Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinPasser moabiticus — Sərçəkimilər fəsiləsinə aid quş növü.
| Passer moabiticus | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Passer moabiticus |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Passer moabiticus Yaxın Şərqin bəzi hissələrində, qərbi Əfqanıstan və şərqi İranda çoxalır. Şərq yarımnövü olan "P. m. yatii" bəzən ayrı bir növ kimi qəbul edilir və Yate sərçəsi adlanır.
12–13 sm uzunluğunda olan bu növ, fəsiləsinin daha kiçik növlərindən biridir və geniş yayılmış ev sərçəsindən təxminən 4 sm qısadır. Əksər qohumları kimi, cinsi dimorfizmə malikdir və erkəklər dişilərdən daha parlaq və fərqlənən işarələrə malikdir. Erkək Passer moabiticus sərçəsinin boz başı, ensəsi və yanaqları var, kiçik bir qara ləkəsi var. Açıq üst göz xətti və sarı boyun yanları var. Üst hissələri tünd zolaqlı qırmızı-qəhvəyi, alt hissələri isə boz-ağ rəngdədir. Dişi kiçik bir ev sərçəsinə bənzəyir, zolaqlı qəhvəyi beli, boz başı və açıq-ağ alt hissələri var. O, ev sərçəsindən daha solğun və kiçik dimdiyə malikdir və bəzən boyun yanlarında sarı rəng göstərir. Şərq yarımnövü "P. m. yatii" daha qum rənglidir və erkəyin alt hissələri sarımtıl rəngdədir.[3]
Bu növün yayılma sahəsi Yaxın Şərqdə nöqtəlidir, əsasən İordan çayı və Fərat çayı boyunca, cənub Türkiyə və Kiprdən İranın cənub-qərb küncünə qədər uzanır. "P. m. yatii" yarımnövü yalnız Əfqanıstanın cənub-qərbindəki Sistan bölgəsində və şərqi İranda çoxalır. Növ ilk dəfə alimlər tərəfindən yalnız Ölü dəniz ətrafında çoxalarkən qeydə alınsa da, sonradan daha şərqdə yeni populyasiyalar aşkar edilmiş və XX əsrin ikinci yarısında məlum yayılma sahəsi genişlənmişdir. Bu növ ilk dəfə 1973-cü ildə Kipr adasında qeydə alınmış və bir neçə il sonra çoxalmağa başlamışdır. Yaşayış mühitindəki dəyişikliklər bu populyasiyanın ölçüsünü tez bir zamanda azaltsa da, kiçik sayda quşların hələ də Kiprdə çoxaldığı düşünülür. Bu növ çoxalma mövsümündən kənarda miqrasiya edir və ya səpələnir. Şərq yarımnövü qışı qərbi Pakistanda keçirir, lakin qərb yarımnövünün müntəzəm qışlama yerləri əsasən məlum deyil. Qışda qərb çoxalma sahəsi yaxınlığında aparılan axtarışlarda yalnız səpələnmiş sürülər tapılmışdır. Qışda daha cənub və şərqdə, o cümlədən Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri və Səudiyyə Ərəbistanında sürülər tapılmışdır.[4]
Bu növ digər sərçələr kimi, əsasən toxumlarla qidalanır. Çoxalma üçün quru düzənliklərdə, bəzi kolluqlar (o cümlədən tamarisk) və su mənbəyi olan əraziləri seçir. Ağacda yuva qurur və dörd ilə yeddi yumurta qoyur.[5]
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1999.
- ↑ IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- ↑ Shams, Bita; Pons, Jean-Marc; Abdelkrim, Jawad; Fuchs, Jérôme. "Phylogeography and diversification of the Dead Sea Sparrow ( Passer moabiticus ) in Iran: insights from a multilocus approach". Ibis (ingilis). 163 (4). oktyabr 2021: 1355–1368. doi:10.1111/ibi.12957. ISSN 0019-1019.
- ↑ Summers-Smith, 1988. səh. 181-182
- ↑ en:BirdLife International. "Passer moabiticus". IUCN Red List of Threatened Species. 2019. 2019. doi:10.2305/IUCN.UK.2017-3.RLTS.T22718197A155610357.en. İstifadə tarixi: 11 noyabr 2021.
- Clement, Peter; Harris, Alan; Davis, John. Finches and Sparrows: an Identification Guide. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. 1993. ISBN 0-691-03424-9.
- Mullarney, Killian; Svensson, Lars; Zetterstrom, Dan; Grant, Peter. Collins Bird Guide (1st.). London: HarperCollins. 1999. ISBN 978-0-00-219728-1.
- Summers-Smith, J. Denis. The Sparrows. illustrated by Robert Gillmor. Calton, Staffs, England: T. & A. D. Poyser. 1988. ISBN 0-85661-048-8.
- Yom-Tov, Yoram; Ar, A. "On the breeding ecology of the Dead Sea sparrow, Passer moabiticus". Israel Journal of Zoology. 29 (4). 1980: 171–187.
- Yom-Tov, Yoram. "Intraspecific nest parasitism among dead sea sparrows Passer moabiticus". Ibis. 122 (2). 1980: 234–237. doi:10.1111/j.1474-919X.1980.tb02663.x.
- Yom-Tov, Y.; Ar, A.; Mendelssohn, H. "Incubation Behavior of the Dead Sea Sparrow". Condor. 80 (3). 1978: 340–343. doi:10.2307/1368046. JSTOR 1368046.
- Yosef, Reuven; Zduniak, Piotr; Tryjanowski, Piotr. "Age, sex and season related biometrics of the Dead Sea Sparrow Passer moabiticus" (PDF). Ardeola. 51 (2). 2004: 297–302.