Macaca fascicularis — Əntərmeymunlar fəsiləsinə aid meymun növü.
| Macaca fascicularis | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Macaca fascicularis |
||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
Macaca fascicularisa 1821-ci ildə elmi adını verən Ser Tomas Raffles bu sözün istifadəsi ilə nəyi nəzərdə tutduğunu göstərməmişdir. İndoneziya və Malayziyada bu növ ümumilikdə kera adlanır.[3][4]
Macaca fascicularis təxminən 7 milyon il əvvəl Afrikanın şimal-şərqində meydana gəlib və 5.5 milyon il əvvəl Asiya qitəsinin böyük hissəsinə yayılıb və dörd qrupa (sylvanus, sinica, silenus və fascicularis) bölünüb.[5]
Macaca fascicularisda kişilərin çəkisi 4.7 ilə 8.3 kq, dişilərin isə 2.5–5.7 kq arasındadır. Yetkin kişilərin boyu 412-648 mm, dişilərin isə 385-505 mm arasındadır. Quyruqları baş və bədənlərinin uzunluğu qədərdir. Bel tükləri ümumiyyətlə boz və ya qəhvəyi rəngdədir, ağ qarın hissəsi və baş və üz ətrafında qara və ağ vurğular var. Üz dərisi qəhvəyi və ya çəhrayı rəngdədir, göz qapaqları istisna olmaqla, onlar ağdır. Yetkinlər ümumiyyətlə üzlərində və ətrafında saqqal olur, burun və göz ətrafı istisna olmaqla. Yaşlı dişilər ən dolğun saqqala malikdirlər, kişilərin saqqalı isə daha çox bığ kimidir. Adalarda olan yarımnövlərin tükləri qara rəngdədir, böyük adalar və qitə yarımnövləri isə daha açıq rəngdədir.[6]
Macaca fascicularisun təbii yayılma sahəsi Cənub-Şərqi Asiyanın böyük hissəsi, Malayziya yarımadası və Sinqapur, Sumatra, Yava və Borneo adalarını, dəniz adalarını, Filippin adalarını və Benqal körfəzindəki Nikobar adalarını əhatə edir. Bu primat Uolles xəttini pozan quru məməlilərinin nadir nümunəsidir, kiçik Sunda adalarında tapılır. O, müxtəlif yaşayış mühitlərində yaşayır, o cümlədən ilkin düzənlik yağış meşələri, narahat edilmiş və ikincil yağış meşələri, kolluqlar, çay və sahil meşələri, nipa palması və manqrov meşələrinda rast gəlinir. O, həmçinin insan yaşayış məntəqələrinə asanlıqla uyğunlaşır və bəzi Hindu məbədlərində və bəzi kiçik adalarda müqəddəs hesab olunur, lakin fermalar və kəndlər ətrafında zərərverici kimi qəbul edilir. Adətən narahat edilmiş yaşayış mühitlərini və meşə kənarlarını üstün tutur.[7]
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- ↑ Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p. ISBN 978-0-8018-8221-0
- ↑ Zimmer, B. "Makaku, macaco, macaque, macaca". Language Log. İstifadə tarixi: 26 sentyabr 2013.
- ↑ "Definition of Macaque". Merriam-Webster. 2024. İstifadə tarixi: 17 avqust 2024.
- ↑ Fooden, J. Systematic review of Southeast Asian Longtail Macaques Macaca fascicularis (Raffles [1821]). Fieldiana New Series No. 81. Chicago: Field Museum of Natural History. 1995. doi:10.5962/bhl.title.3456.
- ↑ Raffles, T. S. "Descriptive Catalogue of a Zoological Collection, made on account of the Honourable East India Company, in the Island of Sumatra and its Vicinity, under the Direction of Sir Thomas Stamford Raffles, Lieutenant-Governor of Fort Marlborough". Transactions of the Linnean Society of London. 13 (1). 1821: 246–247. doi:10.1111/j.1095-8339.1821.tb00064.x.
- ↑ Hansen, M.F.; Ang, A.; Trinh, T.; Sy, E.; Paramasiwam, S.; Ahmed, T.; Dimalibot, J.; Jones-Engel, L.; Ruppert, N.; Griffioen, C.; Lwin, N.; Phiapalath, P.; Gray, R.; Kite, S.; Doak, N.; Nijman, V.; Fuentes, A.; Gumert, M.D. "Macaca fascicularis". IUCN Red List of Threatened Species. 2022. 2022: e.T12551A221666136. doi:10.2305/IUCN.UK.2022-2.RLTS.T12551A221666136.en.
- Bonadio, C. 2000. "Macaca fascicularis" (On-line), Animal Diversity Web. Accessed March 10, 2006.
- Primate Info Net Macaca fascicularis Factsheet
- ISSG Database: Ecology of Macaca fascicularis
- "Conditions at Nafovanny", video produced by the en:British Union for the Abolition of Vivisection following an undercover investigation at a captive-breeding facility for long-tailed macaques in en:Vietnam.