Lui Neel (fr. Louis Eugène Félix Néel; 22 noyabr 1904[1][2][…] – 17 noyabr 2000[1][3][…], Briv-la-Qayard[d][4]) – "Qatı hal fizikasında əhəmiyyətli tətbiqlərə yol açan antiferromagnetizmə və ferrimagnetizmə dair fundamental kəşflərinə və tədqiqatlarına görə" 1970-ci ildə Fizika üzrə Nobel mükafatını qazanmış fransız fizik.[7]
| Lui Neel | |
|---|---|
| fr. Louis Néel | |
 | |
| Doğum adı | Louis Eugène Félix Néel[4] |
| Doğum tarixi | 22 noyabr 1904[1][2][…] |
| Vəfat tarixi | 17 noyabr 2000[1][3][…] (95 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahəsi | bərk cisimlər fizikası[d] |
| Elmi dərəcəsi | |
| İş yerləri |
|
| Təhsili |
|
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |
      |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Lui Neel 1904-cü ilin 22 noyabr tarixində Fransanın Lion şəhərində anadan olub.[8] Orta təhsilini Lion şəjərində başa vurduqdan sonra Parisdəki Paris Ali Normal Məktəbinə qəbul olunub. Strasburq Universitetində elmlər doktoru dərəcəsini qazanıb. 1970-ci ildə bərk cismlərin maqnit xüsusiyyətləri ilə əlaqəli qabaqcıl araşdırmalarına görə (Hannes Alfven ilə birlikdə) Fizika üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.[9] Bərk cisimlər fizikasına verdiyi töhfələri, xüsusən təkmilləşdirilmiş kompüter yaddaş vahidlərinin inkişafı da daxil olmaqla çoxsaylı faydalı tətbiqlərini tapdı. 1930-cu ildə Neel ferromaqnetizmin əksi olan (antiferromaqnetizm) yeni maqnetik xüsusiyyətin mövcud ola biləcəyini irəli sürdü. Müəyyən bir temperaturdan (Neel temperaturu) yuxarıda bu mexanizm dayanır. Neel 1948-ci ildə ferrimaqnetizm xüsusiyyətini sərgiləyən materialların mövcud ola biləcəyinə irəli sürdü.[10] Neel, həmçinin müəyyən süxurların zəif maqnetizmini izah edərək, Yerin maqnit sahəsi tarixinin öyrənilməsinə imkan yaratdı.[11][12][13][14][15][16][17][18][19]
Lui Neel 2000-ci ilin 17 noyabr tarixində Briv-la-Qayard şəhərində vəfat etdi.
- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 Louis Eugène Felix Néel // KNAW Past Members (ing.).
- ↑ 1 2 Louis Eugène Félix Néel // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- ↑ 1 2 3 Fichier des personnes décédées mirror.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #119025914 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- ↑ https://www.leopoldina.org/fileadmin/redaktion/Mitglieder/CV_Neel_Louis_D.pdf.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1970". Nobel Foundation. 19 September 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ Friedel, J.; Averbuch, P. "Louis Eugène Félix Néel. 22 November 1904 – 17 November 2000". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 49. 1 December 2003: 367–384. doi:10.1098/rsbm.2003.0021.
- ↑ Néel, L. "Magnetism and Local Molecular Field". Science. 174 (4013). 3 December 1971: 985–992. Bibcode:1971Sci...174..985N. doi:10.1126/science.174.4013.985. PMID 17757022. 27 July 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 September 2020.
- ↑ Néel, Louis. "Magnetic Properties of Ferrites: Ferrimagnetism and Antiferromagnetism". Ann. Phys. (Paris). 3. 1948: 137–198.
- ↑ Néel, Louis. "Some theoretical aspects of rock-magnetism". Advances in Physics. 4 (14). 1 April 1955: 191–243. Bibcode:1955AdPhy...4..191N. doi:10.1080/00018735500101204.
- ↑ Barbara, B.; Lacroix, Claudine. "Retrospective in Science: Louis Neel (1904–2000)". Science. 291 (5506). 2000: 1000. doi:10.1126/science.1059052. PMID 11232560.
- ↑ Coey, Michael. "Obituary: Louis Néel (1904–2000)". Nature. 409 (6818). 2001: 302. Bibcode:2001Natur.409..302C. doi:10.1038/35053274.
- ↑ Coey, J. M. D. "Louis Néel: Retrospective (invited)". Journal of Applied Physics. 93 (10). 2003: 8224–8229. Bibcode:2003JAP....93.8224C. doi:10.1063/1.1557815.
- ↑ Dunlop, David J. "Partial thermoremanent magnetization: Louis Néel's legacy in rock magnetism (invited)". Journal of Applied Physics. 93 (10). 2003: 8236–8240. Bibcode:2003JAP....93.8236D. doi:10.1063/1.1558640.
- ↑ Louis Néel – Biography // Nobel Lectures, Physics 1963–1970. Elsevier Publishing Company. 2018-07-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-09-05.
- ↑ Néel, Louis. Un siècle de physique. Paris: Jacob. 1991. ISBN 978-2-7381-0140-2.
- ↑ "Louis Néel, un siècle de science à Grenoble". 2004. 4 iyun 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 oktyabr 2011.
- ↑ Kurti, Nicholas, redaktorSelected works of Louis Néel. New York: Gordon and Breach. 1988. ISBN 978-2-88124-300-4.
- Louis Néel on Nobelprize.org including the Nobel Lecture, December 11, 1970 Magnetism and the Local Molecular Field (ing.)