Pyer-Filip Potye (fr. Pierre-Philippe Potier; 21 aprel 1708 – 16 iyul 1781[1]) — Belçikalı Yezuitlər ordeni keşişi, Yeni Fransada Huronlar arasında missioner və lüğətçi.[2]
| Pyer-Filip Potye | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 21 aprel 1708 |
| Vəfat tarixi | 16 iyul 1781[1] (73 yaşında) |
| Fəaliyyəti | katolik keşişi[d], missioner, leksikoqraf |
Pyer-Filip Potye 1721-1727-ci illər arasında Tournal kollecində, sonra isə 1727-1729-cu illər arasında Douay kollecində təhsil almışdır. Lill şəhərində bir il ədəbiyyat öyrəndikdən sonra, 1732-1738-ci illərdə Bethun kollecində altı il dərs demişdir. Sonra 1741-ci ildə Douayda təhsilə davam etmiş və keşişlik hazırlığına başlamışdır. 2 fevral 1743-cü ildə Tournayda təntənəli şəkildə keşiş olmuşdur. Qısa müddət sonra, Pyer-Filip Potye 18 iyun 1743-cü ildə Yeni Fransaya üzmüş və 1 oktyabrda Kvebekə çatmışdır. Lorettedə səkkiz ay Huron dilini öyrəndikdən sonra 26 iyun 1744-cü ildə Kvebekdən yola çıxmışdır.
25 sentyabr 1744-cü ildə Pyer-Filip Potye Detroit çayı üzərindəki Bois Blank adasında yerləşən Huronlar üçün İsa missiyasına gəlmişdir. Burada missiyanın rəhbəri Armand de La Rişardiye ilə birlikdə xidmət etmişdir.La Rişardiye xəstəlik səbəbindən burdan ayrıldıqdan sonra Potye missiyanın rəhbərliyini ələ almışdır. 1747-ci ildə missiya, Orontoni başçılığındakı Huron qrupu tərəfindən məhv edilmişdir. Pyer-Filip Potye Montréalda misiyanı yenidən qurmuşdur.
Yeni Fransa 1763-cü ildə Britaniya hakimiyyətinə keçdikdən sonra, Pyer-Filip Potyenin xidmət sahəsi, Detroit çayının sol sahilindəki (indiki Kanada tərəfi) Kanadalılarla yanaşı, Huronlara da xidmət etməyə genişləndirilmişdir. Lüğətçi Pyer-Filip Potye Huron dili, qrammatika, dil kökləri siyahısı, Huron missiyasının ev təsərrüfatlarının siyahısı, hesab cədvəlləri və s. barədə bir çox qiymətli əlyazmalar buraxmışdır. O, həmçinin Huron-Fransız sözlük siyahısı tərtib etmişdir. Potier Fransız dilinə də maraq göstərmiş və şagirdləri üçün fəlsəfə, teologiya, tarix, coğrafiya barədə çoxlu qeydlər buraxmışdır. O, "Façons de parler proverbiales, triviales, figurées, etc. des Canadiens au XVIIIe siècle" adlı əsərində Yeni Fransada danışılan fransız dilinin tək məlum lüğətini yazmışdır.
- ↑ 1 2 University of Toronto, Laval University PIERRE-PHILIPPE POTIER // Dictionary of Canadian Biography, Dictionnaire biographique du Canada (ing.). / G. Brown, D. Hayne, F. Halpenny, R. Cook, J. English, M. Trudel, A. Vachon, J. Hamelin UTP, Presses de l'Université Laval, 1959. ISSN 0420-0446; 0070-4717
- ↑ Toupin, Robert. "Pierre-Philippe Potier". Dictionary of Canadian Biography. İstifadə tarixi: 21 mart 2022.
- Toupin, Robert, redaktorLes écrits de Pierre Potier. University of Ottawa Press. 1996. ISBN 9782760316423. İstifadə tarixi: 21 mart 2022.
- Bénéteau, Marcel. "Father Potier's Glossary of Spoken Canadian French". Encyclopedia of French Cultural Heritage in North America. İstifadə tarixi: 21 mart 2022.