Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinMECE prinsipi (qarşılıqlı istisna və kollektiv şəkildə tam əhatəedici) – bir çox elementi qarşılıqlı istisna (ME) və kollektiv şəkildə tam əhatəedici (CE) alt qruplara ayırmaq üçün istifadə olunan qruplaşdırma prinsipidir.[1] Bu prinsip 1960-cı illərin sonlarında McKinsey & Company şirkətində Barbara Minto tərəfindən hazırlanmış və onun Minto Piramida Prinsipinin əsasını təşkil etmişdir.[2] Minto-nun McKinsey ilə müsahibəsində dediyinə görə, MECE ideyasının kökləri Aristotel dövrünə qədər gedib çıxır.[2]
MECE prinsipi biznes xəritələşdirmə prosesində istifadə olunur; burada məlumatların optimal şəkildə tənzimlənməsi həm tam əhatəedici, həm də heç bir səviyyədə təkrarlanmayan olmalıdır. MECE tənzimləmələrinə nümunə kimi insanları doğum ilinə görə (əgər bütün illər məlumdursa), mənzilləri bina nömrəsinə görə, məktubları poçt möhürünə görə və ya zər atışlarını misal göstərmək olar. MECE-ə uyğun olmayan nümunə isə milliyyətə görə təsnifatdır, çünki milliyyətlər nə qarşılıqlı istisnadır (bəzi insanların iki vətəndaşlığı var), nə də tam əhatəedicidir (bəzi insanların heç bir milliyyəti yoxdur).
Strategiya konsaltinqində MECE yanaşması müştəri problemlərini məntiqi və aydın təhlil bölmələrinə parçalamaq üçün istifadə olunur. Bu cür bölmələr daha sonra layihədə çalışan əməkdaşlara iş axınları kimi paylanır.
Eyni zamanda, MECE texniki problem həllində və kommunikasiya prosesində də istifadə oluna bilər. Məsələn, bəzi texniki layihələrdə, o cümlədən Six Sigma layihələrində ən təsirli ünsiyyət üsulu problem həlli prosesindən fərqli ola bilər. Six Sigma-da DMAIC prosesi istifadə olunur, lakin rəhbər auditoriya təfərrüatlara deyil, ümumi xülasəyə üstünlük verə bilər. Məlumatları MECE prinsipi və ona aid SCQA (Vəziyyət, Çətinlik, Sual və Cavab) hekayə quruluşu ilə yenidən təşkil etməklə, mövzunun mahiyyəti daha tez çatdırıla bilər. Məqsəd daha effektiv kommunikasiya təmin etməkdir.[3]
MECE konsepsiyası tam əhatəedici olmamaqla tənqid olunmuşdur, çünki o, artıq və ya lazımsız elementləri istisna etmir.[4]
Bundan əlavə, MECE düşüncəsi bəzən çox məhdudlaşdırıcı ola bilər, çünki qarşılıqlı istisna olmaq hər zaman arzuolunan deyil. Məsələn, cavabları MECE çərçivəsində təsnifləşdirmək faydalı olsa da, cavabların özlərini bu prinsiplə məhdudlaşdırmaq zəruri deyil.[5]
Digər tərəfdən, MECE düşüncə tərzi təkrarlara icazə vermir. Lakin bəzi hallarda təkrarlar arzuolunan və ya zəruri ola bilər.[6]
MECE abreviaturasının tələffüzü ilə bağlı fikir ayrılığı mövcuddur. Bir çoxları onu /ˈmiːsi/ kimi tələffüz etsə də,[7] müəllif bu abreviaturanı /miːs/ kimi tələffüz etməyin doğru olduğunu qeyd etmişdir.[2]
1937-ci ildə hind kitabxanaçı S. R. Ranganathan “Prolegomena to Library Classification”[8] adlı əsərində kitabxana kataloqlaşdırma fəaliyyətini istiqamətləndirən təsnifat prinsipləri dəstini təqdim etmişdir. Bu prinsiplər arasında aşağıdakı qaydalar yer alırdı:
Tamlıq qanunu: Hər hansı bir siniflər toplusu öz ümumi sahəsini tam əhatə etməlidir.
İstisnalıq qanunu: Hər bir siniflər toplusunda siniflər qarşılıqlı istisna olmalıdır.
- Hallara görə sübut və ya hadisə təhlili
- Kütlənin bölünməsi – riyazi baxımdan yanaşma
- İşin bölünmə strukturu – layihə idarəçiliyində tətbiqi
- Cəbri məlumat tipi – proqramlaşdırmada analoji strukturların tərtibi üçün
- Kerroll diaqramı – atributlara görə çoxluqları bölən məntiqi diaqram
- ↑ Spencer, Tom. "MECE Framework". tomspencer.com. Consulting Frameworks. 30 January 2013. 7 January 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 March 2013.
- ↑ 1 2 3 Minto , Barbara. "MECE: I invented it, so I get to say how to pronounce it". McKinsey Alumni Center (ingilis). İstifadə tarixi: 29 avqust 2019.
- ↑ Pruitt, W. Frazier. "Some Assembly Required". asq.org. ASQ. may 2020. İstifadə tarixi: 25 sentyabr 2020.
- ↑ van Gelder, Tim. "What is MECE, and is it MECE?". timvangelder.com. 4 iyun 2010.
- ↑ "MECE vs ICE". faculty.msb.edu. Homa Help Site. 7 mart 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 noyabr 2014.
- ↑ Chevallier, Arnaud. Strategic Thinking in Complex Problem Solving. Oxford, UK; New York: Oxford University Press. 2016. səh. 78. doi:10.1093/acprof:oso/9780190463908.001.0001. ISBN 9780190463908. OCLC 940455195.
- ↑ Cavano, Katharina. "3 Steps to a Faster Moving Sales Pipeline". www.business2community.com. 3 aprel 2016.
- ↑ Ranganathan, S. R. (1937). Prolegomena to Library Classification. Madras, London, The Madras library association; E. Goldston, ltd.