Qadın ilahi bir varlıqdır. Bütün bəşəriyyətin qadının bətnindən dünyaya açıldığını da düşünsək, qadın həm də sirli - möcüzəli bir varlıqdır.[1]
Eramızdan əvvəl 5-ci əsrdə yarandığı düşünülən Skandinaviya mifologiyasında bir çox qadınlar və onların başına gələn hadisələr haqqında danışılır.[1]
Skandinaviya mifologiyasına görə ilk insanlar göyrüş və söyüd ağaclarından Odin, Vali və Ve tərəfindən kişi və qadın olaraq yaradılmışdır. Yaranan bu insanlardan kişi olan Askr, qadın olan isə Embla adlandırılmış. İbrahimi dinlərdən fərqli olaraq Skandinaviya mifologiyasında kişi və qadın bərabər şəkildə yaradılmışdır və Asatru dininin dövlət səviyyəsində etiqad olunduğu 11-ci əsrədək, dövrünün digər dövlətlərindən fərqli olaraq qadın yüksək şəkildə dəyərləndirilmiş və dövrünün digər qadınlarından daha çox hüquqa sahib olmuşdur.
Skandinaviya mifologiyasında qadın dedikdə, ağıla ilahələr, valkirilər və cadugərlər gəlir.
Skandinaviya mifologiyasında 21 qadın ilah yəni, ilahə vardır:
Freya - Sevgi, Cinsi münasibət, Gözəllik, Müharibəilahəsi, O, həlak olmuş döyüşçülərin yarısının döyüşdən sonra getdiyi bir səltənət olan Fólkvangr-ı idarə etdi (digər yarısı Odinin Valhallasına getdi). O, həmçinin sehrlə (seiðr) əlaqəli idi və taleyi formalaşdırmaq qabiliyyətinə sahib idi.
Frigg - Asqardın Uca Kraliçası, Odinin həyat yoldaşı və tanrıların kraliçası Frigg müdriklik, uzaqgörənlik və analıq ilə əlaqəli idi. O, hər şeyin aqibətini bilən, ancaq onu gizli saxlayan yeganə varlıqlardan biri idi.
Skaði - Qış, ov və dağların nəhəngi və ilahəsi. O, tanrılar arasında ər seçdi, lakin sonra müstəqillik nümayiş etdirərək ondan ayrıldı.
Sól/Sunna - Günəşin ilahəsi və Gecənin qızı
Jord – Təbiət və Yer ilahəsi, Odinin sevgilisi, Torun anası
Sif - Bərəkət və Bərəkət ilahəsi
İdunn - Bahar, Gənclik, Alma və Yenilənmə ilahəsi
Gefjun - Şum, Əkinçilik və Mühafizə İlahəsi
Saqa - Bilik və Su ilahəsi
Eir - Şəfa və Tibb ilahəsi
Sjöfn - Cinsi istək ilahəsi
Lofn - Xeyirxahlıq, Sevgi və Evlilik ilahəsi
Vár - Vədlər, andlar və evlilik ilahəsi
Vör - Maraq, Hikmət və Əminlik ilahəsi
Syn - imtina ilahəsi, qoruma və Valhallanın qəyyumudur
Hlín - Mühafizə və Nəzarət ilahəsi
Snotra - Müdriklik, nəzakət, zəriflik və hörmət ilahəsi
Hel – Ölümdən sonra bir çox ruhun sona çatdığı yeraltı dünyasının hökmdarı idi. O, Lokinin övladlarından biri idi və ölülər üzərində gücə sahib idi.
Sigyn - Sadiqlik ilahəsi və Lokinin arvadı
Fulla - Talelər ilahəsi və Frigqin bacısı
Gna - Şayiələr və Mesajlar ilahəsi
Valkirilər
Valkirilər Yaradıcı Odinə xidmət edən döyüşçü qızlar idi. Onların rolu döyüş meydanından həlak olmuş döyüşçüləri seçmək və onları dünyanın sonunda yəni, Raqnarokda tanrılar üçün döyüşməyə hazırlaşacaqları Valhallaya müşayiət etmək idi. Bəzi miflər də Valkiriləri ölümlü qəhrəmanları sevənlər kimi təsvir edərək, onların həm həyat, həm də ölümlə əlaqəsini vurğulayır.
Görənlər (Völur) və Cadugərlər
Skandinaviya mədəniyyətində qadınlar tez-tez peyğəmbərlik və sehrlə əlaqələndirilirdi. Völva ruhlarla əlaqə yarada bilən, gələcəkdən xəbər ala bilən və sehr vasitəsilə taleyə təsir edib dəyişdirə bilən qadın bir görücü, falçı, cadugər idi. Yaradıcı Odin özü Völurdan bilik axtarır, onların əhəmiyyətini nümayiş etdirirdi.
Ölümlü Qadınlar və Qalxan Qızlar
Skandinaviya cəmiyyəti kişi üstünlüklü yəni, patrialxal olsa da, Skandinaviya mifologiyasında və dastanlarında qalxan qızlardan, silah götürən və kişilərlə bərabər döyüşən qadınlardan bəhs edilir. Bundan əlavə kişilər müharibəyə getdikləri zaman, müvəqqəti olaraq hakimiyyətə keçir və siyasətlə də məşğul olurdular. Bəzi diqqətəlayiq nümunələrə aşağıdakılar daxildir:
Brynhildr - Odin tərəfindən cəzalandırılan və qəhrəman Siqurd tərəfindən oyanana qədər sehrli bir yuxuya getmiş döyüşçü qız və Valkiri.
Lagertha – Raqnar Lodbrokun əfsanəvi qalxan qulluqçusu və həyat yoldaşı. Onun döyüşlərdə vuruşduğu, liderlik etdiyi və döyüşçüləri qələbəyə apardığı deyilirdi.
Güclü Kraliçalar və Hökmdarlar
Bəzi dastanlar böyük nüfuz sahibi olan kraliça və zadəgan qadınlardan bəhs edir:
Qudrun – Völsunqa dastanında faciəli qəhrəman, onun hekayəsi xəyanət, qisas və güc mübarizəsi ilə doludur.
Unn the Deep Minded – İslandiya dastanlarından əsl tarixi şəxsiyyət, o, ailəsini İslandiyada məskunlaşmağa aparan güclü matriarx idi.
Skandinaviya mifologiyasında qadınlar passiv fiqurlar deyildilər. Taleləri formalaşdırdılar, gücə sahib oldular və bəzən kişilərlə bərabər döyüşdülər. İstər tanrıçalar, istər Valkirilər, istərsə də görücülər, döyüşçülər və ya hökmdarlar kimi, onlar İskandinav mədəniyyətini təyin edən miflərdə və dastanlarda mühüm rol oynadılar.