Lanqsuyar (/ˈlɑːŋsjʊər/), həmçinin lanq suir və ya lanqsuir kimi də tanınır, Malay arxipelağında, xüsusilə Malay mifologiyasında yer alan qadın vampir ruhudur[1]. Bu söz Malay dilində qartal mənasını verən helanq sözündən yaranmışdır.
Lanqsuyar, vampir ruh hesab edilir[2]. O, hamiləlik və ya doğuş zamanı ölmüş bir qadının ruhudur. Pontianakdan fərqli olaraq, lanqsuyar ana ruhudur, pontianak isə hələ doğulmamış və ya doğulduqdan dərhal sonra ölən uşağın ruhudur[3].
Lanqsuyar uzun, qara saçlı və dizlərinə qədər uzanan gözəl bir qadın formasını ala bilər. Bəzi təsvirlərdə isə o, havada uçan qadın başı kimi görünür və bu başdan bağırsaqlar və onurğa sütunu sallanır. Bu baxımdan penanqqalan adlı digər vampir ruhuna bənzəsə də, mahiyyətcə fərqlənir. Lanqsuyarın həmçinin həddindən artıq uzun dırnaqları, ayaqlarına qədər uzanan əlləri və yaşıl xalatı olduğu deyilir[4]. O, insan qanı ilə qidalanır və xüsusilə yeni doğulmuş oğlan uşaqlarının qanını içməyi sevir, lakin qız uşaqlarını da öldürə bilər[5].
İngilis antropoloqu Ualter Uilyam Skit Malay magiyası adlı kitabında Selanqor bölgəsində lanqsuyar mifinin belə izah edildiyini qeyd edir[6]:
|
Əsl Lanqsuyar (bədəninin gecə bayquşuna bənzədiyi düşünülür) möhtəşəm gözəlliyə sahib bir qadın idi. Onun uşağının ölü doğulduğunu eşidən kimi şokdan öldüyü və Pontianaka çevrildiyi deyilirdi. Bu dəhşətli xəbəri eşidən kimi əllərini çırpıb ağlaya-ağlaya bir ağaca uçdu və orada yuva qurdu.
O, yaşıl libası, olduqca uzun dırnaqları (gözəllik əlaməti sayılır) və dizlərinə qədər uzanan qapqara saçları ilə tanınır. Lakin bu saçlar yalnız bir məqsəd üçün saxlanılır: boynunun arxasındakı qan içmək üçün açılmış dəliyi gizlətmək üçün! Lanqsuyarın bu vampir xasiyyətlərindən qurtulmağın yolları var: əgər onu tuta bilsəniz, dırnaqlarını və saçlarını kəsib həmin boyun dəliyinə tıxasanız, o, tamamilə normal bir qadına çevrilər. Hətta illərlə adi bir insan kimi yaşaya bilər. Elə hallar olub ki, o, evlənib ana olub, ta ki kənd şənliklərindən birində rəqs edənə qədər. O anda əsl formasına qayıdaraq qaranlıq meşələrə geri uçur. |
|
Lanqsuyar müəyyən ağaclarla və parazit qıjı bitkisi olan "sakat" ilə əlaqələndirilir[7]. Malayziyada zəhərli Renqas ağaclarını kəsən odunçuların lanqsuyar və digər ruhlar tərəfindən lənətlənməmək üçün xüsusi ayinlər icra etmələri lazımdır[8][9]. Lanqsuyar bəzən gecə bayquşu kimi də təsvir edilir və bayquşun ulamasının əslində uşağını axtaran bir qadının fəryadı olduğu söylənilir.[10]
Bir qadının lanqsuyar ruhuna çevrilməsinin qarşısını almaq üçün qəbilə üzvləri onun cəsədinin ağzına şüşə muncuqlar, qoltuq altına toyuq yumurtası, əllərinə isə iynələr qoyurlar[10]. İnanclara görə, bunlar olmadan ölü qadın qışqırıb qanad çala bilər və lanqsuyara çevrilər[11][12].
2013-cü ildə Malayziyanın Kelantan ştatının Pasir Puteh bölgəsində sakinlər bir lanqsuyarın şəhəri talan etdiyini iddia etdilər. Gecələr uzun saçlı uçan dəhşətli ruh hədsiz yüksək səslə qəhqəhə çəkdiyi söylənildi. Bu hadisələrin ətraf kəndlərə yayılması bölgədə qorxuya səbəb oldu[13].
Müxtəlif kəndlərdə narahatlıq yarandıqdan sonra yerli hakimiyyət orqanları sakinləri sakitləşməyə və birgə dua etməyə çağırdı. Daha sonra bir şaman dörd lanqsuyarı tutduğunu iddia etdi. Yerli din xadimləri ruhların varlığını qəbul etsələr də, sehr və cadudan danışmağın dini baxımdan yanlış olduğunu vurğuladılar[4].
- ↑ "langsuir, n". OED Online (ingilis). 1976. İstifadə tarixi: 21 May 2016.
- ↑ McHugh, James Noel. Hantu hantu: an account of ghost belief in modern Malaya (ingilis). Published by D. Moore for Eastern Universities Press. 1959-01-01.
- ↑ Skeat, Walter William; Blagden, Charles Otto. Pagan Races of the Malay Peninsula (ingilis). Macmillan and Company, limited. 1906-01-01.
- ↑ 1 2 "Village Shaman Traps The "Langsuir" A Malay Supernatural Spirit". Malaysian Digest. Archived from the original on November 28, 2013. İstifadə tarixi: 2016-05-20.
- ↑ Bane, Theresa. Encyclopedia of Demons in World Religions and Cultures (ingilis). McFarland. 2012-01-11. ISBN 9780786488940.
- ↑ Skeat, William Walter (1900). Malay Magic. New York: MacMillan and Co.
- ↑ "Ferns of the Malay Peninsula". Journal of the Straits Branch of the Royal Asiatic Society (ingilis): 26. 1908-01-01.
- ↑ Brown, WC. "A Note on Rengas Poisoning". Journal of the Straits Branch of the Royal Asiatic Society (ingilis). 1891-01-01: 85.
langsuyar.
- ↑ Sevea, Terenjit Singh, Pawangs on the Malay Frontier: Miraculous Intermediaries of Rice, Ore, Beasts and Guns (Dissertation Thesis), University of California Los Angeles, 2013-01-01
- ↑ 1 2 Hastings, James. Encyclopedia of Religion and Ethics (PDF) (ingilis). 4. Kessinger Publishing. 2003-01-01. səh. 569. ISBN 9780766136663.
- ↑ Skeat, William Walter. Malay Magic. New York: MacMillan and Co. 1900.
- ↑ Talbot, D. Amaury. Woman's Mysteries of a Primitive People: The Ibibios of Southern Nigeria (ingilis). Cassell and Company. 1915-01-01. 216–217. ISBN 9780722219898.
- ↑ Malaya, Ana Ghoib Syeikh. "Penduduk kampung solat hajat halau 'hantu langsuir'" [Villagers pray to expel 'langsuir ghost']. MalaysianReview.com (ingilis). Malaysian Review Blogezine. 2013-11-27. 2016-06-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-05-20.