Butun axtardiqlarinizi tapmaq ucun buraya: DAXIL OLUN
  Mp4 Mp3 Axtar Yukle
  Video Axtar Yukle
  Shekil Axtar Yukle
  Informasiya Melumat Axtar
  Hazir Inshalar Toplusu
  AZERI CHAT + Tanishliq
  1-11 Sinif Derslikler Yukle
  Saglamliq Tibbi Melumat
  Whatsapp Plus Yukle(Yeni)

  • Ana səhifə
  • Təsadüfi
  • Yaxınlıqdakılar
  • Daxil ol
  • Nizamlamalar
İndi ianə et Əgər Vikipediya sizin üçün faydalıdırsa, bu gün ianə edin.

Sarkopsilloz

  • Məqalə
  • Müzakirə

Sarkopsilloz və ya tungiaz (lat. Sarcopsyllosis, Tungiasis, "Nigua", "Pique" kimi tanınır) dermatofiliazlar qrupundan olan tropik parazitar xəstəlik olub, dərinin zədələnmiş yerində qaşınma və ağrı ilə xarakterizə olunur.[2]"Pio and bicho de pie"[2], "Pique"[2]

Sarkopsilloz
XBT-10 B88.1
XBT-10-KM B88.1
XBT-9 134.1
XBT-9-KM 134.1[1]
DiseasesDB 29589
MeSH D058285
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Xəstəliyə Afrikanın, Karib dənizinin, Mərkəzi və Cənubi Amerikanın, Hindistanın tropik bölgələrində yaşayan Tunqa cinsinə mənsub kiçik (bədən ölçüsü təxminən 1 mm) dişi birələr səbəb olur.[3] Tungiasis dərinin iltihabına, şiddətli ağrıya, qaşınmaya və zədələnmiş hissədə yaraya səbəb olur. Şişmiş qırmızı yaranın mərkəzində qara nöqtə yaranır, ətrafı isə ağ halqa ilə əhatə olunur. Hipertrofiya zamanı birənin şişməsindən sonra, dərinin soyulması müşahidə olunur.[4]

Xəstəlik Nigeriya, Trinidad, Tobaqo və Braziliya kimi ərazilərdə, kasıb sakinlərin 50%-nin yoluxması ilə nəticələnə bilir.[5] Buna görə də xüsusi ictimai sağlamlıq problemi hesab edilir.[6]

Mündəricat

  • 1 Tarixi
  • 2 Etiologiyası
  • 3 Epidemiologiya
  • 4 Klinik təsviri və patogenezi
  • 5 Fəsadları
  • 6 Müalicəsi və qarşısının alınması
  • 7 İstinadlar
  • 8 Keçidlər

Tarixi

Bəzi məlumatlara görə, Tunga trimamillata tərəfindən törədilən tungiasis Peruda 14 əsr ərzində mövcud olmuşdur.[7]

Bununla belə, ilk sənədləşdirilmiş sarkopsilloz hadisəsi 1526-cı ildə Qonzalo Fernandez de Oviedo y Valdesin Haitidə gəmi qəzasına uğradıqdan sonra, Kristofer Kolumbun ekspedisiyasından olan Santa Mariya karavelinin ekipaj üzvlərində xəstəliyin əlamətlərini təsvir etdiyi vaxta təsadüf edir. Gonzalo Fernandez de Oviedo y Valdés həmçinin bildirmişdir ki, Cənubi və Mərkəzi Amerikanın bəzi ölkələrində sakinlər bu birələrə görə kəndlərini tərk etmək məcburiyyətində qalmışdırlar. Daha sonrakı dövrlərdə Karl Linney birəni Tunga penetrans adı altında təsvir etmişdir.[8][9]

Sarkopsillozu əmələ gətirən bu birələr dənizçilərin gəmiləri ilə birlikdə dünya səyahətləri zamanı bütün dünyaya yayılmışdırlar.[10] Belə ki, Afrikanın əksər hissəsində xəstəliyin yayılması, 17–19-cu əsrlərdə, xüsusən də 1873-cü ildə yoluxmuş "Tomas Mitçel" gəmisinin ekipaj üzvləri tərəfindən Braziliyadan Anqolaya gətirildiyi zaman baş vermişdir.[11]

