Prezident Kompleksi (Cumhurbaşkanlığı Külliyesi)[1] — Türkiyə Respublikasının Prezidentinin rəsmi iqamətgahı. Kompleks Ankaranın Beştəpə məhəlləsində, Atatürk Meşə Təsərrüfatının içərisində yerləşir.[2] Prezident Kompleksini Prezident Sarayı və ya Beştepe Sarayı da adlandırırlar.[3]
| Prezident Kompleksi | |
|---|---|
| Cumhurbaşkanlığı Külliyesi | |
 | |
 | |
| 39°55′50″ şm. e. 32°47′56″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə | |
| Tikilmə tarixi | 2014 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Prezident Kompleksinin rəsmi açılışı 29 oktyabr 2014-cü ildə Cümhuriyyət bayramı günü Rəcəb Tayyib Ərdoğan tərəfindən olmuşdur. Prezidentin rəsmi iqamətgahı kompleksinə Prezident Sarayı, Milli Məscid, Milli Kitabxana və 15 İyul Şəhidləri Abidəsi daxildir. Kampus istifadəyə veriləndə onun adı "Prezident sarayı" olaraq elan edilmişdir. Daha sonra, 2015-ci ilin iyul ayında şəhərcik rəsmi olaraq "Prezident Kompleksi" adlandırıldı.
2011-ci ildə Atatürk Meşə Fermasını “Təbii və Tarixi Mühafizə Ərazisi” statusu 1-ci dərəcədən 3-cü dərəcəyə endirildi və “Tarixi Yer” statusu ləğv edildi. Həmin ildə çıxarılan fərman qanunu ilə Nazirlər Kabinetinin təyin edəcəyi dövlət xidmətlərində istifadə üçün torpaqların bir hissəsini və ya hamısını pulsuz olaraq xəzinəyə köçürmək mümkün oldu.[4]
2012-ci ildə Nazirlər Şurası Qazi Kampusunun ərazisini Baş Nazirlik Xidmət Binasının tikintisi üçün "Şəhərsalma və İnkişaf Layihə Sahəsi" elan etdi. Daha sonra Ankara Böyükşəhər Bələdiyyəsi, Ekologiya və Şəhərsalma Nazirliyi, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, TOKİ, Meşə Təsərrüfatı Baş İdarəsi və Mədəni və Təbii İrsi Qoruma Şurasının əməkdaşlığı ilə “Ağ Saray” adlandırılan Prezident Kompleksinin tikintisinə başlanılıb.
Rəcəb Tayyib Ərdoğan 2014-cü ildə prezident seçildikdən sonra kampus prezidentliyə ayrıldı. 2015-ci ilin iyul ayında kampusun adı dəyişdirilərək “Prezident Kompleksi” adlandırıldı.[5]
.jpg)
Məlumata görə, saray əvvəlcə ölkənin baş nazirləri üçün yeni qərargah kimi nəzərdə tutulub. Lakin Rəcəb Tayyib Ərdoğan 2014-cü il avqustun 10-da prezident seçildikdən sonra binanın prezidentliyə ayrılacağı açıqlandı.[6][7]
Çankaya köşkü ölkə qurulandan bəri prezidentlər üçün simvolik bir mərkəz olduğu üçün bu hadisə tarixi bir dəyişiklik kimi qiymətləndirildi. 2014-cü ilin noyabr ayında binaların dəyəri 1.370.000.000 türk lirəsi (təxminən 612,7 milyon dollar) olaraq açıqlanmışdır.[8]
Prezident Kompleksi daxilində yerləşən məscid 2015-ci il iyulun 3-də Rəcəb Tayyib Ərdoğanın iştirakı ilə ibadət üçün açılıb. Məscidin təxminən 3 min nəfər üçün ibadət yeri var. Məscidin perimetri və əhatə etdiyi ərazi ümumilikdə 5 min 177 kv.m-dir. 4 minarə var və hər minarənin hündürlüyü 59,30 m. Türk və Osmanlı memarlığını əks etdirir.[9][10][11][12]
Prezident Kompleksində yerləşən Prezident Milli Kitabxanası Türkiyənin ən böyük kitabxanasıdır və 20 fevral 2020-ci ildə Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan tərəfindən açılmışdır.[13] Əhalinin istifadəsinə verilən bu kitabxanada 5 milyon cild kitabın olacağı bildirilir.[14]
Kompleksin daxilində yerləşən Prezident İqamətgahı Türkiyə Prezidentinin yaşadığı binadır.[15] Bina tamamlanmamışdan əvvəl prezidentlər Çankaya Köşkündən iqamətgah kimi istifadə edirdilər.
