Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi (Türkiyə)

Nazirlik 25 noyabr 1957-ci ildə Mətbuat və Turizm Nazirliyi kimi yaradılmışdır. 19 iyul 1963-cü ilə qədər Turizm və Təbliğat Nazirliyi adlandırırdı. 1971-ci il iyulun 13-də Mədəniyyət Nazirliyi yaradıldl. 1981-ci il dekabrın 10-da iki nazirlik birləşdirildi və Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi yaradıldı. Nazirlik 17 mart 1989-cu ildə yenidən Mədəniyyət Nazirliyi və Turizm Nazirliyi olaraq ayrılmışdır. 29 aprel 2003-cü ildə iki nazirlik yenidən birləşdirildi.^[2]

Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin vəzifə və səlahiyyətləri aşağıdakılardır:^[1]

• Milli, mənəvi, tarixi, mədəni və turistik dəyərləri araşdırmaq, inkişaf etdirmək, qorumaq, qiymətləndirmək, yaymaq, təbliğ etmək və mənimsəmək və bununla da milli bütövlüyün möhkəmlənməsinə və iqtisadi inkişafa töhfə vermək.
• Mədəniyyət və turizm məsələləri ilə bağlı dövlət qurum və təşkilatlarını istiqamətləndirmək, bu qurumlarla əməkdaşlıq etmək, yerli özünüidarəetmə orqanları, qeyri-hökumət təşkilatları və özəl sektorla ünsiyyəti yaxşılaşdırmaq və əməkdaşlıq etmək. Əsas məqsədi mədəniyyət, incəsənət, turizm və tanıtım fəaliyyətləri olan dərnək və vəqflər və yerli özünüidarəetmə orqanları, ictimai qurum və təşkilatlar tərəfindən yaradılan dərnəklər istisna olmaqla, özəl teatrların həyata keçirəcəkləri layihələrə pul yardımı etmək və ya 22/11/2000-ci il tarixli 4721 saylı Türk Mülki Məcəlləsinə uyğun olaraq eyni məqsədlərlə yaradılmış ictimai təşkilatlara və vəqflərə dəstək olmaq.
• Tarixi və mədəni sərvətləri qorumaq.
• Əlyazmaların qorunub saxlanılmasını təşkil etmək.
• Turizmi milli iqtisadiyyatın məhsuldar sahəsinə çevirmək üçün ölkənin turizm üçün yararlı olan bütün imkanlarını qiymətləndirmək, inkişaf etdirmək və bazara çıxarmaq.
• Hər növ investisiya, kommunikasiya və inkişaf potensialını mədəniyyət və turizm sahələrinə yönəltmək.
• Mədəniyyət və turizm sərmayələri ilə bağlı daşınmaz əmlakı satın almaq, lazım gəldikdə müsadirə etmək, araşdırmalar, layihələr və tikinti işləri aparmaq və icrasını həyata keçirmək.
• Türkiyənin turizm varlıqlarının bütün sahələrində tanıtım fəaliyyətləri ilə hər cür imkan və vasitələrdən istifadə edərək mədəniyyət və turizmlə bağlı tanıtım fəaliyyətləri həyata keçirmək.
• Qanunlarla və ya prezidentin fərmanları ilə həvalə edilmiş digər vəzifələri yerinə yetirmək.

