Kristofer Anton Ri , Kris Ri kimi tanınır[6] (ing. Christopher Anton Rea, Chris Rea; 4 mart 1951[1][2][…], Midlsbro[4] – 22 dekabr 2025[3][4]) — britaniyalı müğənni, bəstəkar və gitaraçı. O, özünəməxsus xırıltılı vokalı, blyuz rok və soft rok üslubunda ifaları, eləcə də slayd-gitara texnikası ilə tanınmışdır. [7][8][9] Kris Ri XX əsrin sonu – XXI əsrin əvvəllərində Avropa musiqi səhnəsinin ən məşhur sənətkarlarından biri olmuş, on milyonlarla albom satmışdır.
| Kris Ri | |
|---|---|
| ing. Chris Rea | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Doğum adı | Christopher Anton Rea[4] |
| Doğum tarixi | 4 mart 1951[1][2][…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 22 dekabr 2025[3][4] (74 yaşında) |
| Uşağı | 2 |
| Musiqiçi məlumatları | |
| Fəaliyyəti | müğənni-bəstəkar, müğənni, səsyazma sənətçisi[d], aktyor |
| Fəaliyyət illəri | 1978–2025 |
| Janrlar | rok, blüz[5], soft-rok[d], pop-rok, elektrik-blyuz[d], blyuz-rok[d] |
| Musiqi alətləri | gitara[5], piano |
| Səs tembri | bariton |
| chrisrea.com | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Kris Ri İngiltərənin Midlsbro şəhərində italyan mənşəli ailədə anadan olmuşdur. Atası dondurma istehsalı və satışı ilə məşğul idi. Gənclik illərində ailə biznesində çalışmış, peşəkar musiqi təhsili almamışdır. Gitara çalmağı əsasən öz-özünə öyrənmiş və erkən dövrlərdə blyuz musiqisinin klassik nümayəndələrinin yaradıcılığından təsirlənmişdir.[10]
Kris Rinin peşəkar musiqi karyerası 1970-ci illərin ortalarında başlamışdır. 1978-ci ildə yayımlanan ilk albomu Whatever Happened to Benny Santini? və xüsusilə "Fool (If You Think It’s Over)" sinqlı ona beynəlxalq tanınma qazandırmışdır.[11]
1980-ci illərdə ifaçı ardıcıl olaraq bir sıra uğurlu albomlar buraxmışdır. Bu dövrdə onun yaradıcılığında melodik balladalar, şəhər həyatı və yol mövzuları mühüm yer tutmuşdur. On the Beach (1986), Dancing with Strangers (1987) və The Road to Hell (1989) albomları kommersiya baxımından ən uğurlu işləri hesab olunur. 1991-ci ildə çıxan Auberge albomu da böyük maraq doğurmuşdur.[12]
Kris Ri-nin musiqisi emosional mətnlər, sadə lakin təsirli melodiyalar və slayd-gitara ifaları ilə səciyyələnir. Onun səsi xırıltılı və dərin tembrə malikdir. İfaçı blyuz ənənələrini müasir rock və pop elementləri ilə birləşdirərək fərdi üslub formalaşdırmışdır.[13][14][15][16][17][18]
1990-cı illərin sonlarından etibarən Kris Ri ciddi sağlamlıq problemləri yaşamış, bir neçə ağır cərrahi əməliyyat keçirmişdir. Bu səbəbdən səhnə fəaliyyətini məhdudlaşdırmış, lakin studiya işlərini davam etdirmişdir. Sonrakı illərdə daha çox instrumental və blyuz yönümlü albomlara üstünlük vermişdir.[19]
Kris Ri 22 dekabr 2025-ci ildə vəfat etmişdir. Onun ölümü beynəlxalq musiqi ictimaiyyətində geniş əks-səda doğurmuşdur. Bir çox musiqiçi və tənqidçi onun Avropa blyuz-rock ənənəsinin formalaşmasında mühüm rol oynadığını vurğulamışdır.[20]
- Benny Santiniyə nə oldu? (Magnet, 1978)
- Deltiklər (Magnet, 1979)
- Tennis (Magnet, 1980)
- Kris Ri (Magnet, 1981)
- Su işarəsi (Magnet, 1983)
- Aya bağlı (Magnet, 1984)
- Şamrok gündəlikləri (Magnet, 1985)
- Çimərlikdə (Magnet, 1986)
- Yadlarla rəqs (Magnet, 1987)
- Cəhənnəmə gedən yol (WEA, 1989)
- Auberge (EastWest, 1991)
- Tanrının böyük banan qabığı (EastWest, 1992)
- Espresso məntiqi (EastWest, 1993)
- La Passione (saundtrek, EastWest, 1996)
- Mavi kafe (EastWest, 1998)
- Cəhənnəmə gedən yol: II hissə (EastWest, 1999)
- Çimərliyin kralı (EastWest, 2000)
- Daşlı yol boyunca rəqs / Stony Road (Jazzee Blue, 2002)
- Blue Street (Five Guitars) (Jazzee Blue, 2003)[11]
- Höfnerin mavi notları (Jazzee Blue, 2003)
- Mavi jukboks (Jazzee Blue, 2004)
- Mavi gitaralar (Jazzee Blue, 2005)
- Möhtəşəm Höfner Bluenotes-un qayıdışı (Jazzee Blue, 2008)
- Müqəddəs Ruh blüzü (Jazzee Blue, 2011)
- Aşiqlər üçün yol mahnıları (Jazzee Blue, 2017)
- Gözəl bir gün (Rhino, məhdud buraxılış, 2019)
- ↑ 1 2 Chris Rea // filmportal.de. 2005.
