Kruya (alb. Kruje) — Albaniya respublikasında yerləşən şəhər və bələdiyyə.
| Kruya | |||
|---|---|---|---|
| Kruja | |||
 | |||
|
|||
| 41°30′39″ şm. e. 19°47′33″ ş. u.HGYO | |||
| Ölkə | |||
| Tarixi və coğrafiyası | |||
| Sahəsi |
|
||
| Mərkəzin hündürlüyü | 532 m[1] | ||
| Saat qurşağı | |||
| Əhalisi | |||
| Əhalisi |
|
||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||
| Telefon kodu | +355 511 | ||
| Poçt indeksi | 1501 | ||
| Digər | |||
| kruja.gov.al | |||
  Kruya | |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Şəhərin adı "fəvvarə" və ya "su mənbəyi" mənasını verən kroi, krua sözündən yaranıb və bu sözlər protoalbancada olan krana və krasna sözləri lə əlaqədardır.[2][3]
Şəhər ilk dəfə 9-cu əsrin əvvəllərinə aid Bizans sənədlərində Kroai (orta əsr yunan dilində Κροαί) kimi qeyd edilmişdir.[4]
Orta əsrlərdə Latın dilində Croia, Croya və Croarum kimi tanınırdı. Osmanlı dövründə isə, şəhər, türkcə ak (ağ) və hisar (qala) sözlərindən Ak Hisar və ya Akçahisar kimi də tanınırdı.[3]
Albaniyanın mərkəzi hissəsində olan Dıraç bölgəsində yerləşən şəhər, ölkənin paytaxtı Tiranadan təxminən 20 km şimalda yerləşir.
Kruya şəhəri Adriatik dənizi sahilindən təxminən 600 metr yüksəklikdə yerləşir və Kruya dağı ilə əhatə olunub. Bu coğrafi mövqe şəhərə həm müdafiə üstünlüyü, həm də mənzərə baxımından cazibədarlıq qazandırır.
Kruya ilk dəfə 879-cu ildə yazılı mənbələrdə xatırlanır.[5]
12–13-cü əsrlərdə orta əsr Albaniya feodal dövlətlərinin mərkəzlərindən biri olmuşdur. 15-ci əsrdə şəhər Albaniya milli qəhrəmanı İskəndər bəyim əsas müdafiə mərkəzinə çevrilmişdir.[6] İskəndər Bəy 1443-cü ildə şəhəri Osmanlılardan azad etmiş və buradan 25 ildən çox Osmanlılara qarşı müqavimət göstərmişdir.[7] Kruya qalası bu dövrdə inşa olunmuş və İskəndər Bəyin iqamətgahı kimi xidmət etmişdir. Şəhər 1478-ci ildə Osmanlılar tərəfindən işğal olunsa da, uzun müddət Alban milli kimliyinin simvolu olmuşdur.[8]
- ↑ https://it-ch.topographic-map.com/map-3g6m9m/Croia/?center=41.51039%2C19.79192&popup=41.51038%2C19.79189&zoom=19.
- ↑ Orel, Vladimir E. Albanian etymological dictionary. Leiden: Brill. 1998. ISBN 978-90-04-11024-3.
- ↑ 1 2 Fishta, Gjergj. The Highland Lute (ingilis). Bloomsbury Academic. 2005-10-04. ISBN 978-1-84511-118-2.
- ↑ Brestovci, Sadulla. Gjurmime albanologjike: Seria e shkencave historike. Instituti. 1974. səh. 24.
- ↑ Pearson, Owen. Albania and King Zog: independence, republic and monarchy, 1908-1939. Albania in the twentieth century. London: Centre for Albanian studies. 2004. ISBN 978-1-84511-013-0.
- ↑ Gawrych, George Walter. The crescent and the eagle: Ottomans rule, Islam and the Albanians, 1874-1913. Library of Ottoman studies. London: I. B. Tauris. 2006. ISBN 978-1-84511-287-5.
- ↑ Frashëri, Kristo. Skënderbeu i shpërfytyruar nga një historian zviceran dhe nga disa analistë shqiptarë: vështrim kritik. Tiranë: Botimet "Dudaj". 2009. ISBN 978-99943-0-109-6.
- ↑ Elsie, Robert. Historical dictionary of Albania. Historical dictionaries of Europe (2nd ed). Lanham: Scarecrow Press. 2010. ISBN 978-0-8108-6188-6.