• İncəsənət sahəsi üzrə ümumi idərə^[3]
• Mədəni İrs və Muzeylər Baş idarəsi
• Kitabxanalar və Nəşrlər Baş idarəsi
• Müəllif Hüquqları Baş idarəsi
• Kino Baş idarəsi
• İnvestisiyalar və Müəssisələr idarəsi
• Canlı Miras və Mədəni Fəaliyyətlər idarəsi
• Təbliğat Baş İdarəsi
• Təftiş Şurasının sədrliyi
• Strateji İnkişaf müdirliyi
• Kadrlar Baş idarəsi
• İnformasiya Texnologiyaları Baş idarəsi
• Hüquq Xidmətləri Baş idarəsi
• Avropa İttifaqı və Beynəlxalq Əlaqələr Departamenti
• Dəstək Xidmətləri Departamenti
• Mətbuat və ictimaiyyətlə əlaqələr üzrə məsləhətləşmələr
• Şəxsi Katiblik ofisi
• Dövriyyə Fondu Müəssisəsi Mərkəzi müdirliyi. 19.06.1979-cu il tarixdə qəbul edilmiş 2252 saylı Dövriyyə Fondu Qanununa əsasən yaradılmış və eyni qanuna uyğun olaraq publik hüquqi şəxsə malikdir. Ümumi büdcədən kömək almadan öz imkanları ilə idarə olunur. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin ən böyük büdcəsi və ən böyük məşğulluğu olan bölmədir və bu çərçivədə mədəniyyət sərvətlərinin mühafizəsi və inkişafı, mədəniyyət və turizm infrastrukturunun investisiyalarının inkişafı üçün nazirliyin kommersiya fəaliyyətini həyata keçirir. Qazıntı işlərinə, bərpasına, yeni muzeylərin tikintisinə, yeni mədəniyyət ocaqlarının tikintisinə, mövcud olanların saxlanılması və təmirinə maliyyə dəstəyi göstərir. Eyni zamanda T.R. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinə tabe olan 300-dən çox muzey və tarixi məkanın kassa xidmətləri DÖSİMM tərəfindən həyata keçirilir. Məşhur Ənənəvi Əl İşləri və Kitab Satış Mağazaları DÖSİMM tərəfindən idarə olunur. Bundan başqa, muzey və tarixi yerlərin gəlirlərini toplayan Dövriyyə Fondu Mərkəzi müdirliyinin vəzifələri arasında Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinə tabe olan tarixi yerlərdən qısa müddətli istifadə, muzey və arxeoloji abidələrin, mədəniyyət mərkəzlərinin, qalereyaların və kitabxanaların ticarət obyektlərinin icarəyə verilməsi də var.

• İstanbul Ticarət müdirliyi
• Ənənəvi Əl İşlərinin satışı müdirliyi
• Hüquq Məsləhətçiliyi
• Strategiya İnkişafı, Büdcə və Gəlirlər müdirliyi
• İnsan Resursları müdirliyi
• Maliyyə İşləri müdirliyi
• Satınalma müdirliyi
• İnformasiya Texnologiyaları və Dəstək Xidmətləri müdirliyi

• Əyalət Mədəniyyət və Turizm müdirlikləri

• Dövlət Opera və Balet teatrı Baş idarəsi
• Dövlət Teatrları Baş idarəsi
• Türk Əlyazmalar Dərnəyi idarəsi
• Türk Əməkdaşlıq və Koordinasiya Agentliyi
• Türkiyə Turizm Təbliğat və İnkişaf Agentliyi
• Xaricdəki Türklər və Qohum Topluluqlar idarəsi
• Atatürk Mədəniyyət, Dil və Tarix Yüksək Qurumu
• Vəqflər idarəsi
• Çanaqqala Döyüşləri və Gelibolu Tarixi ərazi müdirliyi
• Kapadokya region müdirliyi
• Uludağ region müdirliyi

• Radio və Televiziya Ali Şurası

• Türkiyə Mədəniyyət Yolu festivalı^[4]

Mədəni İrsin Qorunması üzrə Ali Şura Türkiyə Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinə tabe olan, həmçinin Abidələr üzrə Yüksək Şura kimi tanınan və mühafizəsi tələb olunan daşınmaz mədəniyyət sərvətlərinin (qorunan ərazilər) qorunmasını və bərpasını təmin etmək, regionlararası turizmin təşkilini və bu problemlərin həllinə yardım etmək məqsədi daşıyan qurumdur.

Türkiyə Turizm Nazirliyi turizm investisiyalarını və müəssisələri yoxlayan müfəttişlər təyin edir. Buraya təhlükəsizlik tədbirlərinin yoxlanılması daxildir.^[5]

Nazirliyin vəzifələrindən biri də əlyazmaların qorunub saxlanılmasıdır.

• ktb.gov.tr — rəsmi saytı
• Tourism portal
• Tourism Strategy of Turkey - 2023