- ↑ 1 2 Chris Rea // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- ↑ 1 2 Chris Rea: Driving Home for Christmas singer dies aged 74 (brit. ing.). 2025.
- ↑ 1 2 3 4 5 Obituaries T. Chris Rea, husky-voiced blues-tinged singer of hits including Driving Home for Christmas (brit. ing.). 2025. ISSN 0307-1235
- ↑ 1 2 Montreux Jazz Festival Database.
- ↑ Strong, Martin C. The Great Rock Discography (5th). Edinburgh: Mojo Books. 2000. 800–801. ISBN 1-84195-017-3.
- ↑ Roberts, David. Guinness Rockopedia (1st). London: Guinness Publishing Ltd. 1998. 354–355. ISBN 0-85112-072-5.
- ↑ Sinclair, David. "Chris Rea". The Times. 27 aprel 2006. İstifadə tarixi: 13 dekabr 2017.
From being a multimillion-selling, soft-rock tunesmith, Rea, 55, has turned into a hardcore disciple of the electric blues.
- ↑ Scott, Danny. "Me and My Motor: singer Chris Rea". The Sunday Times. 3 dekabr 2017. İstifadə tarixi: 10 dekabr 2017.
- ↑ Roberts, David. British Hit Singles & Albums. London: Guinness World Records Limited. 2005. səh. 60. ISBN 1-904994-00-8.
- ↑ 1 2 Larkin, Colin. Rea Chris // The Encyclopedia of Popular Music (4 ed.). Oxford University Press. 2016. İstifadə tarixi: 23 dekabr 2025.
- ↑ Gregory, Andy, redaktorThe International Who's Who in Popular Music 2002. Psychology Press. 2002. 424. ISBN 978-1857431612.
- ↑ Robson, Dave. "Teesside ice cream legend Camillo Rea dies". TeessideLive. 10 dekabr 2010. İstifadə tarixi: 19 aprel 2014.
- ↑ Pellicciotti, Giacomo. "Rea, la voce proibita" [Rea, the prohibited voice]. la Repubblica (italyan). 12 mart 1994. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2020.
Un teatro quasi tutto esaurito lunedì sera allo Smeraldo, ma soprattutto traboccante d' entusiasmo per il 43enne cantautore dalle incerte origini. Incerte nel senso che suo padre è di Frosinone, Italia, la mamma irlandese, lui è nato in Inghilterra, registra i suoi dischi preferibilmente in Francia e in famiglia affiorano perfino ascendenze jugoslave.
- ↑ Pellicciotti, Giacomo. "Chris Rea collassa sul palco: il cantante di "Driving Home for Christmas" ricoverato in ospedale" [Chris Rea collapses on the stage: the singer of "Driving Home for Christmas" recovered in hospital]. Il Gazzettino (italyan). 12 mart 1994. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2020.
Chris Rea è nato a Middlesbrough da mamma irlandese e papà italiano (Camillo Rea, originario di Arpino, in provincia di Frosinone).
- ↑ Cotto, Massimo. Rock Therapy: Rimedi sotto forma di canzone per ogni malanno o situazione (italyan). Marsilio Editori. 2017. ISBN 978-88-317-4183-5.
...ha sangue italiano nelle vene (il padre, Camillo Rea, era di Arpino, in provincia di Frosinone)
- ↑ "Winifred K Slee (England and Wales Marriage Registration Index, 1837–2005)". FamilySearch. Intellectual Reserve, Inc. 1944. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2020.
- ↑ "Winifred K. Slee (In Biographical Summaries of Notable People)". MyHeritage. MyHeritage Ltd. 1944. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2020.
- ↑ "Chris Rea obituary: blue-collar rocker who preferred cars to fame". The Times. İstifadə tarixi: 23 dekabr 2025.
- ↑ Jolly, Bradley; Blakey, Ashlie. "'We can't get around it': Chris Rea died within weeks of two siblings, devastated family say". Manchester Evening News. 24 dekabr 2025. İstifadə tarixi: 24 dekabr 2025.
- Official site
- Kris Ri — IMDb səhifəsi
- Kris Ri — Discogs diskoqrafiyası
- Chris Rea at International Songwriters Association