Nuriyə Ülviyyə Mevlan Civələk - Haqqinda Melumat

Nuriyə Civelek
Nuriyə Civelek
	Nuriyə Ülviyyə Mevlan Civələk
Doğum tarixi	1893
Doğum yeri	Balıkəsir
Vəfat tarixi	1964
Vəfat yeri	Kırıxan
Milliyyəti	Türk
Fəaliyyəti	jurnalist, qadın hüquqları fəalı[d], sufrajist
Fəaliyyət illəri	1913-cü ildən

Nuriyə Ülviyyə Mevlan Civələk — türkiyəli jurnalistdir. O, Balıkəsirin Gönen vilayətində 1893-cü ildə anadan olmuşdur.

Türkiyənin qadın hüquq mühafizəçisidir. İlk Türkiyəli feminist qadın jurnalının və müsəlman qadın hüquqlarının yaradıcısıdır.

Həyatı

1893-cü ildə Sofiya və Çərkəz Mahmudun 7-ci qızıdır. Osmanlı imperiyası dövründə Balıkəsirdə anadan olmuşdur. Nuriyyənin ailəsi Kafkasyada yaşadığı müddət ərzində Rusiya imperiyası tərəfindən sürgün edilmişdir. Sürgündən sonra Trabzona ordanda Balıkəsirə gəlirlər. Burada onlar maddi cəhətdən sıxıntı çəkillər. Buna görə də qızlarını 6 yaşında Ulduz saraya göndərirlər. O burada saray tərbiyəsi alır və özündən yaşca çox böyük II Əbdülhəmidlə 1906-cı ildə ailə qurmuş. Bu zaman onun 13 yaşı var idi. Yaşlı olan Hulisə bəy tez bir zamanda vəfat edir və 20 yaşında dul qalır.1964-cü ildə Türkiyənin Hatayi vilayətində vəfat etmişdir.

Karyerası

Nuriyyə 4 aprel 1913-cü ildə Hulusi bəydən ona qalan mirasla "Qadınlar dünyası" adlı jurnalı açır. 28 may 1913-cü ildə isə o Osmanlı Müdafaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti (Osmanlı Qadın Haqqlarının qorunması qurumunu) yaradır. O müsəlman qadınlarının çarşab məsələsini aktuallaşmış və bu jurnal Avropa jurnalları arasına daxil olur. Jurnal hər gün dərc olunurdu. 100-cü buraxılışdan sonra həftədə bir dəfə dərc olunmağa başlayır. 108-ci sayından sonra o siyasətçı əri Rüfət Mevlanın şərəfinə "Mevlan" qoyur.

Bu jurnalda ilk dəfə müsəlman qadının şəkli dərc olunur. Bu jurnalda işçilərin hamısı qadın idi.

Nuriyyə bu jurnalda yazdığı məqalələrdə qadınlar təhsil, işləmək və s. kimi problemləri işıqlandırır. 1914-cü ildə İnas Darülfünü yaradır.

1913–14-cü illərdə Fransada bu jurnal fransızca dərc olunmağa başladı.

Abidəsi

1967-ci ildə həyat yoldaşı Hatayda bir kitabxana açdırır. Bu kitabxana onun adını daşıyır və 2004-cü ildə burada 9000 kitab qeydə alınmışdır. Həmçinin onun adını daşıyan küçə və bulaqda mövcuddur. 1967-ci ildə qəbri üstündə Türk Qadınları Konyesinin xatirə lövhəsi asılır.

Qeydlər

^ Kimi kaynaklara göre Suriye'de, kimi kaynaklara göre de Göreme'de dünyaya geldiği bilgisi verilmekte.
^ Tahmini 7 Eylül 1913 tarihine denk geliyor.
^ Mevlanzâde Rıfat Bey olarak da biliniyor.

