Qafqaz dilləri, İber-qafqaz dilləri[1] – Təqribən 40-a qədər Qafqazda yayılmış dilləri özündə birləşdirən şərti ad. Şimali Qafqazda, Quzey Qafqazda və Türkiyədə yayılmışdır. Qafqaz dillərinin daşıyıcılarmm kiçik qruplarma İran, Suriya və digər Yaxın Şərq ölkələrində rast gəlinir. Ümumilikdə 7 milyondan çox daşıyıcısı vardır. Qafqaz dilləri əsasən 3 qrupa bölünür: Abxaz-adıq dilləri, kartvel dilləri və nax-dağıstan dilləri.
Genetik baxımdan Qafqaz dilləri, bir tərəfdən, Qafqaz dilləri adlanan üç ailəyə (Qafqazın avtoxton dilləri) aiddir:
- Abxaz-adıq dilləri (şimal-qərb)
- Kartvel dilləri (cənub)
- Nax-Dağıstan dilləri (şimal-şərq)
Digər tərəfdən, Qafqazda əsasən bu bölgədən kənarda yayılmış bir neçə tanınmış dil ailəsinin dilləri var:
- Türk dili
- Azərbaycan dili
- Truxmen dili
- Qaraçay-balkar dili
- Qumuq dili
- Noqay dili
- Sami dilləri
- Yeni aramey dilləri
- ↑ Ибер-гафгаз дилләри // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. IV ҹилд: Елдәҝәз—Итабира. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1980. С. 352.