Hal-hazırda sarkopsilloz tropik sakinlərin,[12][2] xüsusən Afrikada, Madaqaskarda, tropik Amerikada, Haitidə, Hindistanın qərb sahilində, Pakistanda (2009-cu ilə qədər dünyanın 88 ölkəsində tungiazis olaraq tanınmışdır) geniş yayılmış dəri xəstəliyidir. Avropada, ABŞ-də və Rusiyada da turistlər vasitəsilə yayılan tungiaz hadisələri məlumdur. Endemik ocaqlarda, Nigeriya, Trinidad, Tobaqo və Braziliyanın yoxsul əhalisinin yoluxma nisbəti 50–76% arasında dəyişir. İnfeksiya irqdən asılı deyildir. Kişilər qadınlara nisbətən daha tez-tez və daha şiddətli xəstələnə bilirlər. Yayıldığı ölkələrdəm asılı olaraq infeksiyanın yaş həddi də dəyişə bilir.[13][14]

Etiologiyası

 
Dişi Tunga penetrans

Xəstəliyin törədicisi olan Tunga penetrans (Linnaeus, 1758), Sarcopsylla penetrans birə dəstəsinin, Hectopsyllidae ailəsindən (Siphonaptera) olan qum birəsidir. Bu birələr 15–35 sm hündürlükdən tullanmaq qabiliyyətinə malikdirlər. Birələr tropiklərdə daxma və anbarların torpaq döşəmələrində yaşayırlar. Yetkin bir erkək birənin bədən uzunluğu 1 mm-dir. Adi birələr kimi bu birələr də insanları və heyvanları dişləyir və qanını sorurlar. Döllənmiş dişi birə dərinin epidermisinə (adətən əl və ya ayaq dırnaqlarının altından və ya barmaqların arasından) nüfuz edir və dəridaxili endoparazitlik edirlər. Parazitin qarnı böyüyür, dişi isə penetrasiyadan 5–6 gün sonra noxud boyda olur. Həmin bölgədə bir neçə yüz yumurta yetişir. Ətrafdakı toxumalar iltihablanır, xoralar əmələ gəlir. Birə öz yumurtalarını yaradan içəri boşaldır, özü isə sürünərək çölə çıxır.[15]

Yumurtadan (orta uzunluq 0,6 mm) 2–4 gün ərzində ayaqsız sürfələr çıxırlar. Böyümənin ilk mərhələsində yeni çıxmış sürfələrin orta uzunluğu 1,5 mm-dir. İkinci və son mərhələdə (Tunga penetrans birələr arasında yeganə tipdir ki, onun üç yox, cəmi iki mərhələsi vardır) sürfə ən azı 2,9 mm-ə qədər böyüyür, daha sonra isə 1,15 mm-ə qədər azalır. 1-ci mərhələdən 2-ci mərhələyə qədər inkişaf bir gündən az vaxt tələb edir. 11–20-ci günlərdə sürfə pupaya, daha sonrakı 11 gündən sonra isə yetkin mərhələyə keçir.[16]

Parazitin sürfələri torpaq döşəmədə, quru qumlu torpaqlarda, çimərliklərin kölgəli künclərində yaşayırlar.[17][18][19] Onlar üzvi maddələrlə qidalanır, 3 həftədən sonra puplaşır və yetkin birələrə çevrilirlər.[20]

Epidemiologiya

Dişi birələr 100-dən 200-ə qədər yumurta qoyurlar. Həmin yumurtalar isə yoluxmuş heyvanlar və insanlar tərəfindən daşındığından daşıyıcılar yoluxmuşların özləri hesab edilir. Yumurtalar daşıyıcılar tərəfindən digər məməlilərə də yayılır.[21] Tunqa penetrans insanlardan başqa, donuz, it, pişik, mal-qara, qoyun, atlar, qatır, eşşək, meymun, fil, siçovul, siçan və digər heyvanlara da yoluxa bilirlər.[22]

