Tomsonit – NaCa2 [Al5Si5O20] • 6 H2O — rombik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: çox da tez-tez rast gəlməyən.
| Tomsonit | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Kateqoriya | Mineral |
| Xüsusiyyətləri | |
| Kristalloqrafik sinqoniya | rombik[d] |
| Zolaq rəngi | ağ |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Kaliumlu, kalsiumlu, stronsiumlu tomsonitlər.
Rəng – rəngsiz, ağ, çəhrayı, yaxud qəhvəyi; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ; Parıltı – şüşədən sədəfiyədək; Şəffaflıq – şəffafdan yarım-şəffafadək; Sıxlıq – 2,10–2,40; Sərtlik – 5–5,5; Kövrəkdir; Ayrılma – {010} üzrə mükəmməl; {100} üzrə orta; Sınıqlar – pilləli, qeyri-hamar, tikanlı; Morfologiya – kristallar: lövhəli və prizmatik; İkiləşmə: {110} üzrə; Mineral aqreqatları: radial-şualı və dərz şəkilli əmələgəlmələr, sferolitlər.
Əsasi effuziv süxurların boşluqlarında rast gəlir. Fəal vulkanizm rayonlarında başqa seolitlərlə birlikdə müxtəlif vulkanitlər üzrə inkişaf edir və plagioklazları, tünd rəngli mineralları və vulkanik şüşəni əvəz edir; nefelinli siyenitlərdə nefelinin dəyişilmə məhsulu kimi müşahidə edilir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: kalsit, analsim, fillipsit, şabazit, qonnardit, natrolit. Mineralın tapıldığı yerlər: Oaxy rayonu (Havay adaları); Kamçatka, Kuril adaları (Rusiya); Yeni Zelandiya; Dumbarton (Şotlandiya). Azərbaycanda Kiçik Qafqazın Qazax və Ağcakənd çökəkliklərində, həmçinin Xocavənd (Dağlıq Qarabağ), Kəlbəcər, Laçın rayonlarında, Naxçıvan MR-da, Dağlıq Talışda rast gəlir.
- Azərbaycan mineralları. Bakı: Nafta-Press, 2004.