Seyno Araida (新井田 セイノ, Araida Seyno?, 4 aprel 1917 – noyabr 2011) — folklorşünas, Aynu dilinin və kamuy yukar şifahi dastanlarının qorunub saxlanılmasını təşviq edən Aynu aktivisti.[1]
| Seyno Araida | |
|---|---|
| yap. 新井田 セイノ | |
| Doğum tarixi | 4 aprel 1917 |
| Vəfat tarixi | noyabr 2011 (94 yaşında) |
| Fəaliyyəti | folklorşünas |
Seyno Araida Hokkaydonun Sidzunay şəhərində anadan olmuş və uşaqlıq illərində Mukavaya köçmüşdür.[2] Anası görmə qabiliyyətini itirdiyi üçün o, kiçik yaşlarından təsərrüfat işlərində kömək etməyə başlamışdır. Həyat çətinlikləri və ətrafdakılardan təzyiqlərlə üzləşsə də, işləyərkən anasının söylədiyi Aynu şeirləri ona ruh yüksəkliyi vermişdir.
Araida Mukava bölməsinin yaradılması ilə Hokkaydo Utari Assosiasiyasına qoşulmuşdur. Bundan sonra Aynu dili və Mukava bölgəsində nəsildən-nəslə ötürülən kamuy yukarın yayılması üçün ciddi fəaliyyətə başlamışdır.[3] Daha sonra Mukava Aynu Mədəni İrsin Qorunması Assosiasiyasının yaradılmasında iştirak etmişdir. O, həmçinin icma lideri kimi də fəaliyyət göstərmiş və Mukava Aynu Dil Məktəbində müəllim kimi dərs deməyə başlamışdır.[4]
Araida xüsusilə "Ape Fuçi Kamui" adlı yukarda məharəti ilə seçilirdi.[5] Bu dastan Tanrının ərinə kömək etməsinin sevincini əks etdirirdi. Onun tələffüzünün gözəlliyi haqqında yüksək fikirlər səsləndirilirdi. Bundan əlavə, o, Aynu dilinin qorunması və yaşadılması istiqamətində müxtəlif tədbirlərdə, o cümlədən Şiraoidəki Aynu Muzeyinin təşkil etdiyi "Kamuy Yukar no Yūbe" tədbirində çıxış etmişdir.[6] Ənənəvi Aynu rəqslərində də iştirak etmiş və müstəqil tədqiqatlara, o cümlədən Hokkaydo Təhsil Şurasının Mukava və Usu bölgələrinin yerli folkloru haqqında hesabatına dəstək vermişdir. Mukava Şəhər Yaşayış Mərkəzində Aynu mətbəxinin öyrədilməsi üçün də fəaliyyət göstərmişdir.
Araida Aynu mədəniyyətinin inkişafına verdiyi töhfələrə görə bir sıra mükafatlara layiq görülmüşdür. Hokkaydo tərəfindən Mədəni İrsin Qorunması Sahəsində Xidmət Göstərən Şəxs adına layiq görülmüş və Mukava Mədəniyyət Mükafatını almışdır. Daha sonra Aynu Mədəniyyət Mükafatına layiq görülmüşdür. Yerli rəsmilər onu "Mukavanın xəzinəsi" adlandırırdılar. Yaşının çox olmasına baxmayaraq, o, hələ də Aynu mədəniyyətinin inkişafına töhfə verirdi.
Araida vəfat etdikdən sonra Aynu Muzeyi onu "Aynu mədəniyyətinin inkişafına böyük töhfə vermiş şəxs" kimi qiymətləndirmişdir. Onun kiçik bacısı Fuyuko Yoşimura da Aynu mədəniyyətinin yayılması işinə töhfə vermişdir.[7]
- ↑ Masuko, Yoshihisa. "言霊（ルポ・アコロイタク アイヌ語の現場から）". Asahi Shimbun Tokyo Evening Edition (yapon). 1995-03-07. səh. 3.
- ↑ "新井田さん、アイヌ文化賞に ばあちゃんは鵡川の宝 関係者祝福「後継者を育てたい」". Hokkaido Shimbun Tomakomai B Morning Edition (yapon). 2001-10-04. səh. 23.
- ↑ Oshino, Rika. "フチとの思い出 アイヌ文化 幼いころから". Hokkaido Shimbun Tomakomai C Morning Edition (yapon). 2014-02-07. səh. 31.
- ↑ "アイヌ語ラジオ講座テキスト" (PDF) (yapon). Ainu Museum. 2000. səh. 2. İstifadə tarixi: 2023-08-23.
- ↑ "平成13年度アイヌ文化賞 新井田セイノ（84歳）" (yapon). Ainu Museum. 2001. İstifadə tarixi: 2023-08-23.
- ↑ "アイヌと自然デジタル図鑑" (yapon). Ainu Museum. İstifadə tarixi: 2023-08-23.
- ↑ "語りべ". アイヌ語アーカイブス (yapon). Ainu Museum. İstifadə tarixi: 2023-08-23.