Macaca maura və ya Moor makakı — Əntərmeymunlar yarımfəsiləsinə aid meymun növü.
| Macaca maura | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Macaca maura |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
| ||||||||||
Macaca mauranın qəhvəyi/qara bədən tükləri, açıq rəngli sağrı ləkəsi və çəhrayı çılpaq dərisi var. Oval şəkilli oturaq kallozitlərə malikdir. Təxminən 50-58,5 sm uzunluğundadır və tropik yağış meşələrində əncir, bambuk toxumları, tumurcuqlar, zoğlar, onurğasızlar və dənli bitkilərlə qidalanır. Bəzən "it-meymun" adlandırılır, çünki üzü itə bənzəyir, baxmayaraq ki, digər Köhnə dünya meymunlarından daha çox insanlara yaxın deyil. İndoneziyanın Sulavesi adasına endemikdir və bu ərazi əhəmiyyətli biomüxtəliflik mərkəzidir.[3]
Moor makakı ilk dəfə 1825-ci ildə Henrix Rudolf Sçins tərəfindən qeyd edilərək qərb elminə təqdim edilmişdir.[4]
İndoneziyanın Sulavesi adasında 7 makak növü yaşayır və onlardan biri Moor makakıdır. Təəssüf ki, Moor makakı adaya endemikdir və IUCN Təhlükə Altında Olan Növlərin Qırmızı Siyahısına görə təhlükə altındadır.[5]
Moor makaklarının ən ümumi davranış fəaliyyətləri qidalanma, hərəkət, istirahət və sosial qarşılıqlı əlaqədir. Moor makakları erkəklərin qrupdan ayrıldığı bir növdür. Erkəklər doğulduqları qrupu 7-9 yaşları arasında tərk edir, dişilər isə doğulduqları qrupda qalır. Qrup bölünməsi Moor makaklarında müşahidə edilir, lakin dişilər arasında qida üçün rəqabət bölünmənin əsas səbəbi kimi görünmür. Bəzi tədqiqatlar qrup bölünməsini dişilər arasında qida resursları üçün rəqabətə aid edir, digərləri isə bunu erkəklər arasında artan cinsi rəqabətlə əlaqələndirir. Bəzi tədqiqatçılar isə bu fenomeni, xüsusilə yaşayış sahələri üst-üstə düşən Moor makakı qruplarında, yaşayış sahələrinin müəyyənləşdirilməsi ilə əlaqələndirirlər.[6]
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2000.
- ↑ Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p. ISBN 978-0-8018-8221-0
- ↑ Evans, B. J.; Supriatna, J.; Melnick, D. J. "Hybridization and Population Genetics of Two Macaque Species in Sulawesi, Indonesia". Evolution. 55 (8). 2001: 1686–2302. doi:10.1554/0014-3820(2001)055[1686:hapgot]2.0.co;2. ISSN 0014-3820. PMID 11580028.
- ↑ Albani, Alessandro; Cutini, Maurizio; Germani, Lavinia; Riley, Erin P.; Ngakan, Putu Oka; Carosi, Monica. "Activity budget, home range, and habitat use of moor macaques (Macaca maura) in the karst forest of South Sulawesi, Indonesia". Primates (ingilis). 61 (5). September 2020: 673–684. doi:10.1007/s10329-020-00811-8. ISSN 0032-8332. PMID 32170514 (#bad_pmid).
- ↑ Supriatna, J.; Shekelle, M.; Burton, J. "Macaca maura". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2008. 2008: e.T12553A3356200. doi:10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T12553A3356200.en.
- ↑ "Moor Macaque | New England Primate Conservancy" (ingilis). 2021-12-11. İstifadə tarixi: 2022-04-12.
- Thomas Geissmann: Vergleichende Primatologie. Springer-Verlag 2003, ISBN 3-540-43645-6
- Wilson D. E. & Reeder D. M. (eds). Mammal Species of the World. — 3rd ed. — Johns Hopkins University Press, 2005. — Vol. 1. — P. 743. — ISBN 0-8018-8221-4. OCLC 62265494.
