Lugela (gürc. ლუგელას), mənbəyi Gürcüstanda yerləşən, yüksək minerallaşdırılmış kalsium-xloridli müalicəvi sudur. Suyun çıxdığı ərazinin adı ilə adlandırılmışdır. Əvvəllər, ona yaxın yaşayış məntəqəsinin adı ilə “Muxuri” və ya “Muxuri mineral suyu” da deyirdilər. Acı dadı olan şəffaf mayedir. Bir litr suda 60 q-a qədər mineral maddələr var ki, onların da əsas hissəsi kalsiumdur. "Lugela" -15 dərəcədə donmur və saxlama zamanı çöküntü əmələ gətirmir[1]. 1967-ci ildə Luqela Essentuki No17 və Truskavetsk (Naftusya No2) kimi mineral sularla yanaşı, SSRİ Səhiyyə Nazirliyinin Farmakologiya Komitəsi tərəfindən aptek şəbəkəsi vasitəsilə əhaliyə satış üçün tövsiyə edilən müalicəvi mineral sular siyahısına daxil edilmişdir[2].
| Lugela | |
|---|---|
| Ölkə | |
| 42°39′26″ şm. e. 42°14′24″ ş. u.HGYO | |
  Lugela |
|
Yüksək minerallaşmış "Lugela" suyunun quru qalığı litrdə 53 q-dan çoxdur, minerallaşmanın 88% -i kalsium xloriddir və buna görə də öz təbii halında su 9,5% kalsium xlorid (kristal) məhluluna uyğundur[3].
"Lugela" mineral suyunun kimyəvi tərkibi (1 litrə düşən qram):
Kationlar
Anionlar
- Xlor - 32,3
- Sulfat ionları - 0,041
- Brom - 0,184
- Flüor - 0,004
- Yod - 0,0016
- Ümumi minerallaşma - 52,0
Lugelanın tərkibinə həmçinin lantanid qrupunun 8 nadir torpaq metalları (serium, neodim, samarium, bismut və s.) daxildir[1].
"Lugela" mineral suyunun mənbəyi Gürcüstanda, Meqreliyada dağ silsiləsinin aşağı hissəsində, dəniz səviyyəsindən 360-370 m yüksəklikdə, Muxuri kəndindən 4 km aralıda, Xobiskali çayının dərəsində yerləşir[3]. Geoloji cəhətdən Lugela mineral suyunun çıxışları Xobiskali çayının yuxarı hissəsinin hövzəsini tutan Bayosian mərhələsinin porfirit silsiləsindəki çatlarla əlaqələndirilir. Litoloji cəhətdən porfirit silsiləsi kütləvi vulkaniklastik akkumulyasiyalar, laylı lava axınları və tabeli tuf və tuf çöküntüləri kompleksi ilə təmsil olunur.
Lugelanın ilkin axını gündə 500 litrdən çox deyildi. 1934-1936-cı illərdə Gürcüstan SSR-nin Kurortologiya İnstitutunda hidrogeoloji işlər aparılıb və tutma quyusu quraşdırılıb, nəticədə su axını sutkada 22 min litrə çatıb[3].
Lugela dərman vasitəsi deyil[1]. Tərkibində kalsium xlorid çox yüksək olduğundan, yalnız həkim göstərişi ilə istifadə edilir. Müalicə üçün göstərişlər: ağciyər və limfa vəzilərinin vərəmi, allergik xəstəliklər, hematuriya ilə böyrəklərin iltihabı, həmçinin adətən kalsium xloridin təyin olunduğu xəstəliklər[4][5].
İstifadəyə dair göstərişlər həkim tərəfindən fərdi olaraq müəyyən edilir[5]. Yan təsirləri məlum deyil. Hiperkalsemiyanın qarşısını almaq üçün müalicəvi "Lugela" mineral suyu qəbul etməzdən əvvəl orqanizmdə kalsium səviyyəsini müəyyən etmək üçün analiz vermək və həkimlə məsləhətləşmək tövsiyə olunur.
Əks göstərişlər: hiperkalsemiya, tromboza meyllik, fərdi dözümsüzlük.
- ↑ 1 2 3 Свидетельство о государственной регистрации ЕАЭС № AM.01.48.01.006.Е.000072.06.18 от 22.06.2018 г.
- ↑ Приказ Минздрава СССР от 19.05.1967 № 409 «О продаже лечебных минеральных вод аптеками»
- ↑ 1 2 3 Джавахишвили и др., 1945
- ↑ Г. А. Челноков, Ю. В. Колубаева, М. К. Васильева. Высокоминерализованные воды юга Приморья: условия формирования и бальнеологические свойства // Современные проблемы гидрогеологии, инженерной геологии и гидрогеоэкологии Евразии: материалы Всероссийской конференции с международным участием, г. Томск, 23—27 ноября 2015 г. Томск: Изд-во ТПУ. 2015. 2022-11-11 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ 1 2 Лечебные минеральные воды: информационное письмо для работников аптечной сети и врачей. Л.: Медицина. 1970. 22.