Ayaqqabı geyinməyən insanların xəstələnmə ehtimalı daha yüksəkdir. Kişilər qadınlara nisbətən daha tez-tez xəstələnirlər.[23] Xəstəlik kasıb əhaliyə daha çox təsir edir. Xəstəliyin ən çox inkişaf etdiyi ay sentyabr, ən az inkişaf etdiyi ay isə yanvar ayıdır. 2010-cu ildə Uqandada Tungiaz epidemiyaları təsvir edilmişdir. Bu zaman 20 minə yaxın insan bu xəstəliyə yoluxmuş, xəstələrdən 20-dən çoxu ölmüşdür.[24] [25] [26]

Patogenlərin ingiliscə adlarının oxşarlığına, zədələnmiş nahiyələrin qaşınmasına görə sarkopsilloz bəzən trombidiyazla qarışdırılır.[27] İnsanlardan başqa, bu birə keçilər, qoyunlar, inəklər, donuzlar üçün də patogen hesab edilir.

Klinik təsviri və patogenezi

Sarkopsillozun inkubasiya müddəti 8 ilə 12 gün arasındadır. Tungiazın 5 mərhələsi vardır:

  1. parazitin dəriyə nüfuz etməsi;
  2. dəriyə nüfuz;
  3. birə şişir və yumurta qoyur;
  4. dişi birə ölməyə başlayır;
  5. parazitin ölümündən sonra qalan simptomlar, sağalma prosesi.

Ən çox təsirə məruz qalan bədən hissəsi ayaq dərisidir (parazitin ən çox yerləşmə yeri dirnaqlar və ayaq altıdır). Bundan əlavə, başın arxası, biləklər, əllər, dirsəklər, topuq, dizlər, budlar, gluteal bölgə, pubis, boyun, qarın və qasıq nahiyəsi, dodaqlar, testis kimi orqanlar da təsirlənə bilər.[28] Aşağı (yüngül) invaziya zamanı zədələnmə ocaqları 5-ə qədər, orta (mülayim) invaziya zamanı 6-dan 30-a qədər, ağır formada isə 30-dan çox olur. Ağır forma daha çox yaşlı insanlarda müşahidə olunur.[29][30]

Dəriyə fermentlərlə nüfuz etmiş dişi birə dərinin səthini korroziyaya uğradır və onun altına nüfuz edir. Orada noxud ölçüsünə qədər inkişaf edir və ölür. Bu zaman şiddətli qaşınma, şiddətli ağrı, iltihab, furunkul, papüllər və ödem müşahidə edilir.[31]

Parazitin bədənə daxil olması zamanı əmələ gələn immunoloji reaksiya özünü eritema şəklində göstərir. Nüfuz edilmiş parazitin ətrafında iltihablı infiltrat əmələ gəlir, nəticədə həmin bölgəyə irin yığılır. Parazit dermisin papilyar təbəqəsinin damarlarından gələn qanla qidalanır. Dişi qarnının ucundakı dəlikdən 7–10 gün ərzində bir-bir yetkin yumurtaları xaric edir. Yumurta qoyduqdan sonra (cəmi təxminən 150–200) parazit ölür. Dişinin şişməsi və qoyduğu yumurtaların təzyiqi bitişik sinirlərin və qan damarlarının sıxılmasına səbəb olur.[32]

Dəriyə nüfuz etmiş birə, dəridəki təxminən 250–500 mikron diametrli bir dəlikdən hava ilə əlaqə qurur, oradan yumurtalarla birlikdə nəfəs alır, yumurta qoyur və tullantılarını xaric edir. Buna görə də yaradan yumurtadan əlavə, metabolik məhsullardan və parazitin çürüməsindən ibarət maye ifraz olunur.[33]

Bəzi xəstələr ağrıdan işləyə və yeriyə bilmirlər. Parazitin ayaqda yerləşdiyi hallarda, ağrı gecə və gəzinti zamanı güclənir.

Biopsiya zamanı dəridə mikroabseslərin əmələ gəlməsi, hiperkeratoz (buynuz təbəqənin həddindən artıq inkişafı), akantoz (epidermisin cücərmə qatının qalınlaşması), parakeratoz (epidermis hüceyrələrinin keratinləşməsinin pozulması), hiperqranuloz (hüceyrələrin sayının artması nəticəsində dənəvər epidermisin qalınlaşması) aşkar edilir. Parazit və oval ağ yumurtalar da müşahidə olunur.

