Pobedobesiye (rus. победобесие, hərf. "qələbə dəliliyi" və ya "qələbə maniyası") — Rusiyada Qələbə Gününün qeyd edilməsindəki milliyyətçi tərzdə cinqoistik bayramlaşmaları təsvir etmək üçün istifadə olunan mənfi mənalı termin.[1][2] Bu həmçinin, "Qələbə kultu" kimi də adlandırılır.[3]
Termin sonradan Rusiyanın aqressiv siyasətlərini və ölkədə militarizmin artmasını haqlı çıxarmaq üçün İkinci Dünya müharibəsi irsinin silah kimi istifadə edilməsini, Sovet İttifaqının nasist Almaniyası üzərində qələbəsinin təbliğat məqsədləri üçün istifadə olunmasını ifadə etmək üçün genişləndirilmişdir.[3]
Termin 2005-ci ildə Rus Pravoslav Kilsəsinin rahibi Georgi Mitrofanov tərəfindən nasist Almaniyası üzərində qələbənin 60-cı ildönümü qeyd etmələrinə cavab olaraq ortaya atılmışdır. Söz "мракобесие" (obskurantizm) sözünə bənzər şəkildə yaradılmışdır: "победа" ("qələbə") + ""-бесие" – "dəlilik, həyəcan" mənasını verən, "беситься" ("qəzəblənmək") felindən törəmiş şəkilçi.[4]
Sovet İttifaqının əsas dövlət bayramı Oktyabr inqilabının qeyd olunduğu 7 Noyabr idi. 1948-1965-ci illər arasında Qələbə Günü bayram günü deyildi. Bu, ilk növbədə müharibənin travmatik yaddaşına görə idi, lakin Nikita Xruşşovun dövründə İosif Stalinin irsinin silinməsi istəyi ilə bağlı olmuşdur. Leonid Brejnev dövründə Qələbə Günü mühüm bayram halına gəlmişdir və bu, Brejnevin “yenidən-stalinləşmə” səylərinə uyğun idi. Zamanla İkinci Dünya müharibəsində SSRİ-nin qələbə əldə etməsi xaotik postsovet Rusiyasında kommunizmdən və buna görə də Oktyabr inqilabından uzaqlaşmağa çalışan ölkədə yeganə birləşdirici hekayə olaraq qalmışdır.[5]
- ↑ Marques, Clara Ferreira. "Putin's Parades Can't Hide a Missing Victory". Washington Post. Bloomberg. 10 May 2022. İstifadə tarixi: 25 July 2022.
- ↑ Kireev, Maxim. "Das erste Opfer der russischen WM-Euphorie". Spiegel. 6 July 2022. İstifadə tarixi: 25 July 2022.
- ↑ 1 2 Walker, Shaun. "How Victory Day became central to Putin's idea of Russian identity". Guardian. 6 May 2022. İstifadə tarixi: 25 July 2022.
- ↑ "победобесие". 2018-05-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-22.
- ↑ Snegovaya, Maria. "A Backward Looking Nation". Center for European Policy Analysis. 11 May 2020. İstifadə tarixi: 25 July 2022.