Menhit (q.misir MnḤjt) — əvvəlcə Kuş Krallığında Nubiyalıların döyüş ilahəsi olub, sonralar himayədar və günəş ilahəsi kimi qəbul edildi. Onun adı "qurban kəsən" və ya "qırğın edən" mənasını verir.[1]
| Misir Tanrıları Menhit | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Tam adı | Menhit | |||||||
| Adı | Menhit | |||||||
| İdeoqram |
| |||||||
O, həm də Ranın Gözü kimi fəaliyyət göstərə bilən ilahələrdən biri olub.
Menhitin Nubiya ilahəsinin nəslindən olduğuna inanılır və həmişə günəş diski və urey simvolu olan bir aslan kimi təsvir edilir.[2] Misirdəki aslanlar ov və təcavüzlə əlaqəli idi, buna görə də hərbi fəaliyyətlə əlaqəli hər şeyin şirlərlə birbaşa əlaqəsi var idi. Bu vəziyyətdə Menhit də istisna deyildi və aslan ilahəsi kimi təsvir edilmişdir. Menhit həm də düşmənlərə qarşı vuruşan, onları odlu oxlarla əzən Misir ordusunun lideri hesab olunurdu.[3] Bu cür hərəkətlər onu digər döyüş tanrılarına bənzədirdi.
O, həmçinin Misir tacının qoruyucu ilahəsi hesab edilirdi.[4]
Qədim Misir mətnləri onu himayədar tanrı və günəş tanrısı ilə əlaqələndirir. Bəzi mənbələr onu "Uzaq ilahə" mifinin mövzusu kimi təqdim edirlər. Bir əfsanədə Ranın Gözü Misirdən qaçır. Onun həmkarı Ra, onu izləmək üçün başqa bir tanrını Nubiyaya göndərir və burada o, şirə çevrilir. O, Raya qaytarıldıqda ya Menhit olur, ya da dünyaya gətirir.
Qədim Misirdə sarkofaq adlanan tabutların içində yazılan və "Sarkofaq Mətnləri" adlanan yazılar onu himayədar tanrı və günəş tanrısı ilə əlaqələndirir. Bəzi mənbələr onu "Uzaq ilahə" mifinin mövzusu kimi təqdim edirlər. Bir əfsanədə Ranın Gözü Misirdən qaçır. Ra, onu izləmək üçün başqa bir tanrını Nubiyaya göndərir və burada o, şirə çevrilir. Onu Raya geri qaytardıqda isə, o ya Menhitə çevrilir və ya Menhiti doğur.[5]
Yuxarı Misirin 3-cü Nomunda, xüsusən İsnada Menhitin Xnumun arvadı və Hekanın anası kimi qəbul edilirdi. O, həm də Şunun anası kimi tanınırdı.[6] Ona, həmçinin Vadjet və Neyt ilahələrin olduğu, Aşağı Misirdədə itaət edirdilər.
Menhit Yuxarı Misirdə aslan başlı müharibə ilahəsi olan Sekhmet ilə eyniləşməyə başlayır. İki Misir krallığının birləşməsindən sonra isə, Menhit ilahə Sexmetin bir forması kimi görünməyə başlayır.
- ↑ Farid, Mona; Fekri, Magdi Mohamed; Abd-elaal, Magdi Ismail (Hesham Ezz-eldin). "Archeological Study of Wild Animals in the New Kingdom". University of Sadat. ResearchGate. Retrieved 2023-09-07
- ↑ Budge, E. A. Wallis. The Ancient Egyptian Book of the Dead: Prayers, Incantations, and Other Texts from the Book of the Dead (ingilis). Crestline Books. 28 avqust 2018. ISBN 978-0-7603-6443-7.
- ↑ Hans Bonnet: Menhit, in: Lexikon der ägyptischen Religionsgeschichte (English: Lexicon of Egyptian History of Religion) p.451f
- ↑ Felde, Rolf. Gottheiten, Pharaonen und Beamte im alten Ägypten (alman). BoD – Books on Demand. 29 dekabr 2017. 34. ISBN 978-3-7460-4935-9.
- ↑ Mark, Joshua J. "Egyptian Gods - The Complete List". WorldHistory.org (ingilis). 14 aprel 2014. İstifadə tarixi: 22 fevral 2025.
- ↑ Budge, E. A. Wallis. An Egyptian Hieroglyphic Dictionary with an Index of English Words, King List and Geological List Vol. 1 (ingilis). London: John Murray. 1920. 303–304.