Rodni Devid Marks (ing. Rodney David Marks; 13 mart 1968, Celonq, Viktoriya – 12 may 2000[1], Amundsen-Skott[1]) — Avstraliya astrofiziki. O, Antarktidadakı Amundsen–Skott Cənub Qütbü Stansiyasında işləyərkən metanol zəhərlənməsindən ölmüşdür. Onun ölümü, Antarktida tarixində ilk müəmmalı ölüm hadisələrindən biri kimi yadda qalmışdır.
| Rodni Marks | |
|---|---|
| ing. Rodney Marks | |
| Doğum tarixi | 13 mart 1968 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 12 may 2000[1] (32 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Vəfat səbəbi | metanol zəhərlənməsi[d] |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | astrofizik, astronom |
| Tanınır | Antarktikadakı müəmmalı ölüm |
Rodni Marks 13 mart 1968-ci ildə Avstraliyanın Viktoriya ştatının Celonq şəhərində doğulmuşdur. O, Melburn Universitetində təhsil almış və Yeni Cənubi Uels Universitetindən doktorluq dərəcəsi almışdır.[2][3] Marksın turet sindromuna sahib olduğu məlum idi.
Marks 1997–1998-ci illərdə Cənub Qütbü Stansiyasında qış fəslini keçirmişdir. Daha sonra o, Smitsonian Astrofizika Rəsədxanasında çalışaraq Antarktida Submillimetr Teleskopu və Uzaq Rəsədxana layihəsində iştirak etmişdir. Layihə Çikaqo Universiteti üçün həyata keçirilirdi.[4] Marks həmin dövrdə Sonya Volter ilə nişanlı idi; Sonya da stansiyada texniki mütəxəssis kimi çalışırdı.[5]
Rodni Marks 11 may 2000-ci ildə müşahidə stansiyasından baza istiqamətində gəzərkən özünü narahat hiss etməyə başladı. 36 saat ərzində vəziyyəti pisləşdi və o, üç dəfə baza həkiminə müraciət etdi. Təəssüf ki, müalicə mümkün olmadı və Marks 12 may 2000-ci ildə vəfat etdi. Onun ölüm səbəbi yalnız Yeni Zelandiyada keçirilmiş məhkəmə-tibbi ekspertizadan sonra metanol zəhərlənməsi kimi müəyyən edildi.
Marksın ölümü "Cənub Qütbündəki ilk cinayət" olaraq mediyada geniş müzakirə olundu. Yeni Zelandiya polisi hadisənin təsadüfi olduğunu ehtimal etsə də, bəzi suallar cavabsız qaldı. Raytheon şirkəti və ABŞ Milli Elm Fondu araşdırma ilə bağlı əməkdaşlıq etmədi. Antarktikada hüquqi yurisdiksiyanın mürəkkəbliyi, bu məsələnin həllini çətinləşdirdi.
Rodni Marksın xatirəsinə Amundsen–Skott Cənub Qütbü Stansiyasında memorial lövhə yerləşdirilmişdir. Bundan əlavə, Antarktidanın Vuster silsiləsində yerləşən və 2600 metr hündürlüyə malik "Marks Dağı" onun şərəfinə adlandırılmışdır.[6][7]
- ↑ 1 2 3 4 https://www.cfa.harvard.edu/~aas/adair/www-docs/AST_RO/rodney.html.
- ↑ "Antarctic Researcher Dies". Arxiv surəti 11 yanvar 2019 tarixindən Wayback Machine saytında National Science Foundation Office of Legislative and Public Affairs, Press release 12 May 2000. Retrieved 19 December 2006.
- ↑ Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics. "Rodney Marks (1968–2000)". Archived from the original on 20 March 2012. İstifadə tarixi: 9 April 2013.. Retrieved on 19 December 2006.
- ↑ "Rodney Marks - 1968-2000". Center for Astrophysical Research in Antarctica. 23 August 2000. 2006-07-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-26.
- ↑ Neff, Robert. "Murder at the South Pole". OhmyNews International. 21 December 2006. 2011-07-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-26.
- ↑ Americans honour Antarctic veterans. Arxiv surəti 11 may 2008 tarixindən Wayback Machine saytında newzeal.com, (19 December 2001). Retrieved on 19 December 2006.
- ↑ "South Pole 2001". Archived from the original on 6 December 2009. İstifadə tarixi: 18 December 2006.. mountainclimb.com. Retrieved on 19 December 2006.