Yeva Maqdalena Anderson (ing. Magdalena Andersson; 23 yanvar 1967[1]) — İsveç siyasətçisi və dövlət xadimi. 4 noyabr 2021-ci ildən İsveç Sosial-Demokrat Fəhlə Partiyasının sədri,[4] 2021–2022-ci illərdə İsveçin baş naziri olub.[4] Bu vəzifəyə təyin olunan ilk qadındır.[5] 2014–2021-ci illərdə İsveçin Maliyyə naziri vəzifəsində çalışıb və bu posta gələn ilk qadın siyasətçidir.[6] 2014-cü ildən Riksdaqın üzvüdür.[7]
| Maqdalena Anderson | |
|---|---|
| isv. Magdalena Andersson | |
.jpg) | |
| Doğum tarixi | 23 yanvar 1967[1] (58 yaş) |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Partiyası | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Maqdalena Anderson 1967-ci ildə Uppsala şəhərində anadan olmuşdur. Atası Qyoran Anderson Uppsala Universitetində statistika müəllimi, anası Elza Bircitta Qranell-Anderson isə məktəb müəllimi olub.[7] Ailənin yeganə övladı olan Eva gənclik illərində üzgüçülüklə fəal məşğul olub və yarışlarda iştirak edib.[8]
1983-cü ildə İsveç Sosial Demokrat Gənclər Liqasına (qısaca: SSU) qoşulan Anderson 1987-ci ildə təşkilatın Uppsala bölməsinin rəhbəri seçilib. O, 1992-ci ildə Stokholm İqtisadiyyat Məktəbində Biznesin İdarəedilməsi və İqtisadiyyatı üzrə bakalavr dərəcəsi alıb. 1995-ci ilə qədər aspirantura təhsili almış, lakin onu başa çatdıra bilməmişdir. O, 1994-cü ilin payızında Vyanada şəhərsalma üzrə təkmilləşmə kursu keçib, 1995-ci ilin yazında Harvard Universitetində oxuyub. 1994-cü ildə bitirdiyi Stokholm İqtisadiyyat Məktəbində dərs deyib.[7][9]
1996–1998-ci illərdə baş nazir Qyoran Personun idarəsində siyasi ekspert, 1998–2004-cü illərdə isə planlaşdırma şöbəsinin müdiri olub. 2004–2006-cı illərdə İsveç Maliyyə Nazirliyinin dövlət katibi vəzifəsini icra edib. 2019-cu ilə qədər at yarışlarında mərclərin qəbulu üzrə İsveçin monopoliya operatoru ATG şirkətinin direktorlar şurasının üzvü olub. 2005-2009-cu illərdə o, Böyük Britaniya Fəhlə Partiyasının beyin mərkəzi sayılan Siyasət Şəbəkəsinin idarə heyətinin üzvü olub. 2007-2009-cu illərdə partiyanın sədri Mona Salinin daxili siyasət işləri üzrə müşaviri olub. 2009-2012-ci illərdə İsveç Vergilər Agentliyinin baş direktorunun müavini və İsveç Biznesin Qeydiyyatı Xidmətinin İdarə Heyətinin üzvü olub.
2012–2014-cü illərdə partiyanın iqtisadi və siyasi məsələlər üzrə rəsmi nümayəndəsi olub.[7][9] 2014-cü ildəki parlament seçkilərindən sonra o, Stokholm seçki dairəsindən, Sosial Demokrat Partiyasının üzvü kimi Riksdaqa seçilmişdir. 2018-ci il seçkilərində yenidən seçilib. 3 oktyabr 2014-cü ildə Eva Anderson Stefan Löfven hökumətində İsveçin maliyyə naziri[7] vəzifəsini icra edib və ölkə tarixində bu vəzifəni tutan ilk qadın olub.