Qasıq bölgəsinin nadir bir invaziyası hiperplaziya ilə xarakterizə olunur, epidermisin psevdoepitelioması müşahidə olunur, ziyillərə bənzəyən diametri 3 sm-ə qədər ekzofitik şişlərin əmələ gəlməsi nəzərə çarpır.

Fəsadları

Tungiazın ağırlaşmaları adətən ikincil infeksiyanın baş verməsi ilə əlaqələndirilir ki, bu da absesin, bakteriemiyanın inkişafına səbəb olur. İkincil infeksiyaların (qanqren, tetanoz) qum birələrinə yoluxmuş insanların ölümünə səbəb olduğu müəyyən edilmişdir.[34][35][36]

Mikroorqanizmlər birbaşa birə vasitəsilə bədənə daxil olur. Daxili birə subepidermal qan damarlarından qanla qidalandığı üçün dərinin xarici səthi və sistemli qan axını prosesdə iştirak edir.

Tungiazda baş verən ağırlaşmalar 150-yə yaxın patogen mikroorqanizmlərə, o cümlədən Staphylococcus aureus və Wolbachia endobacteria səbəb ola bilər.

İkincil infeksiya həmçinin qeyri-steril alətlərdən istifadə edərək özünü müalicə etmək cəhdləri nəticəsində də yarana bilər.

Parazit və ya mikroorqanizmlərin törətdiyi patologiyalar barmağın deformasiyası, barmağın özünü amputasiyası, dırnaq deformasiyası və itməsi, limfostaz, limfangit, toxuma nekrozu, sepsis, pnevmoniya, sellülit, tromboflebit, limfa ödemi, sümüklərə qədər dərin xoralarla nəticələnə bilər.

Tungioz digər tropik parazitar xəstəliklərlə birlikdə daha çox fəsadlar verə bilir.

Müalicəsi və qarşısının alınması

Differensial diaqnostika sarkopsillozun digər dəridaxili parazitlərdən, pullikozdan, gənə dişləmələrindən, qaşınmalardan, helmint sürfələrinin dəridə miqrasiyasından (bax: larva migrans), drakunkulozdan fərqləndirmək üçün aparılır.[37]

Tunqa penetrans invaziyası dərin mikozları, ziyilləri, yad cisimləri və nekrotizan vaskuliti də təqlid edə bilər. Atipik tungiaz psevdoepitelioma, genital ziyil və dəri vərəmindən fərqlənir. Bəzən xromoblastomikozdan və dəri leyşmaniozundan diferensasiya etmək lazımdır.

Diaqnoz anamneze (sarkopsilloz fokusuna baş çəkmək və ya yaşamaq), klinik mənzərəyə, parazitin aşkarlanmasına əsaslanır.

Müalicə cərrahi yolla aparılır: birə diqqətlə və aseptik şəkildə dəridən cımbız və ya steril iynə ilə çıxarılır, yara dezinfeksiya edilir və ona sarğı qoyulur. Birə əvvəlcədən xloroformla öldürülə bilər. Antibiotiklər ikincil infeksiyaların qarşısının alınması və müalicəsi üçün istifadə olunur: flukloksasillin, ko-amoksiklav, trimetoprim, sulfametoksazol, metronidazol və ya eritromisin. Tetanozun profilaktikası lazımdır.

Adekvat tibbi yardımla proqnozu müsbət hesab edilir. Lakin, ikincil infeksiyanın inkişaf etdiyi hallarda ölüm hallarına da rast gəlinir.

Sarkopsillozun profilaktik tədbirlərinə birə ilə mübarizə və onların dişləməsindən qorunmağı, corab və ayaqqabı geyinməyi, yerdə yatmaqdan və ya çılpaq oturmaqdan çəkinməyi, evdə təmizliyi qorumağı, yoluxmuş ərazidə gəzdikdən sonra ayaqları ilıq suda yumağı misal göstərmək olar.[38]