İstinad

2017-07-15 at the Wayback Machine (Türkçe). Bianet (bianet.org). 14 Temmuz 2012. Erişim tarihi: 12 Haziran 2017.
Çakır, Serpil (2006). . Biographical Dictionary of Women's Movements and Feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th Centuries. Budapest, Hungary: Central European University Press. ss. 336–339. ISBN 978-963-7326-39-4.
Çakır, Serpil (2016) (Türkçe). 2016-03-30 at the Wayback Machine. Ankara, Turkey: Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı. Erişim tarihi: 30 mart 2016.
Özden, Zuhal (9 mart 2015). (Türkçe). Istanbul, Turkey: Demokrat Haber. 9 mart 2015 tarihinde arşivlendi. Erişim tarihi: 30 March 2016.
Koç, Duygu, Türk kadın hareketini kadınlar dünyası ve Türk kadın yolu dergileri üzerinden okumak, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, 2016, s. 31
Canbek, Serap (Ağustos 2011). (Türkçe). İstanbul, Türkiye: Jineps Gazetesi. 30 mart 2016 tarihinde arşivlendi. Erişim tarihi: 30 mart 2016.
. translators into English: Meral Akkent, Erlangen, Germany and Emre Aslay, Chicago, İllinois. Istanbul, Turkey: Istanbul Kadin Müzesi. 2012. 21 mart 2016 tarihinde arşivlendi. Erişim tarihi: 30 March 2016.
Altınöz, Vuslat Devrim (2003). 2017-10-26 at the Wayback Machine. Oxford, Ohio: Miami University. Erişim tarihi: 30 mart 2016.
2016-04-05 at the Wayback Machine (Türkçe, İngilizce). Kadınların Üniversitede 100 Yılı İnas Darülfünunu / Kadın Üniversitesi 1914–1919 (İstanbul, Türkiye: İstanbul Kadın Müzesi, Bianet). 2014. Erişim tarihi: 30 mart 2016.
Ozoglu, Hakan (2012). . Albany, New York: SUNY Press. ISBN 978-0-7914-8556-9.
(Türkçe). İstanbul, Türkiye: Cihan News Agency. 24 Temmuz 2004. 30 mart 2016 tarihinde arşivlendi. Erişim tarihi: 30 mart 2016.

[1] 2017-07-15 at the Wayback Machine (Türkçe). Bianet (bianet.org). 14 Temmuz 2012. Erişim tarihi: 12 Haziran 2017.

[2] Çakır, Serpil (2006). . Biographical Dictionary of Women's Movements and Feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th Centuries. Budapest, Hungary: Central European University Press. ss. 336–339. ISBN 978-963-7326-39-4.

[3] Çakır, Serpil (2016) (Türkçe). 2016-03-30 at the Wayback Machine. Ankara, Turkey: Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı. Erişim tarihi: 30 mart 2016.

[4] Özden, Zuhal (9 mart 2015). (Türkçe). Istanbul, Turkey: Demokrat Haber. 9 mart 2015 tarihinde arşivlendi. Erişim tarihi: 30 March 2016.

[5] Koç, Duygu, Türk kadın hareketini kadınlar dünyası ve Türk kadın yolu dergileri üzerinden okumak, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, 2016, s. 31

[6] Canbek, Serap (Ağustos 2011). (Türkçe). İstanbul, Türkiye: Jineps Gazetesi. 30 mart 2016 tarihinde arşivlendi. Erişim tarihi: 30 mart 2016.

[7] . translators into English: Meral Akkent, Erlangen, Germany and Emre Aslay, Chicago, İllinois. Istanbul, Turkey: Istanbul Kadin Müzesi. 2012. 21 mart 2016 tarihinde arşivlendi. Erişim tarihi: 30 March 2016.

[8] Altınöz, Vuslat Devrim (2003). 2017-10-26 at the Wayback Machine. Oxford, Ohio: Miami University. Erişim tarihi: 30 mart 2016.

[9] 2016-04-05 at the Wayback Machine (Türkçe, İngilizce). Kadınların Üniversitede 100 Yılı İnas Darülfünunu / Kadın Üniversitesi 1914–1919 (İstanbul, Türkiye: İstanbul Kadın Müzesi, Bianet). 2014. Erişim tarihi: 30 mart 2016.

[10] Ozoglu, Hakan (2012). . Albany, New York: SUNY Press. ISBN 978-0-7914-8556-9.

[11] (Türkçe). İstanbul, Türkiye: Cihan News Agency. 24 Temmuz 2004. 30 mart 2016 tarihinde arşivlendi. Erişim tarihi: 30 mart 2016.