Prezident kompleksində yerləşən abidə Ankara Böyükşəhər Bələdiyyəsi tərəfindən 15 iyul dövlət çevrilişinə cəhdin simvolu olaraq tikilib. Abidə 16 iyul 2017-ci ildə Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın iştirakı ilə açılmışdır.[16]
Abidənin hündürlüyü 31 m, ümumi sahəsi isə 2500 kv.m-dir. 4 hissədən ibarətdir: Tək Bayraq, Tək Dövlət, Tək Millət və Tək Vətən.
- Tək bayraq bölməsində Türkiyə bayrağının mərmər aplikasiyası yer alıb.
- Tək Dövlət bölməsində Türkiyə Prezident Forsu və Türk dövlətlərinin ulduzları var.
- Tək Millət bölməsində Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsini əks etdirən insan siluetləri var.
- Tək Vətən bölməsində Türkiyə xəritəsi və Türkiyənin 81 vilayətinin adı yer alıb.
Abidənin düz üstündə aypara və ulduz daşıyan 7 insan fiquru var. İnsanlar iyulun 15-də küçələrə çıxan vətəndaşları, 7-si isə Türkiyənin 7 coğrafi bölgəsini təmsil edir.[17]
-
Prezidentin iş otağı -
İclas zalı -
Prezident Kitabxanası -
Prezident Kitabxanası -
Beştepe Millət Məscidinin içi -
-
15 iyul abidəsi
.jpg)
.jpg)
- ↑ "Name of new Presidential complex announced". Daily Sabah. 29 October 2014. İstifadə tarixi: 6 November 2014.
- ↑ "October 29 Republic Day reception will be held in Beştepe". TRT English. 16 October 2014. 25 October 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 October 2014.
- ↑ https://web.archive.org/web/20150709011807/http://www.ntv.com.tr/turkiye/saray-resmen-kulliye-oldu,TtOt9LMaDU2jgVcy2IfUMw
- ↑ https://web.archive.org/web/20141112121149/http://www.diken.com.tr/9-soruda-ak-saray-2/
- ↑ https://web.archive.org/web/20150705093543/https://www.internethaber.com/ak-sarayin-ismi-degisiyor-iste-ak-sarayin-yeni-ismi-756684h.htm
- ↑ https://web.archive.org/web/20170907033235/http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/114079/KOSK_e_degil_yeni__saray_a_tasiniyor.html
- ↑ https://web.archive.org/web/20140913150740/http://www.sabah.com.tr/Gundem/2014/09/13/29-ekim-resepsiyonu-yeni-cumhurbaskanligi-sarayinda
- ↑ https://web.archive.org/web/20201202200622/https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/saray-ucak-1-8-milyar-tl-27519229
- ↑ https://web.archive.org/web/20170905232541/http://www.takvim.com.tr/galeri/turkiye/iste-bestepe-millet-camiinin-bitmis-hali
- ↑ https://web.archive.org/web/20170905232609/https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/32841/bestepe-millet-camii-ibadete-acildi.html
- ↑ https://web.archive.org/web/20170905230707/http://www.karar.com/gundem-haberleri/iste-bestepe-millet-camiinin-sifreleri
- ↑ https://web.archive.org/web/20170905232947/http://www.mynet.com/haber/guncel/cumhurbaskani-erdogan-bestepe-millet-camiini-acti-1907880-1
- ↑ https://web.archive.org/web/20200306080821/https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/116738/cumhurbaskani-erdogan-cumhurbaskanligi-millet-kutuphanesi-nin-acilisini-gerceklestirdi
- ↑ https://web.archive.org/web/20171003234050/http://www.hurriyet.com.tr/iste-bestepe-kutuphanesi-40598825
- ↑ https://web.archive.org/web/20211025192201/https://t24.com.tr/haber/cumhurbaskanligi-sarayi-kompleksinin-havadan-cekilmis-fotograflari-yayinlandi,341869
- ↑ https://web.archive.org/web/20170831230601/http://www.ensonhaber.com/galeri/15-temmuz-sehitler-abidesi-aniti
- ↑ https://web.archive.org/web/20170831231517/http://www.hurriyet.com.tr/cumhurbaskanligi-15-temmuz-sehitler-abidesinin-mimari-bilgilerini-paylasti-40515855
Vikianbarda Prezident Kompleksi (Türkiyə) ilə əlaqəli mediafayllar var.