Soay qoyunu — Şotlandiyanın Qərb Adalarından təxminən 65 kilometr məsafədə yerləşən Sent Kilda arxipelaqındakı 100 hektarlıq Soay adasında yaşayan vəhşi qoyun populyasiyasından törəmiş ev qoyunu növü. Bu, Şimali Avropanın qısaquyruq qoyun növlərindən biridir.[1]
| Soay qoyunu | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Elmi təsnifat | ||||
|
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. |
||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin |
||||
| ||||
XX əsrin əvvəllərində bəzi Soay qoyunları ekzotik sürülər yaratmaq üçün köçürülmüşdür. Məsələn, 1910-cu ildə Bedford Hersoqu tərəfindən Voburn Abbeydə yaradılan "Park Soay" sürüsü "ibtidai" xüsusiyyətləri üçün seçilmişdir. 1930-cu illərdə Sent Kilda qrupunun digər adası olan Hirta adasına insan əhalisi və onların qoyunları tərk etdikdən sonra Bute Markizi tərəfindən bir neçə Soay qoyunu köçürülmüşdür. Adanın adı Köhnə Norse dilində "Seyðoy" mənasını verir. Bu növ Arran yaxınlığındakı Müqəddəs Ada adasına da gətirilmiş və burada vəhşi şəkildə yaşayır.[2]
Soay qoyunları 1925-ci ildə Martin Koles Harman tərəfindən Bristol Kanalındakı Lundi adasına gətirilmişdir. Somersetdəki Çeddar Kanyonu ətrafında da kiçik bir vəhşi populyasiya mövcuddur. Bu növ Butser Qədim Fermasında eksperimental arxeologiya üçün istifadə edilmişdir, çünki Britaniyanın tarix öncəsi qoyun növlərinə çox bənzəyir.[3]
Soay qoyunu fiziki olaraq ev qoyunlarının vəhşi əcdadları olan Aralıq dənizi muflonu və Mərkəzi Asiyanın buynuzlu urial qoyununa bənzəyir.[4]
Bu növ müasir ev qoyunlarından daha kiçik, lakin daha möhkəm və çox çevikdir. Qorxduqda qayalıqlar arasında sığınacaq axtarır. Soay qoyunları tamamilə qara və ya qəhvəyi ola bilər, lakin daha çox sarı və ya tünd qəhvəyi rəngdə olur, qarın və sağrı hissələri isə açıq-ağ rəngdədir. Bəzilərinin üzərində ağ işarələr də olur.[5]
Bu növ "Risk Altında: 4-cü Kateqoriya" siyahısına daxil edilmişdir, çünki yalnız 900-1500 arasında qeydiyyatdan keçmiş Soay qoyunu var.[6]
-
Soay qoyunu erkəyi -
Soay qoyunları -
Soay quzusu
- ↑ St Kilda Summer, by Kenneth Williamson and J Morton Boyd, Hutchinson and co. Ltd 1960
- ↑ Kathie Miller. "History of Soay sheep". Southern Oregon Soay Farms. 2009-11-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-05-04.
- ↑ Reynolds, Peter J. Iron-Age farm The Butser Experiment. British Museum. 1979. 53–54. ISBN 0-7141-8014-9.
- ↑ Ryder, M L, (1981), "A survey of European primitive breeds of sheep", Ann. Génét. Sél. Anim., 13 (4), pp 381–418. Arxivləşdirilib 2011-05-16 at the Wayback Machine
- ↑ "Wildlife on the Island". Holy Isle Project. 2011-07-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-02-28.
- ↑ Watchlist 2017–18 Arxivləşdirilib 2017-08-06 at the Wayback Machine. Stoneleigh Park, Warwickshire: Rare Breeds Survival Trust. Accessed May 2017.
