Melanterit

Pizanit (Cu), sommayrit (Zn), kirovit (Mg), lükit (Mn).

Rəng – təzə sınıqlarda açıq-yaşıl; havada qonur rəng alır; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ; Parıltı – şüşə; Şəffaflıq – şəffafdan yarımşəffafadək; Sıxlıq – 1,9; Sərtlik – 2; Çox kövrəkdir; Ayrılma – {001} üzrə mükəmməl; {110} üzrə orta; Sınıqlar – qeyri-düzgün, tikanlı; Başqa xassələr – dadı sirintəhərdir, ağız büzücüdür; suda həll olur; Morfologiya – kristallar: nadir rast gəlir; prizmatik, psevdoromboedrik, lövhəvari; Mineral aqreqatları: stalaktitlər, qabıqlar, bütöv dənəvər və şüşəvari kütlələr, lifli böyrək- və tozvari əmələgəlmələr.

Pirit, markazit və pirrotininin aşınma məhsulu olub, sulfid yataqlarının oksidləşmə zonasında rast gəlir. Asan oksidləşmə və həll olma qabiliyyətinə görə mineralın nisbətən iri yığınları yalnız daimi donuşluq şəraitində mühafizə olunub qalır. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: xalkantit, gips, kopiapit, yarozit, epsomit, zəy və b. Mineralın tapıldığı yerlər: Rio-Tinto (İspaniya); Rammelsberq, Qraul (Almaniya); Falun yaxınlığı (İsveç); Donetsk hövzəsi, Prikarpatye, Zakarpatye (Ukrayna); Azərbaycanda Nehrəm melanterit yatağı (Nehrəmçayın yuxarı axınları) məlumdur. Melanterit həmçinin Filizçay, Katsdağ, Gədəbəy, Çıraqdərə, Daşkəsən və b. yataqların oksidləşmə zonalarında qeyd edilmişdir.

Yığınları əhəmiyyətli miqdarda olan hallarda kimya sənayesində, boya istehsalında, dəri və yunu boyamaq üçün istifadə edilir.

• Azərbaycan mineralları. Bakı: Nafta-Press, 2004.

• Melanterite