İstinadlar

  1. ↑ Monarch Disease Ontology release 2018-06-29. 2018-06-29 2018.
  2. ↑ 1 2 3 4 Rapini, Ronald P.; Bolognia, Jean L.; Jorizzo, Joseph L. Dermatology: 2-Volume Set. St. Louis: Mosby. 2007. ISBN 1-4160-2999-0.
  3. ↑ "FLEAS Database. Siphonaptera — ЗИН РАН". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-19.
  4. ↑ Саркопсиллёз // 1. Малая медицинская энциклопедия. — М.: Медицинская энциклопедия. 1991—96 гг. 2. Первая медицинская помощь. — М.: Большая Российская Энциклопедия. 1994 г. 3. Энциклопедический словарь медицинских терминов. — М.: Советская энциклопедия. — 1982—1984 гг.
  5. ↑ Veraldi S, Valsecchi M. Imported tungiasis: a report of 19 cases and review of the literature // Int J Dermatol . 46 (ingilis) (10). 2007. 1061—1066. PMID 17910715. 2016-09-20 tarixində arxivləşdirilib.
  6. ↑ Heukelbach, Jorg. "Invited Review — Tungiasis." Revista do Instituto de Medicina Tropical de São Paulo 47.6 (2005): 307–313
  7. ↑ Evidence of Tungiasis in Pre-Hispanic America
  8. ↑ Darmstadt G.L., Francis J.S. Tungiasis in a young child adopted from South America. . 19 (journal) (ingilis). № 5. — 2000. may. — 485—487. doi:10.1097/00006454-200005000-00024. PMID 10819355. 2012-05-25 tarixində arxivləşdirilib.
  9. ↑ Darmstadt GL, Francis JS (May 2000). "Tungiasis in a young child adopted from South America". Pediatr. Infect. Dis. J. 19 (5): 485–7. doi:10.1097/00006454-200005000-00024. PMID 10819355.
  10. ↑ Smith, Darvin Scott. "Tungiasis: epidemiology" (ingilis). Emedicine. 2012-01-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-10-02.
  11. ↑ "Tungiasis in The United States: A travel souvenir". 2010-08-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-09-17.
  12. ↑ Саркопсиллёз // Малая медицинская энциклопедия. Москва: Медицинская энциклопедия. 1991—1996.
  13. ↑ Joseph JK, Bazile J, Mutter J, Shin S, Ruddle A, Ivers L, Lyon E, Farmer P. Tungiasis in rural Haiti: a community-based response // Trans R Soc Trop Med Hyg . 100 (ingilis) (10). 2006. 970—974. PMID 16516941.
  14. ↑ Hoeppli R. Early references to the occurrence of Tunga penetrans in tropical Africa // Acta Trop . 20 (ingilis). 1963. 143—153. PMID 13963854.
  15. ↑ "Blood-feeding of Tunga penetrans males". 2015-11-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-10-03.
  16. ↑ Nagy N, Abari E, D’Haese J, Calheiros C, Heukelbach J, Menche N, Feldmeier H, Mehlhorn H "Investigations on the Life Cycle and Morphology of Tunga penetrans in Brazil." Parasitology Research 101. Supplement 2 (2007): 233–242. Springer-Verlag, 2007. SpringerLink. 22 Feb. 2009
  17. ↑ Lewis, R. E., 1998. Re´sume´ of the Siphonaptera (Insecta) of the World. J. Med. Entomol. 35, 377–389.
  18. ↑ Stephan M. Blank, Christian Kutzscher, Juan F. Masello, Robert L. Pilgrim & Petra Quillfeldt. Stick-tight fleas in the nostrils and below the tongue: evolution of an extraordinary infestation site in Hectopsylla (Siphonaptera: Pulicidae). . 149 (journal) (ingilis). № 1. 2007. 117—137. doi:10.1111/j.1096-3642.2006.00239.x.
  19. ↑ Tunga. Arxiv surəti 23 avqust 2018 tarixindən Wayback Machine saytında eol.org
  20. ↑ "Тунгиоз (tungiasis, саркопсиллез)". 2011-08-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-09-20.
  21. ↑ "SEASONAL VARIATION OF TUNGIASIS IN AN ENDEMIC COMMUNITY". 2015-05-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-09-17.
  22. ↑ "Dermatologic Manifestations of Tungiasis". 2011-08-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-09-17.
  23. ↑ "В Уганде началась эпидемия тунгиоза". 2014-07-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-09-17.
