Pomeranes

Vətəni Cənubi-Şərqi Asiyadır. Aralıq dənizi ölkələrində, Qafqazda, Paraqvayda və Vest-Hindistanın bəzi adalarında becərilir. Yabanı halda məlum deyil.

Hündürlüyü 2–10 m olan kiçik, həmişəyaşıl ağacdır. Budaqları uzun, nazik iti tikanlıdır. Yarpaqları növbəli, saplaqlı, dərili, parlaq, üstü yaşıl, alt tərəfi açıq yaşıl, efir yağlıdır. Saplaqları enli qanadlı, çox uzun, bünövrəsində kəskin daralandır. Aprel-mayda çiçəkləyir. Çiçəkləri iri, diametri 2-3 sm, çox ətirli, tək və ya azçiçəklidir, 2-7 çiçək qoltuq dəstələrə yığılmışdır. Kasacığı 4-5 dişli, üstü tükcüklüdür. Çiçək tacı 4-8 ləçəklidir. Ləçəkləri ağ, ensiz-uzunsov, bir az ətli, efir yağlıdır. Erkəkcikləri çoxsaylı, sütuncuq və başcıq dişicik ağzı ilə birləşmişdir. Meyvəsi giləmeyvəşəkilli, şarşəkilli, bəzən bir az hamar, diametri 6-7 sm, qabığı qalın, üstü qeyri- bərabər çıxıntılı, parlaq narıncı, lətdən bir az ayrılan, çoxsayılı efir yağlıdır, ləti 10-12 hissədən ibarət, turş və ya bir az acıtəhərdir. Toxumları hamar, çıxıntılı, açıq sarıdır. Yumurtalığı tünd yaşıldır. Meyvələri noyabr-yanvarda yetişir.

+5-dən +450C-dək temperatura dözdüyü üçün iyunun əvvəlindən bitkini açıq havaya çıxarmağa imkan verir.

Böyük Qafqaz və Talışda təbii halda rast gəlinir.

Pomeransın meyvələrindən təbabətdə, parfümeriyada, çiçək və yarpaqlarından alınan efir yağından marmelad, sərinləşdirici içkilərin hazırlanmasında, çiçəklərinin həlimindən isə konditer və qida sənayesinin digər sahələrində istifadə edilir.

• “Azərbaycan dendroflorasi” V cild, Baki, “Elm”, 2019, 370 səh.