Triffin dilemması və ya Triffin paradoksu — valyutaları qlobal ehtiyat valyutası kimi xidmət edən ölkələrin qısamüddətli daxili və uzunmüddətli beynəlxalq məqsədləri arasında yaranan iqtisadi maraqların toqquşmasıdır. Triffin dilemması və ya Triffin paradoksu valyutaları qlobal ehtiyat valyutası kimi xidmət edən ölkələrin qısamüddətli daxili və uzunmüddətli beynəlxalq məqsədləri arasında yaranan iqtisadi maraqların toqquşmasıdır. Bu dilemma 1960-cı illərdə belçikalı amerikalı iqtisadçı Robert Triffin tərəfindən müəyyən edilib və o qeyd edib ki, xarici ölkələrin qlobal ehtiyat valyutasını saxlamaq istəyən bir ölkə dünyanı əlavə valyuta ehtiyatı ilə təmin etməyə hazır olmalıdır. ticarət kəsiri ilə nəticələnən bu valyuta ehtiyatlarına qlobal tələbatı ödəmək.
Tarixi
1960-cı illərin əvvəllərində beynəlxalq əməliyyatlar və milli valyuta ehtiyatları üçün yalnız bir ölkənin valyutasından istifadə edildiyi təqdirdə yaranan ziddiyyətə diqqət çəkdi. Bunu belə formalaşdırmaq olar:
Milli valyuta ehtiyatlarını formalaşdırmaq üçün digər ölkələrin mərkəzi banklarını lazımi miqdarda dollarla təmin etmək üçün ABŞ-da daim tədiyyə balansında kəsir olması zəruridir. Lakin tədiyyə balansının kəsiri dollara inamı sarsıdır və onun ehtiyat aktivi kimi dəyərini azaldır, ona görə də inam yaratmaq üçün tədiyə balansının profisiti tələb olunur.
Sonradan bu ziddiyyət Triffin dilemması (ing. Triffin Dilemma) adlandırıldı.
Triffin paradoksu adətən Bretton-Vuds sisteminin böhranı ilə əlaqələndirilir.
Bu ziddiyyəti həll etmək üçün Triffin qızıl və ya heç bir milli valyuta ilə bağlı olmayan xüsusi beynəlxalq valyuta yaratmağı təklif etdi. 1969-cu ildə Beynəlxalq Valyuta Fondu “Xüsusi Borclanma Hüquqları” adlı süni valyuta buraxmağa başladı.
İstinadlar
- ↑ 2016-03-03 at the Wayback Machine. Money Matters: An IMF Exhibit
- 2016-02-19 at the Wayback Machine. Federal Reserve History
Xarici keçidlər
- // Zhou Xiaochuan. People’s Bank of China