Mariya Anqelita Ressa (ing. Maria Angelita Ressa; 2 oktyabr 1963, Manila[1]) — Filippin-ABŞ jurnalist və yazıçı, "Rappler" internet xəbər saytının həmtəsisçisi və baş direktoru. İlk Filippinli Nobel Mükafatı laureatı (2021).[2]
| Mariya Ressa | |
|---|---|
| ing. Maria Angelita Ressa | |
| | |
| Doğum tarixi | 2 oktyabr 1963 (62 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Milliyyəti | filippinli |
| Təhsili | Prinston Universiteti |
| Fəaliyyəti | jurnalist, redaktor, universitet müəllimi[d] |
| Fəaliyyət illəri | 1995-ci ildən |
| Mükafatları |
Qızıl Azadlıq Lələyi (2018) 100 qadın (2019) Fulbrayt proqramı Dörd Azadlıq Mükafatı - İfadə Azadlığı 2021 Nobel Sülh Mükafatı laureatı |
Mariya Ressa 2 oktyabr 1963-cü ildə Manilada anadan olub. Atasını bir yaşında itirmişdir. Anası bundan sonra amerika vətəndaşı ilə ailə qurduğundan Mariya Angelita 1973-1986-ci illərdə ABŞ-də yaşamışdır. Burada o, Prinston Universitetində təhsil almışdır.[3]
Mariya Anqelita, 1986-cı ildə "Sarı İnqilab"dan sonra vətəninə qayıtmış və televiziyada işləməyə başlamışdır. 1987-1995-ci illərdə Manilada CNN yerli bürosuna, 1995-2005-ci illərdə Cakartadakı CNN bürosuna rəhbərlik etmişdir. 2005-ci ildən Filippinin ABS-CBN (şirkət) yayım xidmətinin xəbər xidmətinə rəhbərlik etmşdir.[3] 2011-ci ildən "Rappler" xəbər saytını yaradaraq ona rəhbərlik edir.[4][5][6]
2020-ci ildə, mübahisəli Filippin Kibercinayətkarlıq Qanunu ilə onlayn böhtan atmaqla ittiham edilərək məhkum edildi.[7][8][9][10] Mariya Ressanın təqibi insan haqları qrupları və jurnalistlər tərəfindən mətbuat azadlığına hücum kimi qiyçətləndirildi.[11][12][13]
13 Fevral 2019-cu ildə Ressa, 2012-ci ildə "Rappler"in iş adamı Vilfredo Kengin avtomobilini ölkənin Ali Məhkəməsi Başçısı Renato Coronaya borc verdiyinə dair yalan xəbərlər yaymaq ittihamı ilə həbs edildi. Bir gün sonra zaminə buraxıldı. 15 iyun 2020-ci ildə Manila məhkəməsi onu böhtan atmaqda günahkar bildi. Ressa Filippin Prezidenti Rodriqo Dutertenin daimi tənqidçisi olduğu üçün onun həbsi və məhkum edilməsi müxalifətdə və beynəlxalq aləmdə çoxları tərəfindən siyasi motivli bir hərəkət kimi qiymətləndirildi.[8][14][15][16]
Siyasi baxışlarına və söz azadlığı uğrunda mübarizəsinə görə təqib olunan jurnalistlərdən biri olaraq "Time" jurnalının 2018-ci ilin adamı siyahısına daxil edildi.[17][18]
Ressa Sərhədsiz Reportyorlar İnformasiya və Demokratiya Komissiyasında 25 aparıcı şəxsdən biridir.[19]
2021-ci ilin oktyabrında Rusiyalı jurnalist Dmitri Muradov ilə birlikdə "demokratiya və davamlı sülh üçün ön şərt olan söz azadlığını müdafiə etmək səylərinə görə" Nobel Sülh Mükafatına layiq görülmüşdür.[20]
- ↑ 1 2 Maria Ressa – Facts.
- ↑ Arsenault, Adrienne. "'Democracy as we know it is dead': Filipino journalists fight fake news". CBC News. 27 aprel 2017. 28 aprel 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 oktyabr 2021.
- ↑ 1 2 "'Journalists are under attack globally': Maria Ressa". South China Morning Post (ingilis). 26 may 2019. 11 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 iyun 2020.
- ↑ "The People Behind Rappler". Rappler. 17 iyun 2012. 18 may 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 may 2014.
- ↑ Colin Chan. "Interview with Maria Ressa, CEO of Rappler.com". TheNewMedia.com. 2 aprel 2012. 6 iyun 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 may 2014.
- ↑ Arsenault, Adrienne. "'Democracy as we know it is dead': Filipino journalists fight fake news". CBC News. 27 aprel 2017. 28 aprel 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 oktyabr 2021.
- ↑ Regencia, Ted. "Maria Ressa found guilty in blow to Philippines' press freedom". aljazeera.com (ingilis). 15 iyun 2020. 12 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 fevral 2021.
- ↑ 1 2 Ratcliffe, Rebecca. "Maria Ressa: Rappler editor found guilty of cyber libel charges in Philippines". The Guardian (ingilis). 15 iyun 2020. ISSN 0261-3077. 15 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyun 2020.
- ↑ "Philippines: Maria Ressa's cyber libel verdict 'a method of silencing dissent'". Deutsche Welle (www.dw.com) (ingilis). 15 iyun 2020. 16 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 fevral 2021.
- ↑ "Philippine cybercrime law takes effect amid protests". en:BBC News. 3 oktyabr 2012. 8 oktyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 oktyabr 2021.
- ↑ "Philippines: CFWIJ condemns cyber libel conviction of Maria Ressa". en:The Coalition For Women In Journalism (ingilis). 15 iyun 2020. 30 iyun 2020 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 iyun 2020.
- ↑ "US Senators Durbin, Markey, Leahy slam Ressa libel verdict". en:Philippine Daily Inquirer (ingilis). 17 iyun 2020. 20 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 iyun 2020.
- ↑ Cabato, Regine. "Conviction of Maria Ressa, hard-hitting Philippine American journalist, sparks condemnation". en:The Washington Post. 15 iyun 2020. 16 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 oktyabr 2021.
- ↑ Leung, Hillary. "Philippines Journalist Maria Ressa Released on Bail After Arrest for 'Cyber Libel'". Time. 14 fevral 2019. 15 fevral 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 fevral 2019.
- ↑ Gonzales, Cathrine. "Robredo: Ressa's cyber libel conviction a threat to Filipinos' freedom". en:Philippine Daily Inquirer (ingilis). 15 iyun 2020. 29 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 iyun 2020.
- ↑ Dancel, Raul. "Court finds prominent Philippine journalist and Duterte critic Maria Ressa guilty of cyber-libel". en:The Straits Times (ingilis). 15 iyun 2020. 29 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 iyun 2020.
- ↑ "Metro News Today: Rappler's Maria Ressa among TIME's Person of the Year 2018". League Online News. 15 dekabr 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 dekabr 2018.
- ↑ Vick, Karl. "TIME Person of the Year 2018: The Guardians". Time. 11 dekabr 2018. 19 avqust 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 dekabr 2018.
- ↑ "Maria A. Ressa | Reporters without borders". RSF. 9 sentyabr 2018. 4 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyun 2020.
- ↑ The Nobel Peace Prize 2021
- Seeds of Terror: An Eyewitness Account of Al-Qaeda's Newest Center of Operations in Southeast Asia. The Free Press, 2003. ISBN 978-0743251334