  24. ↑ Pampiglione S., Trentini M., Fioravanti M.L., Gustinelli A. Differential diagnosis between Tunga penetrans (L., 1758) and T. trimamillata Pampiglione et al., 2002 (Insecta, Siphonaptera), the two species of the genus Tunga parasitic in man // Parasite . 11 (journal) (ingilis). № 1. — 2004. mart. — 51—7. doi:10.1051/parasite/200411151. PMID 15071827. 2015-09-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-09-19.
  25. ↑ Beaucournu, J.-C.; Degeilh, B.; Mergey, T.; Muñoz-Leal, S.; González-Acuña, D. Le genre Tunga Jarocki, 1838 (Siphonaptera: Tungidae). I – Taxonomie, phylogénie, écologie, rôle pathogène // Parasite . 19 (magazine) (fransız). № 4. 2012. 297—308. doi:10.1051/parasite/2012194297. ISSN 1252-607X.
  26. ↑ Linardi, Pedro Marcos; Beaucournu, Jean-Claude; de Avelar, Daniel Moreira; Belaz, Sorya. Notes on the genus Tunga (Siphonaptera: Tungidae) II – neosomes, morphology, classification, and other taxonomic notes // Parasite . 21 (journal) (ingilis). 2014. 68. doi:10.1051/parasite/2014067. ISSN 1776-1042. PMID 25514594.
  27. ↑ "On a new species of sand flea from Ecuador and tungiasis, a problem of Public Health in many developing countries". 2015-11-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-10-03.
  28. ↑ Eisele M, Heukelbach J, Van Marck E, Mehlhorn H, Meckes O, Franck S, Feldmeier H. "Investigations on the biology, epidemiology, pathology and control of Tunga penetrans in Brazil: I. Natural history of tungiasis in man ." Parasitology Research 90.2 (2003): 87–99. Springer-Verlag, 2003. SpringerLink. 22 Feb. 2009
  29. ↑ "An unusual case of ectopic tungiasis with pseudoepitheliomatous hyperplasia". 2015-11-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-10-03.
  30. ↑ "ECTOPIC LOCALIZATION OF TUNGIASIS" (PDF). 2015-11-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2011-09-18.
  31. ↑ Risk Factors for Tungiasis in Nigeria: Identification of Targets for Effective Intervention
  32. ↑ "An Ectopic Case of Tunga spp. Infection in Peru". 2015-11-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-10-03.
  33. ↑ "An unusual case of ectopic tungiasis with pseudoepitheliomatous hyperplasia". 2015-11-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-09-17.
  34. ↑ Heukelbach, Jorg. Tungiasis. Sept. 2004. Orphanet.com. 23 Feb. 2009 http://www.orpha.net/data/patho/GB/uk-Tungiasis.pdf Arxiv surəti 23 dekabr 2021 tarixindən Wayback Machine saytında
  35. ↑ Fischer P, Schmetza C, Bandib C, Bonowa I, Manda S, Fischera K, Büttner D. Experimental Parasitology 102.3–4 (2002): 201–211. Science Direct. 23 Feb. 2009 Tunga penetrans: molecular identification of Wolbachia endobacteria and their recognition by antibodies against proteins of endobacteria from filarial parasites. Copyright © 2003 Elsevier Science
  36. ↑ Feldmeier, H, Heukelbach J, Eisele M, Souza A, Barbosa L, Carvalho C. "Bacterial superinfection in human tungiasis Arxiv surəti 22 iyul 2014 tarixindən Wayback Machine saytında." Tropical Medicine & International Health 7.7 (2002): 559–564. Wiley InterScience. 23 Feb. 2009
  37. ↑ J. Joseph, J. Bazile, J. Mutter, S. Shin, A. Ruddle, L. Ivers, E. Lyon, P. Farmer. "Tungiasis in rural Haiti: a community-based response Arxiv surəti 5 noyabr 2015 tarixindən Wayback Machine saytında." Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene 100.10 (2006): 970–974. 22 Feb. 2009
  38. ↑ "Tungiasis is an infestation". 2012-07-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-09-20.

Keçidlər

  • Большая медицинская энциклопедия. т. 22. М. 1984 г., стр. 538. Статья "Саркопсиллез".
  • Тунгиоз на сайте БИОЛОГИЯ И МЕДИЦИНА
  • Тунгиоз на сайте Медикедия
  • Видео: тунгиоз (Jiggers causing misery for Kenyans)
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Sarkopsilloz&oldid=8225908"
Informasiya Melumat Axtar