkələrlə incə zolaqları var. Anqolada yayılmış bəzi yarımnövlərdə qəribə yaşıl rəng tonları görünür.[4]
Tunc günəşquşları qarışıq cıvıldayan notlardan sonra daha təmiz fit səslər çıxarır. Bu səslər əsasən səhər tezdən və günorta vaxtı eşidilir.[5]
Tunc günəşquşu Afrika üçün endemikdir. Çox geniş yayılmamış olsa da, ən yaxşı şəkildə Afromontane meşələrinin kənarlarında, dağ yamaclarında, Zimbabvenin şərqi yaylalarında və Mozambik yaxınlığında rast gəlinir. Yayıldığı digər ölkələr arasına Anqola, Burundi, Konqo Demokratik Respublikası, Efiopiya, Keniya, Malavi, Ruanda, Tanzaniya, Uqanda və Zambiya daxildir. Onlar bu ölkələrdə məskunlaşmış ərazilərdən uzaqda qalır və ən uzaq mühitlərə uyğunlaşıblar. Bu mühitlərə savannalar, quru kolluqlar, otlaqlar, mövsümi bataqlıqlar və kənd bağları daxildir. Onlar ən çox subtropik meşələrdə və kolluqlarda rast gəlinir.[6]
Tunc günəşquşunun qidalanması çox xüsusidir və nektar, hörümçəklər və həşəratlarla məhdudlaşır. Onların yediyi həşəratlara qarışqalar, böcəklər, arılar, eşşək arıları, meyvə milçəkləri və termitlər daxildir.[3]
Çoxalma prosesində erkəyin rolu çox məhduddur. Mayalanmadan sonra erkək uçub gedir. Dişi əsas məsuliyyəti öz üzərinə götürür və sentyabrdan maya qədər istənilən vaxt yumurta qoya bilər, lakin yumurta qoyma pik oktyabrdan dekabra qədər baş verir. Adətən 1–2 yumurta qoyulur və yumurtalar çatdıqdan sonra yeni balalar əsasən dişi tərəfindən 16–21 gün ərzində qidalandırılır və qorunur. Bu müddətdən sonra onlar təxminən bir həftə daha yuvalarına qayıdır və 2–3 həftə sonra tam müstəqil olurlar. Balaların yaşadığı yuvalar yalnız dişi tərəfindən qurulur və bunun üçün 5–15 gün vaxt tələb olunur. Yuva oval quruluşdadır. Onlar quru otlar, qabıq qırıntıları, qırxbuğum, yarpaqlar, şibyələr və çiçək qruplarından istifadə edir və bunları tez-tez hörümçək toru ilə bərkidirlər. Yuva girişi kiçik bir qapaqla örtülür və daxili hissəsi incə ot və bitkilərdən hazırlanır. Yuva kiçik kolluqların və ya bir növ şirənin budağına bağlanır.[3]
Tunc günəşquşu təhlükə altında deyil. Zimbabvedə bağlarda geniş yayılmış zəhərli bir çiçək olan "Protea" bitkisinin əkilməsindən faydalanır. Bu çiçək insanlar üçün zəhərli olsa da, tunc qarışqaquşuna təsir etmir. O,bu növ çiçəkdən bol miqdarda nektar alır, bu da quşların buranı tez-tez ziyarət etdiyi bir yerə çevirir.[7]
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1999.
- ↑ IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- ↑ 1 2 3 "Nectarinia kilimensis (Bronzy sunbird, Bronze Sunbird)". www.biodiversityexplorer.info. İstifadə tarixi: 2021-10-19.
- ↑ "Nectarinia kilimensis (Bronze Sunbird) - Avibase". avibase.bsc-eoc.org. İstifadə tarixi: 2021-10-19.
- ↑ "Nectarinia kilimensis (Bronze Sunbird) - Avibase". avibase.bsc-eoc.org. İstifadə tarixi: 2021-10-19.
- ↑ "Bronze Sunbird - eBird". ebird.org (ingilis). İstifadə tarixi: 2021-10-19.
- ↑ BirdLife International. "Nectarinia kilimensis". IUCN Red List of Threatened Species. 2016. 2016: e.T22717970A94560374. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22717970A94560374.en. İstifadə tarixi: 13 November 2021.
