Mari Andre-Eysn (ing. Marie Andree-Eysn; 11 noyabr 1847[1][2][…] – 13 yanvar 1929[1][3]) — botanik və folklorşünas.[4]Mari, folklorşünas və siyasətçi Rudolf Krissin müəllimi olmuşdur.[5][6]
| Mari Andre-Eysn | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 11 noyabr 1847[1][2][…] |
| Vəfat tarixi | 13 yanvar 1929[1][3] (81 yaşında) |
| Fəaliyyəti | botanik, botanical collector, folklorşünas |
Mari Eysn 1847-ci ildə Aşağı Avstriyanın Horn şəhərində varlı tacir Alois Eysn və onun həyat yoldaşı Anna Eysnin ailəsində anadan olmuşdur.
Mari Eysn xüsusilə botanika sahəsində özünü öyrətmə yolu ilə təhsil almışdır. O, botanik Anton Kerner fon Marilaunun ailəsi ilə dostluq münasibətləri sayəsində bu sahəyə daha çox maraq göstərirdi. Zalsburq ətrafında Alp bitkiləri toplayaraq fanoqam bitkilərindən ibarət herbari yaratmışdır.[7]1887-1891-ci illər arasında Kerner fon Marilaunun "Schedae ad floram exsiccatam Austro-Hungaricam" (Avstriya-Macarıstan florası üçün qurudulmuş yarpaq təbəqələri) adlı əsərinə 1 200-dən çox sənəd təqdim etməklə ona dəstək olmuşdur. O, həmçinin Zalsburq Təbiət Tarixi Muzeyinə yosun kolleksiyası bağışlamışdır.[8]
Eysn təkcə təbiət elmlərinə deyil, həm də tekstil sənətinə maraq göstərirdi və nadir krujeva nümunələri toplayırdı. Bundan əlavə, o, tarixlə də məşğul olmuş və arxeoloq Matteus Muxun Yuxarı Avstriyanın Mondze gölündə apardığı tədqiqatlara dəstək vermişdi.[8]
1903-cü ildə, 56 yaşında, Marie Eysn coğrafiyaçı və etnoqraf Riçard Andre ilə ailə qurmuşdur.[9]Cütlük Münhendə yaşamış, lakin 1912-ci il fevralın 22-də Andre vəfat etmişdir. Həmin il Eysn Roma Katolikliyindən Protestanlığa keçmişdir və tədqiqat istiqamətini dəyişdirmişdir. Bu dəfə o, xalq inanclarının izlərini araşdırmağa başlamışdır.
O, votiv əşyaları və amuletlər toplayırdı və həyat yoldaşının "Cənubi Almaniyada Katolik Xalqının Votiv və Nəzir Əşyaları" (1904) adlı əsərinin yazılmasına dəstək olmuşdur. Geniş etnoqrafik tədqiqatlar apararaq 1910-cu ildə "Bavariya-Avstriya Alp Regionundan Folklor" adlı əsas əsərini nəşr etdirmişdir. Bu kitab onun "ziyarətgahlara dair tədqiqatların banisi" kimi tanınmasına səbəb olmuşdur. Mari həmin il əldə etdiyi votiv kolleksiyasının böyük bir hissəsini Berlində yerləşən Folklor Muzeyinə bağışlamışdır. 1907-ci ildə isə muzey assosiasiyasının fəxri üzvü seçilmişdir.[8]
Birinci Dünya Müharibəsindən sonra inflyasiya nəticəsində ilk dəfə maliyyə çətinlikləri ilə üzləşmişdir. Gəlirini təmin etmək üçün öz kolleksiyalarının bir hissəsini muzeylərə satırdı. Bavariya şahzadəsi Ruprext Mariyə Berxtesqaden şəhərindəki Villa Brandholtslehendə mənzil ayırmış və burada Eysn təqaüd illərini keçirirdi.[8]
Bu dövrdə öyrəncisi və varisi Rudolf Kriss ilə birlikdə dini folklor kolleksiyasının əsasını qoymuşdur. Sonradan bu kolleksiya Bavariya Milli Muzeyinə bağışlanmışdır.[6][8][10]
1920-ci ildə Vyanada Folklor Assosiasiyasının fəxri üzvü təyin edilmişdir. 1929-cu ildə, 81 yaşında Berxtesqadendə vəfat etmişdir. Onun cənazəsi Münhendə protestant ayini ilə kremasiya olunmuş, daha sonra külləri Zalsburq şəhər qəbiristanlığında valideynlərinin məzarına yerləşdirilmişdir.[8]
- 1897 — Zalsburq yaxınlığında köhnə daş xaçlar və xaçkarlar haqqında. Avstriya folkloru jurnalı, cild 3, səh. 65-79
- 1898 - Zalsburq hersoqluğunda hasar. Avstriya folkloru jurnalı, cild 4, səh.273-283
- 1898 - Folklor üçün botanika: Folklor Dərnəyi jurnalı, cild 8, səh.226
- 1904 - Andre, Riçard - Cənubi Almaniya katoliklərinin votivləri və nəzirləri. Folklorşünaslığa töhfə.
- 1910 - Folklor. Bavariya-Avstriya Alp regionundan.
- 1915 - Valserfelddəki armud ağacı: Bavariya folklor kitabçaları, 4-cü buraxılış, səh.13 [5]
- ↑ 1 2 3 4 Marie Andree-Eysn // https://www.deutsche-biographie.de/sfz975.html.
- ↑ 1 2 Marie Andree-Eysn // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- ↑ 1 2 Marie Andree-Eysn // Salzburgwiki (alm.).
- ↑ "Andree-Eysn, Marie" (PDF). Volkskundemuseum Wien (Vienna Folklore Museum) (German). Volkskundemuseum Wien. İstifadə tarixi: 5 August 2018.
- ↑ 1 2 Haberlandt, Michael. "Marie Andree-Eysn". Sühnekreuze & Mordsteine (German). İstifadə tarixi: 5 August 2018.
- ↑ 1 2 Brückner, Wolfgang; Wedgwood, Stephen. "Popular Piety in Central Europe". Journal of the Folklore Institute. 5 (2/3). 1968: 158–174. doi:10.2307/3814208. JSTOR 3814208.
Through these acquisitions Nuremberg has attained the completeness of the Berlin folk culture collection destroyed during the war, to which at one time Marie Andree-Eysn had bequeathed her collection of popular piety objects. Her pupil and successor, Rudolf Kriss left to Munich his life's work, the most extensive collection of Alpine and southern European religious folklore materials now in existence.
- ↑ Biographie, Deutsche. "Andree-Eysn, Marie - Deutsche Biographie". www.deutsche-biographie.de (alman). İstifadə tarixi: 2023-02-07.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 "Marie Andree-Eysn", Wikipedia (alman), 2019-08-07, İstifadə tarixi: 2019-12-15
- ↑ Biographie, Deutsche. Andree-Eysn, Marie - Deutsche Biographie. www.deutsche-biographie.de (alman). Duncker & Humblot. 1953. ISBN 3-428-00182-6. İstifadə tarixi: 2019-12-15.
- ↑ Dow, James R.; Bockhorn, Olaf. The Study of European Ethnology in Austria (ingilis). Routledge. 2017-07-05. ISBN 978-1-351-88144-9.
- Short biography (in German) https://www.biographien.ac.at/oebl_1/278.pdf
- Austrian Biographical Lexicon from 1815 (in German) https://www.biographien.ac.at/oebl/oebl_A/Andree-Eysn_Marie_1847_1929.xml