2020-ci ildə Beynəlxalq Valyuta Fondunun (BVF) Rəhbərlər Şurasının əsas siyasət üzrə məsləhət komitəsi olan Beynəlxalq Valyuta və Maliyyə Komitəsinin (IMFC) üzvləri Andersonu üç il müddətinə IMFC-nin sədri vəzifəsinə seçmişdir.[10] O, on ildən çox müddətə bu rolda olan ilk avropalı, eləcə də bu vəzifəni tutan ilk qadın olmuşdur.[4]
4 noyabr 2021-ci ildə partiya qurultayında İsveç Sosial-Demokrat Fəhlə Partiyasının sədri seçilib.[4] Avqust ayında İsveçin baş naziri Stefan Löfven istefa verdiyini elan etdikdən dərhal sonra Maqdalena Anderson əsas namizəd kimi səhnəyə atılmışdır. Həmin vaxtdan etibarən o, bütün partiya seçki dairələri və Sosial Demokrat Partiyasının namizədlər komitəsi tərəfindən bu vəzifəyə irəli sürülmüşdür. Noyabrın 4-də keçirilən seçkilər zamanı Maqdalena Anderson Baş nazir vəzifəsinə irəli sürülən yeganə namizəd olub. Noyabrın 24-də o, İsveçin 45-ci Baş naziri olaraq parlamentdə səsvermə nəticəsində seçilib.[11] O, bu posta təyin olunan ilk qadın siyasətçidir. Onun namizədliyinin lehinə 117, əleyhinə 174 deputat səs vermiş, 57 deputat bitərəf qalmışdır.[6] Bir neçə saat sonra parlament sağçı müxalifətin: Moderat Koalisiya Partiyası, Xristian Demokratlar və İsveç Demokratlarının irəli sürdüyü büdcə təklifini dəstəklədikdən sonra Yaşıllar Partiyası Sosial Demokratlarla birlikdə koalisiyasını tərk edib. Maqdalena Anderson baş nazir seçildikdən bir neçə saat sonra istefa verib.[12] Noyabrın 29-da Riksdaqın spikeri Andreas Norlen 25 noyabrda İsveçin səkkiz partiyasının liderləri ilə görüşdən sonra Maqdalena Andersonu Baş nazir postuna yenidən namizəd göstərib.[13] 29 noyabr 2021-ci ildə Maqdalena Anderson yenidən Baş nazir seçilib.[5] Onun namizədliyinin əleyhinə 173, lehinə 101 deputat səs verib. 75 deputat isə bitərəf qalıb.[10] Nina Lundström partiya xəttinə (Liberallar) qarşı çıxıb və bitərəf qalıb. Noyabrın 30-da Maqdalena Anderson son 15 ildə yalnız sosial demokratlardan ibarət təkpartiyalı hökumətə rəhbərlik edən ilk partiya lideri olub.[10] Sosial Demokratlar partiyasının Riksdaqda 100 yer tutmasını nəzərə alaraq, Eva Andersonun azlıqda qalan hökuməti 1978-ci ildə 39 yerlə azlıqda olan Ola Ulstenin hökuməti kimi zəif olub.[14]
1997-ci ildən Stokholm İqtisadiyyat Məktəbinin professoru Riçard Friberq ilə evlidir. İki övladı var. İdmanla, xüsusilə yürüyüş, kayak və alpinizmlə maraqlanır.[15] Ateistdir, lakin kilsələrin sosial cəhətdən faydalı olduğuna inanır. Stokholmun ətrafındakı Naka bələdiyyəsində yaşayır.[9]
- ↑ 1 2 Andersson, Eva Magdalena // Sveriges befolkning 1990. Ramsele: National Archives of Sweden, 2011. ISBN 978-91-88366-91-7
- ↑ 1 2 CV Magdalena Andersson.
- ↑ 1 2 Magdalena Andersson (S). Riksdaq.
- ↑ 1 2 3 4 "Премьером Швеции станет женщина". Euronews. 2021-11-05. 2021-11-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-05.
- ↑ 1 2 "Магдалену Андерссон снова избрали премьер-министром Швеции". ТАСС. 2021-11-29. 2021-11-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-29.
- ↑ 1 2 "В Швеции впервые в истории избрали премьера-женщину". РИА Новости. 2021-11-24. 2021-11-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-24.
- ↑ 1 2 3 4 5 "Magdalena Andersson (S)" (isveç). Riksdagen. 2021-11-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-04.
- ↑ "Андерссон, Магдалена". ТАСС. 2021-11-28. 2021-11-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-29.
- ↑ 1 2 3 "CV Magdalena Andersson" (ingilis). Government Offices of Sweden. 2021-07-09. 2021-11-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-05.
- ↑ 1 2 3 "Парламент Швеции вновь проголосует по кандидатуре на пост премьера 29 ноября". ТАСС. 2021-11-25. 2021-11-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-25.
- ↑ "Omröstning om ny statsminister". SVT Nyheter (isveç). 2021-11-11. 2021-11-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-24.
- ↑ "Андерссон повторно избрали премьером Швеции". РИА Новости. 2021-11-29. 2021-11-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-29.
- ↑ "Первая женщина-премьер в истории Швеции Магдалена Андерссон подала в отставку. Она руководила правительством меньше суток". Новая газета. 2021-11-24. 2021-11-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-25.
- ↑ "Följ utvecklingen kring regeringsbildningen" (isveç). SVT. 2021-11-30. 2021-11-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-30.
- ↑ Anna von Koch. "Magdalena Andersson: Dolda privatlivet med maken och barnen" (isveç). Svensk Damtidning. 2021-09-18. 2021-12-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-12-19.
- Maqdalena Anderson — IMDb səhifəsi