Bu məqalə Xlorsian ilə demək olar ki, eyni mövzudan bəhs edir və hər ikisinin eyni başlıq altında birləşdirilməsi mümkündür. |
Bu məqalədəki məlumatların yoxlanıla bilməsi üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Sianxlorid (CN)Cl — yüngül uçucu, rəngsiz 13.5 0 C- də qaynayan, mənfi 6 0C-də donan maye halda olan maddə.
| Sianxlorid | |
|---|---|
| Ümumi | |
| Kimyəvi formulu | CClN[1] |
| Molyar kütlə | 0 kq[1] |
| Fiziki xassələri | |
| Sıxlıq | 1,22 ± 0,01 q/sm³[2] |
| Termik xüsusiyyətlər | |
| Ərimə nöqtəsi | 20 ± 1 ℉[2], −6,55 °C[3] |
| Qaynama nöqtəsi | 55 ± 1 ℉[2], 13 °C[3] |
| Buxarın təzyiqi | 1.010 ± 1 mm Hg[2] |
| Təsnifatı | |
| CAS-da qeyd. nöm. | 506-77-4 |
| PubChem | 10477 |
| RTECS | GT2275000 |
| BMT nömrəsi | 1589 |
| ChemSpider | 10045 |
Kəskin iyə malik olub, selikli qişalarcıqlandırır və gözyaşarma əmələ gətirir. Yüksək qatılıqda ümumi zəhərlənmə baş verir. Sianxloridlə zəhərlənmələr – orqanizmdə gedən maddələr mübadiləsini təmin edən fermentlərin aktivliyinin dayandırılmasına gətirib çıxarır.
Sianxloridlə nəfəs aldıqda ağızda acı metal tamı, boğazın qıcıqlanması, zəiflik, qorxu və baş gicəllənməsi hiss olunur. Zəhərlənmənin zəif hallarında bu hisslər tez keçib gedir, ağır hallarında isə bu hisslər get — gedə artır, göz bəbəklərinin genişlənməsi, fikrin çaşqınlığı, qıcolma və iflic baş verir.
İlk yardım: zəhərlənmiş şəxsə ilk növbədə əleyhqaz geydirmək lazımdır. Ona antidot verilir və ya amilnitrit ampulunu sındırıb şlem-maskanın içərisinə yeridirlər və zəhərlənmə zonasından çıxarırlar. Təmiz havada əleyhqazı çıxarıb, geyimin yaxasını açıb zərərçəkənə süni tənəffüs vermək lazımdır.
Antidot olmadıqda venadaxili 40 – 60 sm³ 1 % — li metilen abısı məhlulu 25–30 saniyə ərzində yeridilir. Həmin iynə ilə (venada olan) 50 sm³ 30% — li tiosulfat məhlulu yeridilir. Bu əməliyyat 30 −40 saniyə ərzində aparılır.
- ↑ 1 2 CYANOGEN CHLORIDE (ing.).
- ↑ 1 2 3 4 http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0162.html.
- ↑ 1 2 David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals (ing.): A CRC quick reference handbook. CRC Press, 1993. ISBN 978-0-8493-4498-5